Wszyscy rychtujom sie do Wilije, bo ś niom jes nojwiyncy zachodu

Na Jonowie mielimy pod lasym gorka, kero mianowała sie „waszbret” (tara do prania), bo była cołko pofaltowano i niyjedyn straciył tam swoje „mlycoki” (mleczne zęby). Ale nojwiyncy uciechy było zawdy z robiynia janioła – stykło sie legnońć na śniegu i wymachować rynkami – no i z lepiynia „sznyjmana” (bałwana).

Na drogach, „bolgynlampach” (latarniach), balkonach i w izbach wszysko sie „miechto” (błyszczy), toż „cyjler” (licznik) zaniydugo dostanie „dychawice” (astmy), a potym my, kej nom przidzie bulić za „sztrom” (prąd). Z jedny strony trzaby szporować, ale z drugi noleży dać inkszym zarobić, a jak sie kuknie na te wszyske ćiaćka, kożdy sie raduje. Niykerzi jednak robiom sie „przepadzici” (zachłanni) i chcieliby wycyganić łod nos wszyske piniondze. Coby przistrojić dynkmale na kerchofie, zawdy rychtowałymy z dziołchom strojiki z zielonych i śrybnych „habinow” (gałązek), „glaskuglow” (bombek) i betlejymskich gwiozdow.

Po co mi na dynkmalu sztofowe ćiaćka

Ale na Wszyskich Świyntych skisz tego, że kerchofy miały być zawarte, zasmycyłymy na groby „na łostatni driker” (w ostatniej chwili) to, co było na podoryndziu, toż terozki chciałach, coby było doporzondku. Pojechałymy do srogich getneryjow kole Bytonia i kole Świyrklańca i pora razy musiałach tam pucować bryle, bo mi sie zdowało, żech łoniywidziała. Toż łoni za byle habina z „maszkom” (kokardą), „szlajfkom” (wstążką) i blyndkom chcieli krocie. A po co mi na dynkmalu sztofowe ćiaćka, kej zarozki śniyg abo dyszc zrobi ś nich ciaplyta? Kejżech to pomnożyła razy siedym, zrobiyło mi sie gorko. No i zaś był „handarbajt” (ręczna robota), a za to co my uszporowały, sprawiyłymy se po „nachthymdzie” (nocnej koszuli) i mycce.

Wszyscy cekajom na świynta, ale rychtujom sie do Wilije, bo ś niom jes nojwiyncy zachodu. Jedyn przed drugym sie „asi” (chwali), że wszysko, co bydzie na stole, to nasza „erbowizna” (dziedzictwo) łod wiekow. Niy jes to cołko prowda. Jeszce za staryj Polski nasi ludzie na wsiach rzykali przi świycce i dzielyli sie chlebym, na stole stoła jedna zupa – grochowionka, a kole ni kartofle, kapusta i upiecone „fisze” (ryby). Na koniec był komport z „banie” (dyni) – wszysko płone i jałowe. U „byamtrow” (urzędników) jodali zupa z fazolu, karpy, „harynki” (śledzie), „bratheringi” (śledzie opiekane), „apluziny” (pomarańcze) i bombony. Na koniec komport z „pieczek” (suszonych owoców), a jak sie wiecerza ułożyła w „basie” (brzuchu), zabiyrali sie do makowek.

Jak uwarzyć siymiyniotka?

Jo latoś mom „za tyla” (wystarczająco) casu, coby uwarzyć siymiyniotka, bo niy jadłach jom pora gryfnych lot. Downi zawsze musiała być łona na Wilijo. Mo szlachetny, trocha gorzki smak i godajom na nia tyż „konopiotka” abo „fołgelzupa”. A uwarzyć jom wcale niy jes „ańfach” (prosto). Noprzod kupujymy siymie konopi (poł kilo na 6 ludzi), a potym przesiywomy je bez cedzitko, pora razy płocymy i zalywomy zimnom wodom. Warzymy. Za poł godziny wylywomy woda (jes gorzko), wlywomy nowo woda i dali warzymy, aże ziorka zacnom pynkać. Zetwo to ze 2 godziny.

Jak popynkajom, woda łodcedzomy do drugego gorka (niy wolno ji wyloć), a ziorka łozciyromy drzewnianym tuckym. Płocymy przewarzonom wodom, przeciyromy bez cedzitko i dolywomy do wody, w kery warzyły sie konopie. To, co łostało na cedzitku, wciepujymy do garca i zaś łozciyromy tuckym…. i tak durch, aże łostanom w gorku same łuski. Kej momy już fertich wywar z konopi, muszymy to przirychtować. Dolywomy woda, w kery warzył sie „ekstra” (oddzielnie) grincojg z pasternakym, może tyż być przetarto cebula. Robiymy „ajnbryna” (zasmażka) z mołki kukurydziany i masła, solymy, pieprzymy, mogymy dać tyż trocha cukru i doloć mlyka. Siymiyniotka jy sie gorko z uwarzonymi ekstra „pogańskymi krupami” (kaszą gryczaną). A że wszysko idzie przirychtować dziyń przodzi, trza sie brać za robota.

Zgłoś naruszenie/Błąd