Witamina A wpływa zarówno na nasze zdrowie, jak i wygląd. Zewnętrzną oznaką prawidłowego poziomu witaminy A jest promienna cera, piękne włosy i zdrowe paznokcie. Substancję tę znajdziemy w tranie, jajach, rybach, mięsie i produktach mlecznych. Owoce i warzywa z kolei dostarczają nam jej roślinnej formy – karotenu. Warto zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę, ponieważ witamina A nie tylko działa jak zabiegi w SPA, lecz także chroni nas przed wieloma niebezpiecznymi chorobami.
- Witamina A – naturalne źródła
- Witamina A z chemicznego punktu widzenia
- Witamina A – biochemia pięknej skóry
- Witamina A – remedium na astmę i bolesną miesiączkę
- Jak dietą uchronić się przed rakiem szyjki macicy?
- Wszystkie zadania witaminy A
- Witamina A – jak stwierdzić niedobór?
- Witamina A – objawy przedawkowania
- Leczenie hipowitaminozy – tran vs. suplementy
Mianem witaminy A określa się grupę organicznych związków chemicznych należących do retinoidów. Nazywana jest również prowitaminą A, beta-karotenem, retinolem oraz akseroftolem. Znajdziemy ją jedynie w produktach zwierzęcych. W produktach pochodzenia roślinnego występuje prowitamina A składająca się z karotenoidów. Każda z tych substancji jest niezwykle ważna dla dobrego funkcjonowania całego organizmu.
Witamina A – naturalne źródła
Zapotrzebowanie na witaminę A jest zależne od wieku i płci. Dzieci do 12 roku życia potrzebują ok. 700 µg retinolu dziennie, kobiety do 59 roku życia – 800 µg, mężczyźni do 64 roku życia – 1000 µg, zaś osoby starsze – ok. 1000 µg. Organizm ludzki może magazynować tę substancję w wątrobie i tkance tłuszczowej. Najlepszym źródłem witaminy A są produkty pochodzenia zwierzęcego. Przede wszystkim – tran (aż 24000 µg/100 g) i produkty mleczne (masło – 814 µg/100 g, śmietana – 249 µg/100 g, mleko – 36 µg/100 g). Sporo tej substancji znajdziemy też w żółtku jaja (770 µg/100 g), makreli (100 µg/100 g) i wątróbkach drobiowych (93 µg/100 g). Produkty roślinne są z kolei doskonałym źródłem karotenu. Znajdziemy go przede wszystkim w owocach (morele suszone – 307 µg/100 g, morele świeże – 283 µg/100 g, śliwki suszone – 35 µg/100 g) i warzywach (marchew gotowana – 1132 µg / 100 g, pietruszka – 1167 µg/100 g, szpinak świeży – 717 µg/100 g, boćwina świeża – 600 µg/100 g, dynia – 267 µg/100 g).
Witamina A z chemicznego punktu widzenia
Witamina A ma postać oleju rozpuszczalnego w tłuszczach, etanolu i eterze naftowym. Charakteryzuje się dużą wrażliwością na działanie tlenu, co oznacza, że pod wpływem utleniania traci swoje właściwości. W produktach żywnościowych pochodzenia zwierzęcego substancja ta występuje w formie estru – palmitynianu retinolu. W jelicie cienkim przekształca się on w alkohol – retinol.
Witamina A – biochemia pięknej skóry
Przeciwinfekcyjne, nawilżające i regenerujące właściwości retinolu są obecnie na szeroką skalę wykorzystywane w kosmetyce. Substancja ta stanowi silny czynnik wzrostowy dla nowych komórek, a także zapewnia odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie skóry. Witaminę A znajdziemy w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji cery suchej, z oznakami starzenia i różnego typu zaburzeniami dermatologicznymi.
Systematyczna kuracja retinolem spłyca zmarszczki, poprawia koloryt skóry, zwiększa jej elastyczność, a także rozjaśnia przebarwienia i piegi. W przypadku cery tłustej, mieszanej i trądzikowej witamina ta potrafi ograniczyć ilość wydzielanego łoju, zmniejszyć widoczność porów oraz zniwelować tendencję do powstawania niepożądanych zmian skórnych. Najsilniejszą pochodną retinolu jest kwas retinowy. Jest on w stanie całkowicie zahamować pracę gruczołów łojowych. Oprócz tego wykazuje działanie złuszczające i likwiduje przebarwienia. Stosować go można jedynie po konsultacji z dermatologiem. Retinol, w odpowiednim stężeniu, jest w stanie znacznie odmłodzić naszą skórę. Na rynku dostępne są kremy i sera z witaminą A w postaci octanu i palmitynianu retinolu, a więc jej trwalszymi postaciami. Odpowiednie stężenie tej substancji w kosmetykach powinno wynosić od 0,25 do 1%.
Witamina A – remedium na astmę i bolesną miesiączkę
Witaminę A powszechnie stosuje się także w medycynie. Jest ona składnikiem leków wspierających terapię odry, biegunki i malarii. Zwiększona podaż tej substancji w okresie choroby skraca jej przebieg i zapobiega ewentualnym powikłaniom. Suplementację retinolem zaleca się także kobietom cierpiącym na zaostrzony zespół napięcia przedmiesiączkowego i bolesną menstruację. Z kolei u mężczyzn witamina ta zwiększa liczbę plemników w nasieniu, co wpływa na podniesienie płodności. Leki zawierające w składzie retinol stosuje się również przy kuracji choroby wrzodowej żołądka, choroby Leśniowskiego-Crohna, kataru siennego, infekcji dróg moczowych, astmy, nadczynności tarczycy, niedokrwistości i różnego rodzaju chorób skóry.
Jak dietą uchronić się przed rakiem szyjki macicy?
Badania przeprowadzone przez naukowców z A. Einstein College of Medicine w Nowym Jorku potwierdzają, że odpowiednie spożycie witaminy A może zahamować rozwój niektórych nowotworów. Wyniki eksperymentu potwierdziły, że kobiety przyjmujące niedostateczne ilości tej substancji albo beta-karotenu są trzykrotnie bardziej narażone na przedrakowe zmiany dysplastyczne szyjki macicy niż pacjentki, u których nie występuje hipowitaminoza.
Podobne badania przeprowadzili naukowcy z Włoch. W finale eksperymentu stwierdzono, że wszystkie kobiety z wykrytym nowotworem szyjki macicy spożywały dużo mniej pokarmów bogatych w witaminę A albo beta-karoten niż zdrowe uczestniczki badania. Podsumowując, aby wyraźnie zmniejszyć ryzyko pojawienia się choroby, każda kobieta powinna zadbać o prawidłową podaż tej witaminy, zarówno ze źródeł zwierzęcych, jak i roślinnych.
Wszystkie zadania witaminy A
Witamina A, poza tym, że wpływa na promienny wygląd cery, dobry stan włosów i paznokci, jest niezbędna do wielu ważnych procesów zachodzących w naszym ciele. Bierze udział w metabolizmie białek i hormonów steroidowych, reguluje wzrost oraz funkcje tkanki nabłonkowej, warunkuje optymalny rozwój komórek rozrodczych, a także odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. Co więcej, retinol wzmacnia naszą odporność, dba o dobry stan szkliwa nazębnego, obniża poziom cholesterolu we krwi i reguluje pracę tarczycy.
Witamina A – jak stwierdzić niedobór?
Niedobór witaminy A w organizmie diagnozuje się najczęściej objawowo – sporadycznie wykonywane są testy z krwi. Wynika on najczęściej z zaburzeń jej wchłaniania. Stan ten powoduje najczęściej niedożywienie, nieodpowiednia dieta, nadużywanie alkoholu oraz palenie papierosów (czynne lub bierne). Początkowe objawy niedoboru retinolu to: kruche i łamliwe paznokcie, suche i zniszczone włosy, a także szorstka skóra podatna na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych. Przy bardziej zaawansowanej hipowitaminozie pojawiają się wysypki skórne, brak apetytu, poczucie chronicznego zmęczenia, spadek odporności organizmu i zaburzenia wzroku – w tym tzw. „kurza ślepota”.
Witamina A – objawy przedawkowania
W przypadku nadmiernej suplementacji retinolu może pojawić się hiperwitaminoza. Jako że witamina A w nadmiernych ilościach jest toksyczna, w momencie jej przedawkowania pojawia się zmiana zabarwienia skóry na odcień pomarańczowy, drażliwość, powiększenie wątroby, świąd skóry, zaburzenia pracy jelit i bóle głowy.
Leczenie hipowitaminozy – tran vs. suplementy
Witamina A, jako „witamina młodości,” jest niezbędna do zachowania pięknej skóry, włosów i paznokci na dłużej. Zapewnia nam także dobre widzenie i prawidłową gospodarkę hormonalną. Jeśli nasza dieta jest uboga w żywność gwarantującą odpowiednią podaż tej cennej substancji, a dodatkowo nie stronimy od używek, powinniśmy zmienić nasze nawyki żywieniowe i zainwestować w odpowiednie suplementy. Chociaż najlepszym sposobem na szybkie uzupełnienie hipowitaminozy jest regularne picie tranu, na rynku znajdziemy wiele preparatów zawierających witaminę A. Mają one najczęściej postać żelatynowych kapsułek z palmitynianem retinolu lub retinolem. Można natrafić również na suplementy w postaci tabletek zawierających rozpuszczalne w wodzie karoteny albo drogie emulsje z witaminą A. Mnogość metod uzupełniania niedoboru witaminy A sprawia, że każdy może wybrać najwygodniejszą dla siebie opcję.
Bibliografia
- National Institutes of Health; “Vitamin A Fact Sheet for Consumers”; data dostępu: 2016-03-07
- Ananya Mandal; “What is Vitamin A?”; data dostępu: 2016-03-07
- Pitchford Paul; “Odżywianie dla zdrowia”; Warszawa 2008;
- Alfred Sommer; “Vitamin A deficiency and its consequences. A field guide to detection and control”; data dostępu:
- Oruch, Ramadhan & Pryme, Ian. (2012); “The biological significance of vitamin A in humans: A review of nutritional aspects and clinical considerations”; ScienceJet. 1. 1-13. ;
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS