Zdjęcie w tle: Michał Markowicz
Astrofotografia galaktyczna to typ astrofotografii, który zajmuje się robieniem zdjęć galaktyk i innych małych obiektów na nocnym niebie. Główna różnica między teleskopami stosowanymi do astrofotografii planetarnej a galaktycznej polega na tym, że zamiast soczewek Barlowa używa się flattenerów i reduktorów, a zamiast nagrywania filmów wykonuje się zdjęcia. Większość galaktyk wymaga teleskopów o ogniskowej większej niż 1000 mm, jednak takie galaktyki jak Andromeda czy Galaktyka Trójkąta są na tyle duże, że można je sfotografować zestawem do astrofotografii mgławicowej. Dwa najczęściej spotykane typy teleskopów stosowanych w astrofotografii galaktycznej to teleskopy Newtona i teleskopy Ritchey-Chrétien (RC). Warte uwagi mogą być też takie systemy teleskopów jak Celestron Edge.
Teleskopy Ritchey-Chrétien (RC) różnią się od teleskopów Newtona w kilku aspektach. W przeciwieństwie do teleskopów Newtona nie mają wyciągu z boku do zamocowania aparatu lub kamery (co jest typowe także dla teleskopów Cassegraina). Ponadto nie posiadają parabolicznego lustra głównego, ale dwa lustra hiperboliczne – główne i wtórne, które eliminują tzw. komę i zapewniają płaskie pole widzenia, nawet bez użycia flattenerów. Teleskopy RC są znane z wysokiej światłosiły, zazwyczaj f/8, ale są również trudniejsze do skolimowania. Podobnie jak teleskopy Newtona, z uwagi na swoją konstrukcję, powodują powstawanie charakterystycznych krzyży wokół gwiazd. W przeciwieństwie do Newtonów, teleskopy RC są krótsze, lżejsze i często oferowane w podobnej cenie. Teleskopy RC były kiedyś powszechnie używane przez naukowców; przykładem takiego teleskopu jest teleskop Hubble’a.
Budowa wewnętrzna teleskopu RC.
Teleskopy Celestron Edge to bardzo specyficzne konstrukcje. Są to tak naprawdę zmodyfikowane Cassegeriany, tylko ze zmienionym układem optycznym dającym płaskie niezakrzywione pole widzenia. Dzięki temu nadają się również do astrofotografii galaktycznej, a nawet mgławic. Teleskopami Celestron Edge można robić zdjęcia zarówno planet, jak i galaktyk jeżeli użyje się reduktora. Po modyfikacji systemem HyperStar można również fotografować nimi mgławice. Minusem teleskopów takich jak Celestron Edge jest ich wysoka cena w porównaniu z innymi teleskopami.
Budowa teleskopów Celestron Edge.
Teleskopy Newtona sprawdzą się w astrofotografii galaktycznej, jeżeli używamy ich z flattenerami. Te konstrukcje z założenia są proste w obsłudze, lecz ich minusem w astrofotografii galaktycznej byłaby ich niska światłosiła. Najczęściej dobre Newtony światłosiłę do f/5, więc aby osiągnąć taką samą ogniskową jak przy teleskopie RC lub Celestronie Edge o tej samej średnicy lustra głównego, należałoby kupić Newtona, który ma większe lustro główne.
Zobrazowanie drogi światła w teleskopie Newtona.
Do astrofotografii galaktycznej można używać zarówno kamer, jak i aparatów. Najlepszym sprzętem będą oczywiście kamery monochromatyczne, ale aparaty też się nadają, zwłaszcza na początek. Najważniejszą rzeczą w astrofotografii galaktycznej jest tzw. oversampling i undersampling. Oversampling oznacza, że zdjęcie jest za bardzo powiększone, czyli teleskop ma zbyt dużą ogniskową względem typu sensora kamery i warunków atmosferycznych, co uniemożliwia uzyskanie większej szczegółowości. Undersampling to sytuacja odwrotna – teleskop ma za małą ogniskową, by uchwycić wszystkie szczegóły. Jednak undersampling jest zdecydowanie mniejszym problemem niż oversampling. Aby sprawdzić, czy twój teleskop jest podatny na oversampling, należy sprawdzić warunki atmosferyczne w miejscu, w którym mieszkasz np. na stronie meteoblue.com i odczytać z niej wartości z kolumny „arc Sec” seeing, który podany jest w sekundach łuku. Następnie na tej stronie należy wprowadzić parametry swojego teleskopu i kamery, a także zaznaczyć odpowiedni przedział seeingu dla twojej lokalizacji.
Porównanie undersamplingu i oversamplingu.
Oversampling może również wystąpić, gdy przekroczymy limity związane z rozdzielczością optyczną teleskopu i sensora kamery, lecz prawie nigdy się to nie zdarzy bez wcześniejszego oversamplingu przez seeing. W astrofotografii galaktycznej czas naświetlania wynosi zazwyczaj od 30 sekund do 5 minut, dlatego trzeba użyć samowyzwalacza. Do kamer należy użyć programów lub aplikacji, takich jak NINA, ASIAir, SharpCap czy Maxim DL.
Montaż do astrofotografii galaktycznej powinien być duży, bardzo precyzyjny i mieć dużą nośność. Praktycznie zawsze w astrofotografii galaktycznej stosuje się guiding, aby uzyskać nieporuszone zdjęcia przy długich czasach naświetlania. Teleskopy do astrofotografii galaktycznej można również wykorzystać do fotografii mgławic planetarnych, ale w przypadku mgławic warto używać kamer monochromatycznych ze specjalnymi filtrami. Astrofotografia galaktyczna nie powinna być wykonywana przy bardzo dużym zaświetleniu nieba ani podczas pełni Księżyca, choć możemy mieć większe szanse na dobre zdjęcie, jeśli użyjemy filtrów ograniczających światło miejskie.
Przykładowy zaawansowany zestaw do astrofotografii galaktycznej – Celestron Edge na ciężkim montażu SkyWatcher EQ8-Rh Pro.
Podsumowując, na początek, żeby zacząć astrofotografię galaktyczną, wystarczy nam zwykły Newton lub RC na montażu o dużej nośności i z możliwością samodzielnego prowadzenia za niebem, z aparatem, z flattenerem i ewentualnie guidingiem. Oczywiście, należy też pamiętać o oversamplingu.
Korekta – Zofia Lamęcka
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS