WIELISZEW. Ekshumacja szczątków 114 żołnierzy przy DK61

W niedzielę (6 listopada) zakończyła się ekshumacja szczątków ludzkich znalezionych w trakcie rozbudowy Drogi Krajowej 61 na odcinku Legionowo-Zegrze. Teraz szczątki 114 żołnierzy Armii Czerwonej zostaną złożone na cmentarzu w Białobrzegach

Kilka dni temu, otrzymaliśmy informację o odnalezieniu ludzkich szczątków na terenie budowy wiaduktu kolejowego nad Drogą Krajowej 61 w pobliżu ronda w Zegrzu. Miały to być szczątki żołnierzy carskiej armii, którzy spoczywają także na położonym nieopodal cmentarzu “na Kwietniówce”. Cmentarz ten służył bowiem  rosyjskiemu garnizonowi, który do I wojny światowej stacjonował w Zegrzu. Taką informację przekazał nam jeden z mieszkańców gminy Wieliszew.

Wójt i wicewójt nic nie wiedzieli

Na miejscu, przy samej drodze, nieopodal wiaduktu kolejowego, można było zaobserwować kilku mężczyzn z łopatami w płytkim wykopie. Nieco w oddali postawiono czarny namiot i drewniane skrzynie przypominające małe trumny. Skontaktowaliśmy się w tej sprawie z Wójtem Gminy Wieliszew Pawłem Kownackim, który poinformował nas, że nic nie wie o żadnych szczątkach. Natomiast wicewójt Magdalena Radzikowska odesłała nas do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Szczątki znaleziono w lipcu

Jak udało nam się dowiedzieć od Małgorzaty Tarnowskiej z GDDiK, w połowie lipca br. podczas wykonywania prac ziemnych w rejonie wiaduktu kolejowego, budowanego w ramach rozbudowy DK61 Legionowo – Zegrze odnaleziono szczątki ludzkie. Nadzór archeologiczny wygrodził teren. Następnie powiadomiona została Policja i Prokurator, którzy przeprowadzili swoje działania. Otrzymaliśmy również informację, że obecnie na budowie są przedstawiciele IPN.Z informacji, do których dotarła redakcja wynika, że po potwierdzeniu, że szczątki pochodzą z okresu II Wojny Światowej Prokuratura Rejonowa w Legionowie odstąpiła od śledztwa przekazując je Instytutowi Pamięci Narodowej.

Ekshumacja w weekend

W minioną sobotę i niedzielę (5-6 listopada) [LINK] na budowie pojawili się przedstawiciele Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej, którzy wydobyli z ziemi 114 szczątek ludzkich, znajdujących się w 11 zbiorowych mogiłach, należących do żołnierzy Armii Czerwonej poległych w 1944 r. Jak relacjonował rzecznik IPN dr Rafał Leśkiewicz, szczątki zostały zabezpieczone i zostaną złożone na terenie Cmentarza Wojennego Żołnierzy Sowieckich w Białobrzegach.

Komunikat IPN w sprawie

Od 4 do 6 listopada 2022 roku na zlecenie Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN miały miejsce prace ekshumacyjne przy drodze DK61 w okolicy wiaduktu kolejowego na wysokości Wieliszewa (powiat legionowski). W ich wyniku odnaleziono i pochowano na cmentarzu wojennym w Białobrzegach szczątki 114 czerwonoarmistów poległych w czasie walk w październiku 1944 roku w okolicach Wieliszewa.

17 sierpnia 2022 roku do Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN wpłynęła informacja o odnalezieniu szczątków ludzkich podczas prowadzenia prac budowlanych na drodze DK61 przy wiadukcie kolejowym na wysokości Wieliszewa (powiat legionowski). Zgłaszającym był kierownik nadzoru archeologicznego, w którego ocenie szczątki mogły pochodzić z I lub II wojny światowej.

Pracownicy BPi IPN przeprowadzili wizję lokalną terenu, w czasie której potwierdzili występowanie w wykopie luźnych fragmentów kostnych. Zwrócili też uwagę na możliwość powiązania pochówków ze starym cmentarzem garnizonowym (zał. w 1902 r. dla garnizonu rosyjskiego) znajdującym się w bezpośrednim sąsiedztwie. Uzyskano też informację, że pierwsze szczątki zostały odkryte w połowie lipca br., o czym została zawiadomiona Policja i Prokuratura Rejonowa w Legionowie. Prokurator wszczął postępowanie i zlecił zabezpieczenie zebranych z powierzchni fragmentów kostnych w Zakładzie Medycyny Sądowej w Warszawie.

Następnie Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN przekazało sprawę wg właściwości do Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN.

BUWiM nawiązał kontakt z inwestorem Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Warszawie oraz prowadzącym sprawę prokuratorem. Ustalono, że do czasu zakończenia czynności obszar występowania pochówków zostanie wyłączony z prac budowlanych, jednakże przeprowadzenie ekshumacji było niezbędne do zakończenia inwestycji o kluczowym znaczeniu dla modernizacji sieci drogowej i kolejowej. Po uzyskaniu informacji o zakończeniu postępowania prokuratorskiego i zgodzie na przejęcie zabezpieczonych szczątków z Zakładu Medycyny Sądowej, zgodnie z ustawą o grobach i cmentarzach wojennych, prezes IPN wydał decyzję o ekshumacji szczątków z grobów wojennych w celu przeniesienia ich na teren cmentarza wojennego.

Równocześnie BUWiM na podstawie analizy historycznej i oględzin artefaktów występujących przy szczątkach ustalił, że szczątki należą do żołnierzy Armii Czerwonej poległych w walkach z Niemcami w październiku 1944 r. Pozwoliło to wojewodzie mazowieckiemu wskazać właściwe docelowe miejsce pochówku – cmentarz wojenny żołnierzy Armii Czerwonej w Białobrzegach. Prace ekshumacyjne na zlecenie Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa miały miejsce od 4 do 6 listopada 2022 roku. W ich wyniku odnaleziono i pochowano na cmentarzu wojennym w Białobrzegach szczątki 114 poległych czerwonoarmistów.

RYS HISTORYCZNY

Walki w rejonie Wieliszewa toczyły się w pierwszej połowie października 1944 r. Nacierające jednostki sowieckie dążyły do likwidacji niemieckiego zgrupowania w widłach Wisły i Narwi. Rejon Wieliszewa obsadzał 9. Pułk Grenadierów Pancernych SS „Germania” z 5. Dywizji Pancernej SS „Wiking”. Rubież obrony stanowiła szosa Legionowo – Zegrze. Sowieckie grupy szturmowe wielokrotnie przekraczały linię szosy i nasyp kolejowy, a następnie były wypierane na pozycje wyjściowe. Obie strony poniosły bardzo duże straty. Cmentarz garnizonowy, na którym znajdowały się niemieckie stanowiska, został całkowicie zniszczony.

Bezpośrednio po zakończeniu walk poległych czerwonoarmistów pochowano w kilku zbiorowych mogiłach wzdłuż drogi po jej zachodniej stronie. W 1948 r. w ramach akcji komasowania wojennych pochówków dokonano częściowej ekshumacji tych mogił, jednak zrobiono to bardzo niestarannie, pomijając wiele grobów, a z innych podejmując jedynie fragmenty zwłok. Właśnie ten frontowy cmentarz został aktualnie odkryty.

Działania podjęte przez IPN wynikają z fundamentalnego poszanowania dla ludzkich szczątków. Niedopuszczalne byłoby prowadzenie prac budowlanych i zniszczenie wojennych pochówków, choć oczywiście częściowe wstrzymanie robót było dla inwestora i wykonawcy poważnym utrudnieniem. Wbrew głoszonej przez stronę rosyjską propagandzie o bezczeszczeniu i profanowaniu szczątków poległych czerwonoarmistów w związku z realizacją ustawy o zakazie propagowania komunizmu, IPN nigdy nie naruszał i nie likwidował grobów wojennych. Przeciwnie, w minionych latach Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w ramach swoich zadań ustawowych przeniósł z polowych mogił i pobojowisk na cmentarze wojenne szczątki ok. 250 żołnierzy Armii Czerwonej. Teraz dodajemy do tej liczby 114 czerwonoarmistów z Wieliszewa, którzy znaleźli swoje miejsce spoczynku na cmentarzu wojennym pozostającym pod opieką i na utrzymaniu wojewody mazowieckiego.

Red. /fot. IPN

Komentarze

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ