Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności

Wykonanie kary pozbawienia wolności ma na celu wzbudzanie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego i tym samym powstrzymania się od powrotu do przestępstwa. W przypadku spełnienia określonych w Kodeksie karnym przesłanek sąd może jednak uznać, że kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, będzie wystarczająca do osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Polecamy: Kodeks kierowcy. Zmiany 2020 (PDF)

Kiedy sąd może zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami zawieszenie wykonania kary jest możliwe wyłącznie w odniesieniu do kary pozbawienia wolności, która zostaje orzeczona w wymiarze nieprzekraczającym roku.

Zastosowanie tego środka nastąpić może wyłącznie w odniesieniu do sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie był prawomocnie skazany na karę pozbawienia wolności (w tym również z warunkowym zawieszeniem jej wykonania) albo co do którego takie skazanie uległo zatarciu.

Przed dniem 1 lipca 2015 roku przepisy Kodeksu karnego dopuszczały możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym 2 lat, a ponadto kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna. Przed tą datą nie istniał również wymóg braku uprzedniego skazania. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na treść art. 4 § 1 Kodeksu karnego, który stanowi, że „Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.” Należy mieć na uwadze, że decydując o tym, która ustawa jest dla sprawy względniejsza sąd obowiązany jest uwzględnić treść całej ustawy, a nie pojedynczych przepisów. W pewnych sytuacjach może się więc okazać, że możliwe będzie zastosowanie korzystniejszych zasad zawieszenia wykonania kary w odniesieniu do sprawcy przestępstwa popełnionego przed dniem 1 lipca 2015 roku.

Rozważając warunkowe zawieszenie wykonania kary sąd powinien ustalić czy w odniesieniu do sprawcy zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna, a więc przypuszczenie, że skazany będzie okresie próby przestrzegał porządku prawnego. Ustalenie tej prognozy następuje na podstawie otwartego katalogu przesłanek, do których należą przede wszystkim takie okoliczności jak: