[bsa_pro_ad_space id=5]
31 stycznia 2024 r. zmarł Stanisław Pieszko – lider ruchu na rzecz polskiej autonomii na Wileńszczyźnie, wiceprezes Rady Koordynacyjnej dążącej do utworzenia polskiej jednostki autonomicznej.
Drugi Zjazd Deputowanych Wileńszczyzny odbył się 1 czerwca 1990 r. w Zawiszańcach, na terenie przedsiębiorstwa, którym kierował. Był posłem do Rady Najwyższej RL w latach 1990-92. W głosowaniu o restytucji niepodległego państwa litewskiego wstrzymał się od głosu, za co Jemu i Jego pięciorgu kolegom publicznie dziękował nowo wybrany przewodniczący parlamentu Vytautas Landsbergis – o czym nie chcą pamiętać krytycy tej decyzji. Motywacje i szczegóły tej działalności zawiera wywiad udzielony przez Stanisława Pieszkę Karolowi Kazimierczakowi, dostępny na portalu kresy.pl. Po zdławieniu przez sajudisowską Republikę Litewską ruchu autonomicznego Stanisław Pieszko wycofał się z oficjalnej polityki. Cały czas zabiegał jednak o prawa Polaków demaskując nadużycia litewskich władz oraz kompletny immobilizm w tej kwestii władz polskich. Ponadto prowadził, by użyć tego określenia, wielosektorową działalność społeczną.
[bsa_pro_ad_space id=8]
Przy czym Pan Stanisław nie czerpał korzyści materialnych ani z polityki ani z działalności społecznej. Zarządzał własnym przedsiębiorstwem (UAB Arbeska), najpierw prowadząc handel metalami a potem produkujące wyroby metalowe, w szczególności blachy do pokryć dachowych, którymi – jak napisał w „Magazynie Wileńskim” Henryk Mażul – Pan Stanisław wraz z synem Jarosławem odachowują całą Wileńszczyznę. Swoją działalność publiczną skoncentrował na obszarze społecznym
Pana Stanisława poznałem w czerwcu 1990 r. Nasza współpraca rozpoczęła się od pozyskiwania informacji dla prowadzonej przeze mnie i przez Stanisława Plewakę Agencji Wschodniej. Współpraca ta zintensyfikowała się po rozwiązaniu przez władze litewskie we wrześniu 1991 r. polskich samorządów. Jako Sekretarz Obywatelskiego Komitetu Obrony Polaków na Wileńszczyźnie (OKOP-u) pozostawałem z Panem Stanisławem w codziennym, telefonicznym i teleksowym, kontakcie. Z Wilna do Warszawy szły sygnowane przez Pana Stanisława informacje o kolejnych litewskich niegodziwościach i represjach. Rozsyłaliśmy je do polityków i mediów oraz wykorzystywaliśmy w naszych (OKOP-u) oficjalnych protestach i oświadczeniach. Z Warszawy do Wilna szła wszelkiego rodzaju pomoc, zwłaszcza finansowa oraz wsparcie duchowe. Podobne kontakty z Panem Stanisławem utrzymywałem najpierw jako ekspert od spraw litewskich, a potem jako Sekretarz i Wiceprezes Federacji Organizacji Kresowych.
Będąc od początku 1991 r. Prezesem Zarządu Wspierającej Oświatę Polską za Granicą Fundacji ”Samostanowienie” działania fundacji prowadziłem we współpracy m.in. z Panem Stanisławem. W r. 1996 Fundacja otworzyła w Wilnie Oddział. Pan Stanisław został przewodniczącym Rady Pełnomocników Oddziału. W r. 1999 został jego dyrektorem jednocześnie wszedł w skład Rady Nadzorczej Fundacji. W r. 2007 Oddział Wspierającej Oświatę Polską za Granicą Fundacji ”Samostanowienie” przekształcił się w oddzielną Wspierającą Oświatę Polską na Litwie Fundację „Samostanowienie”. Pan Stanisław pełnił funkcję Prezesa i Dyrektora Fundacji.
Pan Stanisław działał również w Związku Polaków na Litwie. Do 2015 r. był jego wiceprezesem. W szczególności wspierał powołanie w Wilnie Filii Uniwersytetu w Białymstoku. Po powstaniu Filii zabiegał skutecznie o budowę jej siedziby.
Był mocno zaangażowany w popieranie działalności Kościoła Katolickiego na Wileńszczyźnie. Wspierał finansowo remont kościoła św. Anny w Jaszunach oraz budowę kościoła Ducha Św. w Grzegorzewie. Zabiegał o kształcenie katechetów angażując się w uruchomienie kursu teologiczno-katechetycznego przy wileńskiej Filii Uniwersytetu w Białymstoku.
Fundacja „Samostanowienie”, którą kierował, koncentrowała się na wspieraniu wychowywania polskiej młodzieży w duchu katolickim i patriotycznym. Symboliczne dla tych działań były dwie inicjatywy:
– organizowany wielokrotnie dla uczniów szkół polskich konkurs wiedzy o Św. Janie Pawle II, z atrakcyjnymi nagrodami – wycieczką śladami papieża Polaka w Polsce i w Rzymie.
– organizowanie i dowożenie uczniów szkół polskich na coroczne uroczystości upamiętniające zbrodnię ponarską.
W roku 2020, kiedy z powodu pandemii, organizująca coroczne obchody Rodzina Ponarska nie mogła przybyć do Wilna, uroczystość upamiętniającą ofiary zbrodni ponarskiej zorganizował i przeprowadził Stanisław Pieszko.
Mimo wielkiego autorytetu, jakim cieszył się wśród mieszkańców Wileńszczyzny oraz środowisk kresowych poza Litwą był zaciekle i niemerytorycznie atakowany przez szowinistów litewskich, polskie środowiska kompradorskie na Litwie oraz prolitewskich „pożytecznych idiotów” w Polsce. Atakowali go „wielcy” (Vytautas Landsbergis), mniejsi (Czesław Okinczyc i Zbigniew Balcewicz) oraz zupełnie mali, których nazwisk nie będę tu wymieniał by nie robić im reklamy. Nawet we wspomnieniach pośmiertnych, niektórzy z tych zupełnie małych, posunęli się do oszczerstwa, jak uczynił to portal rlt.lt zmyślając, że „Pieszko był związany z proradziecką organizacją »Jedinstwo«”.
Pan Stanisław Pieszko będąc człowiekiem bezkompromisowym w swoich poglądach był zarazem osobą ciepłą, opiekuńczą, przychylną ludziom – swoistą opoką w nieżyczliwym świecie. Wraz z ze zmarłą kilka miesięcy temu żoną Krystyną stworzyli wokół siebie, egzotyczną w dzisiejszym świecie, oazę dobra, spokoju i normalności.
Pan Stanisław był moim przyjacielem. Spotykałem się z nim praktycznie w trakcie każdego mojego pobytu w Winie, a było tych pobytów dobrze ponad pół setki. Po Jego odejściu moje ukochane Wilno nigdy nie będzie już takie samo.
Niech na umiłowanej przez Niego Ziemi Wileńskiej spoczywa w Bożym pokoju.
Adam Chajewski
Prezes Zarządu Fundacji ”Samostanowienie”
Sekretarz Obywatelskiego Komitetu Obrony Polaków na Wileńszczyźnie
Sekretarz i Wiceprezes Rady Naczelnej Federacji Organizacji Kresowych
[bsa_pro_ad_space id=4]
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS