Osoby dorosłe nie mają w przestrzeni publicznej miejsc do czynności pielęgnacyjno-higienicznych, które wymagają pozycji leżącej z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku (tzw. “komfortek”). Jak jednak dowiedział się RPO, w resorcie rozwoju i technologii trwają prace nad projektem rozporządzenia, które będzie nakładało obowiązek tworzenia tego typu pomieszczeń w konkretnych budynkach.
Jak wskazuje Koalicja “Przewijamy Polskę”, brak miejsc do czynności pielęgnacyjno-higienicznych (w tym i zmiany cewnika, czy podania doodbytniczo leków) dotyczy około 150 tys. osób, które wskutek choroby, niepełnosprawności lub wieku wymagają wykonania takich czynności w pozycji leżącej. RPO dodaje, że często odbywa się to w warunkach niehigienicznych i urągających godności – np. na podłogach publicznych toalet, korytarzach czy w samochodach. Rzecznik wskazuje, że brak tego rodzaju miejsc często wyklucza osoby z niepełnosprawnościami z udziału w życiu publicznym, społecznym i rodzinnym. Czasami zmusza je też do podejmowania decyzji niekorzystnie wpływających na ich zdrowie, czyli do nieprzyjmowania napojów czy posiłków w celu ograniczenia konieczności korzystania z toalet.
Czym są komfortki?
Idea pokoi dla osób potrzebującym szerszego wsparcia przy czynnościach pielęgnacyjno-higienicznych w pozycji leżącej jest stopniowo wdrażana na całym świecie. „Komfortki” są uruchamiane m.in. w Australii czy Irlandii.
Najbardziej wyróżnia się Wielka Brytania, gdzie jest 1857 takich miejsc. W tym państwie pojawił się też opracowany przez British Standards Institution standard dotyczący aspektów technicznych pomieszczeń. Od 2021 r., po zmianie prawa budowlanego, wiele nowo budowanych budynków musi uwzględniać utworzenie „changing place”.
Po zainicjowaniu Kampanii „Przewijamy Polskę” przez ostatnie dwa lata w Polsce powstało ok. 30 takich miejsc. Tworzą je organizacje pozarządowe, podmioty prywatne i samorządy. Gdańsk, Gliwice, Katowice, Kraków, Kraśnik, Lublin, Łódź, Poznań, Świdnik, Tychy, Warszawa i Wądosze – to według Kampanii miasta, gdzie można skorzystać z takiego rozwiązania. Rozwija się też koncepcja wypożyczalni plenerowych „komfortek” w celu zapewnienia ich dostępności osobom potrzebującym do imprez w sezonie letnim na świeżym powietrzu.
Rozporządzenie zagwarantuje dostęp do komfortek?
Jak dowiedział się RPO, obecnie w Ministerstwie Transportu i Rozwoju trwają prace legislacyjne nad projektem nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zmiany przepisów będą dotyczą między innymi wprowadzenia obowiązku tworzenia pomieszczeń higienicznosanitarnych w konkretnych rodzajach budynków, dostosowanych i przeznaczonych do przewijania dorosłych osób ze szczególnymi potrzebami.
Projekt nowelizacji był już przedmiotem konsultacji publicznych, opiniowania oraz uzgodnień międzyresortowych.
Zgodnie z projektem rozporządzenia rozszerzony ma być katalog pomieszczeń higienicznosanitarnych o „pomieszczenia przeznaczone do przewijania dorosłych osób ze szczególnymi potrzebami”, które będą wydzielane w budynkach przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej o powierzchni użytkowej ponad 2000 m kw., budynkach przeznaczonych na potrzeby kultury, sportu, handlu, usług lub obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym lub lotniczym o powierzchni użytkowej ponad 10000 m kw., na stacjach paliw o powierzchni użytkowej ponad 300 m kw. zlokalizowanych przy autostradach lub drogach ekspresowych (o ile nie znajdują się na terenach zamkniętych) oraz w budynkach przeznaczanych na potrzeby opieki zdrowotnej.
Uwagi RPO do projektu
Rzecznik, po rozmowach z przedstawicielami Koalicji “Przewijamy Polskę” i analizie sytuacji, zwrócił się do resortu transportu i rozwoju z propozycjami zapisów legislacyjnych, które można by było wprowadzić do rozporządzenia. Według RPO wątpliwości budzi limit powierzchni użytkowej, powyżej którego będzie nałożony obowiązek wydzielenia miejsca na komfortkę.
Jak wskazuje Rzecznik, w tym samym projekcie rozporządzenia wprowadza się obowiązek zorganizowania pokoi służących do karmienia i przewijania dzieci w przypadku każdego budynku gastronomii, handlu lub usług o powierzchni użytkowej powyżej 1000 m kw., a także stacji paliw o powierzchni użytkowej powyżej 100 m kw.
Oznacza to, że np. powierzchnia budynku galerii handlowej, w którym powinna powstać komfortka. będzie musiała być aż dziesięciokrotnie większa niż budynku, w którym obowiązkowo będzie musiał zostać utworzony pokój przeznaczony do karmienia i przewijania dzieci. Taka dysproporcja nie wydaje się uzasadniona – czytamy na stronie RPO.
Rzecznik zwraca również uwagę, że regulacja dotyczy tylko nowo projektowanych inwestycji budowlanych. Jak dodaje, powstaje dlatego obawa, że w najbliższych latach liczba dostępnych dla osób ze szczególnymi potrzebami pokoi, w których komfortowo będzie można przewinąć dorosłą osobę ze szczególnymi potrzebami, nie wzrośnie znacząco.
Właściwym rozwiązaniem wydaje się wprowadzenie mechanizmów przejściowych w sytuacji, w której obiekt posiada pomieszczenie, które mogłoby (przy niewielkim nakładzie finansowym) stać się komfortką. Możliwym rozwiązaniem byłoby również czasowe ograniczenie wyposażenia takiego pomieszczenia np. w leżankę – wskazuje RPO.
Według Rzecznika wątpliwości budzi przepis regulujący charakterystykę “komfortki”. Podstawowym urządzeniem powinna być leżanka o wymiarach zapewniających możliwość skorzystania z niej osobie dorosłej. Oprócz tego winno być wyposażone w podnośnik sufitowy lub jezdny, który umożliwi transport pomiędzy wózkiem a miejscem zmiany środków chłonnych. Równie ważnymi elementami są:
- dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami miska ustępowa,
- umywalka,
- duży kosz na odpady.
Istotną kwestią jest także powierzchnia umożliwiająca swobodne poruszanie się osoby z niepełnosprawnością wraz z użytkowanym przez nią wózkiem oraz nawet dwóch osób asystujących, która została oszacowana na 12 m kw.
Zgodnie z projektowanym rozporządzeniem, dla komfortki przewidziano minimalną powierzchnię użytkową 12 m kw i szerokość co najmniej 3 m, co spełnia postulaty strony społecznej. Projekt wskazuje jednocześnie, że takie pomieszczenie ma posiadać „wyposażenie umożliwiające przewinięcie dorosłej osoby ze szczególnymi potrzebami w pozycji leżącej”. Tak ogólna regulacja może sprawić, że za spełnienie warunku utworzenia komfortki będzie uważane dostawienie w toalecie dla osób z niepełnosprawnościami składanej leżanki.
O ile akceptowalna jest możliwość lokowania komfortek zarówno w osobnych pomieszczeniach, jak i w toaletach dla osób z niepełnosprawnościami, to jednak takie miejsce zawsze powinnn być wyposażona w elementy wskazane wyżej – podkreśla RPO.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS