Najważniejsza w jej życiu była Polska – tak wspominają prof. gen. Elżbietę Zawacką jej przyjaciele i współpracownicy w 15. rocznicę śmierci.
– Piętnaście lat temu szykowaliśmy się uroczystych obchodów setnych urodzin Pani Profesor, które przypadają 19 marca, gdy przyszła wiadomość o jej śmierci. Komitet obchodów stulecia urodzin przejął zatem organizację uroczystego pogrzebu, który był świadectwem tego, jak szanowaną i zasłużoną dla miasta i dla kraju osobą była Pani Generał – wspominał Zbigniew Fiderewicz, zastępca prezydenta Torunia.
– Ten pogrzeb był niezwykle manifestacyjny. W historii Torunia, w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, takiego pogrzebu nie było. Na uroczystościach obecni byli przedstawiciele władz i tłumy torunian – dodał Jan Wyrowiński, przewodniczący rady Fundacji gen. Elżbiety Zawackiej.
10 stycznia 2024 r. w 15. rocznicę śmierci prof. gen. Elżbiety Zawackiej, Honorowej Obywatelki Torunia, na jej grobie na cmentarzu św. Jerzego złożono kwiaty, zapalono znicze i odśpiewano hymn Polski. W uroczystości udział wzięli przedstawiciele samorządu: zastępca prezydenta Torunia Zbigniew Fiderewicz, radni: Dagmara Tuszyńska, Michał Rzymyszkiewicz, Jacek Kowalski, Karol Maria Wojtasik, sekretarz urzędu marszałkowskiego Marek Smoczyk, poczty sztandarowe i reprezentacje szkół noszących imię gen. Elżbiety Zawackiej: Szkoły Podstawowej nr 27, Zespołu Szkół Ekonomicznych, delegacja 8. Kujawsko-Pomorskiej Brygady Obrony oraz przedstawiciele Fundacji jej imienia i stowarzyszeń oraz torunianie. O godz. 17:00 w Kościele Garnizonowym na placu św. Katarzyny odbędzie się msza święta w Jej intencji.
– Rodowita torunianka, niesamowita kobieta, która całe swoje życie oddała ojczyźnie. Zawsze stawiała na pierwszym miejscu dobro Polski i Polaków. Dziś oddajemy jej hołd i mówimy – pamiętamy – podkreślił zastępca prezydenta Zbigniew Fiderewicz.
– Była przede wszystkim osobą skromną, swoje własne potrzeby, sprawy prywatne stawiała na dalszym planie. Jej jedyną fascynacją i miłością była Polska – w tym zdaniu nie ma żadnej przesady. W sposób wyjątkowy świadczyła o tym. „Nasza służba trwa” – tak mówiła Pani Generał. Całe jej życie było właśnie służbą zwycięstwu Polski – wspominał Jan Wyrowiński.
Przy Pomniku Ofiar Zbrodni Pomorskiej, który znajduje się na skwerze przy pl. Dąbrowskiego, można zobaczyć okolicznościową poświęconą prof. gen. Elżbiecie Zawackiej. W maju 2024 r. w Londynie ukaże się książka poczytnej brytyjskiej pisarki historycznej Clare Margaret Mulley, zatytułowana „Agent Zo”.
Prof. Elżbieta Zawacka (1909-2009) była rodowitą torunianką, żołnierzem, kurierką Armii Krajowej i jedną z dwóch Polek ze stopniem generała brygady. Pod pseudonimami “Zelma”, “Sulica” i “Zo” wypełniła ponad sto niebywale trudnych misji kurierskich. Wielokrotnie nielegalnie przekraczała granice przenosząc wiadomości i meldunki. Do legendy przeszedł jej najsłynniejszy rajd poprzez Niemcy, Austrię, Francję i Hiszpanię do Rządu RP w Londynie. To z tej misji powróciła do kraju jako “cichociemna” – jedna z 15 kobiet w tej formacji, na własną prośbę skacząc na spadochronie do okupowanego kraju 10 września 1943 r. Pełniła funkcję zastępcy szefa “Zagrody” – Działu Łączności zagranicznej Oddziału V Sztabu Komendy Głównej AK. Po upadku powstania warszawskiego nadal działała w służbie Państwa Podziemnego u boku gen. Leopolda Okulickiego. Dostarczyła do Szwajcarii pierwsze szczegółowe meldunki o sytuacji w kraju po upadku powstania. Jedna dwóch kobiet w stopniu generała w Wojsku Polskim.
Po wojnie w 1951 roku została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i z 10-letnim wyrokiem osadzona w więzieniu. Wyszła na wolność w 1955 r. Powróciła, wciąż dyskryminowana, do pracy w szkole w Sierpcu i Toruniu. Po uzyskaniu doktoratu nauk humanistycznych w 1965 r., pracowała jako adiunkt, a po habilitacji (1973 r.) jako docent andragogiki Uniwersytetu Gdańskiego, skąd przeniosła się do rodzinnego Torunia, gdzie do 1978 r. była pracownikiem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Honorowa Obywatelka Torunia, odznaczona m.in. dwukrotnie Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Walecznych, Dama Orderu Orła Białego. Jej imię noszą w Toruniu Szkoła Podstawowa nr 27, Zespół Szkół Ekonomicznych, fundacja badająca dzieje Armii Krajowej i wojskowej służby Polek, Biblioteka Pedagogiczna, 8. Kujawsko-Pomorska Brygada Obrony, a także nowy most drogowy.
Fot. Agnieszka Bielecka
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS