Natalia Feluś: – Skąd pomysł, by zająć się odkrywaniem losów rodziny Felusiów, którą pan reprezentuje?
Krzysztof Feluś: – Z chęci zrozumienia różnych perypetii życiowych moich przodków oraz ułożenia tego wszystkiego w miarę logiczną całość. Każda z rodzin ma swoją unikalną historię, a losy jej członków niejednokrotnie potrafią zaskoczyć. Składając w całość pojedyncze opowieści krewnych, zacząłem zadawać pytania: dlaczego? kto? kiedy? skąd? I bardzo szybko wkręciłem się w wir genealogii rodzinnej, który porywa mnie ciągle na nowo blisko 13 lat.
Zdjęcie dziadków; po lewej – Zofia Feluś, z domu Żarska, babcia oraz Józef Feluś – dziadek; około 1958 roku
Kiedy natrafił pan na pierwszą wzmiankę, dotyczącą przeszłości rodziny?
– Od dziecka tajemnicą była dla mnie szuflada w babcinym kredensie oraz znajdujące się w niej listy, pocztówki oraz stare zdjęcia. Będąc kilkuletnim chłopcem, nieraz widziałem, z jakim sentymentem babcia przeglądała te fotografie. Miałem wtedy jakieś siedem, może osiem lat. Dla babci Zosi miejsca, twarze czy wydarzenia uchwycone w tych wyjątkowych chwilach były oczywiste. Ona nie opowiadała, ja wówczas nie pytałem. Babcia zmarła, kiedy miałem dziewięć lat, a wraz z nią odeszły wspomnienia. Zdjęcia nie były opisane. Kiedy w 2007 roku zacząłem interesować się genealogią rodzinną, pierwszą rzeczą, jaką zrobiłem, to wyjąłem właśnie te zdjęcia i podjąłem próbę ich opisania. Dalej zacząłem szukać kontaktu do krewnych – autorów listów z babcinej szuflady i tym sposobem wkręcać się jeszcze bardziej. Ze sporej liczby tych zdjęć – wciąż nierozpoznanych – zostało mi dosłownie kilka i dalej usilnie staram się dowiedzieć, kogo przedstawiają.
Będąc nastolatką, jeździłam z mamą od parafii do parafii, żeby studiować dostępne tam księgi w poszukiwaniu rodzinnej historii. Czy dziś też szuka się jej w taki, tradycyjny sposób?
– Wiele dokumentów można dziś znaleźć w internecie. Digitalizacja archiwów w ostatnim czasie jest mocno zaawansowana i bardzo dużo ciekawych informacji można znaleźć, nie wychodząc z domu. Korzystam z zasobów archiwów państwowych, bibliotek cyfrowych oraz wyszukiwarek związanych z poszukiwaniami przodków. Jednak nie wszystko jeszcze w sieci jest i wtedy należy sięgnąć do tradycyjnych metod poszukiwania. Niejednokrotnie trzeba też od nich zacząć, udając się do kancelarii parafialnej czy Urzędu Stanu Cywilnego, żeby zdobyć podstawowe metryki dotyczące przodków, w których są zapisane kluczowe informacje.
Adam Feluś (1881-1962), mój pradziadek, w mundurze II Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w roku 1919
Stworzył pan na Facebooku stronę poświęconą klanowi Felusiów. Z jakim odzewem spotkała się ze strony krewnych? Czego, szczególnie ciekawego, za pomocą FB pan się dowiedział?
– Klan rodziny Feluś na Facebooku ruszył 18.10.2019 roku. A zainteresowanie Felusiów było duże od samego początku. Popularność zyskał również dzięki audycji w radiu RMF 1 listopada, kiedy to po faktach w Polskę poszła informacja o próbie zjednoczenia wszystkich Felusiów w Polsce i na świecie. Dosłownie w kilka minut po audycji zacząłem dostawać kolejne wiadomości od osób noszących to nazwisko, lub ludzi piszących, że to nazwisko ich przodków. Odezwały się osoby z różnych stron Polski: Gdańska, Krakowa, Rybnej, Dęblina, Cholerzyna, Warszawy, Chrzanowa, Kaszowa, Gorenic, Puław, Przegini oraz z zagranicy: Anglii, Niemiec czy Belgii. Otrzymuję różne opowieści rodzinne oraz zaproszenia do seniorów w poszczególnych liniach, którzy chętnie chcą się dzielić opowieściami i rodzinnymi pamiątkami. Najważniejszą jednak informacją, którą potwierdzają wszyscy piszący, jest ta, że ich przodkowie wywodzą się z Rybnej.
Jak się do Rybnej dostali?
– W naszej rodzinie zachował się niepotwierdzony przekaz ustny o tym, że Felusiów do Rybnej sprowadziła z Węgier królowa Bona, by zarządzali tam stawami rybnymi. Czy w tej legendzie jest jakaś nuta prawdy? Może kiedyś się dowiem. Każdy przekaz ustny na przestrzeni wieków ewoluuje i później trudno dociec prawdy. Po węgiersku słowo nadzorca – „felӓgelӫ” – brzmi w mowie prawie jak Feluś. Możliwe, że na przestrzeni lat uległo spolszczeniu i kto wie, czy to nie jest prawdziwe pochodzenie naszego nazwiska. Ale to tylko hipoteza.
Książeczka wojskowa dziadka – Józefa Felusia (1910-1968), z opisem służby podczas Kampanii Wrześniowej
W mojej rodzinie też krąży informacja, że nasi przodkowie pochodzą z Rybnej. Jest też wielu Felusiów w okolicach Chrzanowa. Wie pan ilu? A ilu jest nas w kraju?
– W Polsce nazwisko Feluś aktualnie nosi 671 osób. 336 kobiet i 335 mężczyzn. Nie jest to popularne nazwisko. Mapa pokazująca rozmieszczenie nazwisk w Polsce główne skupisko pokazuje w Małopolsce. W Krakowie 154 osoby, Rybnej 90, Przegini Duchownej 33, Czernichowie 31, Chrzanowie 20. Liczby w innych miejscowościach wskazują, że najprawdopodobniej zamieszkują tam pojedyncze rodziny.
Ile czasu poświęca pan poszukiwaniom archiwalnych wzmianek o rodzinie?
– Każdą wolną chwilę, kiedy tylko mam dostęp do internetu i laptopa. W ciągu dnia zdarza mi się dzwonić do ciotek z jakimś pytaniem. Czasem dzwonię kolejny raz, bo coś mi się przypomni, lub pojawi się nowy wątek. Nie liczę już, ile razy zdarzyło mi się zarwać noc, powtarzając: jeszcze jedna metryka, artykuł, zdjęcie czy wątek… Jestem w stałym kontakcie z osobami z rodziny i nie tylko, mającymi podobną pasję. Często potrafimy pisać i pomagać sobie nawzajem dłuższy czas, szukając czegoś, bo przecież zawsze jest coś do odkrycia.
Akta sądowe z 1912 roku po Katarzynie Felusiównie, zmarłej w 1898 roku
Gdzie jeszcze szuka pan informacji?
– Oprócz wymienionych wcześniej zasobów archiwów cyfrowych, bibliotek czy wyszukiwarek, kluczem do poznawania historii rodziny są kontakty z osobami, które mogą coś jeszcze pamiętać. Sąsiedzi, daleka rodzina czy przyjaciele krewnych to skarbnica wiedzy, do której zawsze warto dotrzeć i utrwalać ich relacje, notując czy nagrywając ich wspomnienia.
Które pamiątki i dokumenty, związane z rodem Felusiów, były dla pana najcenniejsze?
– Każdy dokument, zawierający oryginalne podpisy przodków jest dla mnie bardzo cenny. Zdjęcie pradziadka Adama, walczącego na frontach I Wojny Światowej, czy książeczka wojskowa dziadka Józefa, z przebiegiem jego służby podczas Kampanii Wrześniowej, to prawdziwe skarby, z których można odtwarzać historie poszczególnych osób. W Archiwum Narodowym w Krakowie udało mi się odnaleźć akta sprawy sądowej, w której dzielono między rodzeństwo majątek po małoletniej siostrze pradziadka. Bardzo dużo nowych informacji udało mi się wtedy pozyskać, np. między innymi – jak wyglądała sytuacja w rodzinie, opis gospodarstwa czy ziem, które posiadał prapradziadek, urodzony w Rybnej, ale ożeniony i zamieszkały w Cholerzynie.
Prababcia Zofia Żarska z Burowa i mała jeszcze babcia Zofia Feluś, z domu Żarska. Rok 1915
Jeśli ktoś, podobnie jak pan, chciałby zebrać informacje o swojej rodzinie, to od czego powinien zacząć?
– Przede wszystkim od przeprowadzenia wywiadu z najstarszymi, żyjącymi członkami rodziny: babciami, dziadkami, czy nawet pradziadkami. Od nich na samym początku możemy uzyskać bardzo dużo ciekawych informacji, które są kluczowe w dalszych poszukiwaniach. Imiona rodziców, dziadków czy daty poszczególnych wydarzeń zaczną same składać się w historie, które warto utrwalać. Można poprosić o spisanie wspomnień lub je nagrać; zyskujemy wtedy kolejną pamiątkę głosową, do której wielokrotnie później można wrócić, czy się odnieść. Starsze osoby bardzo chętnie lubią opowiadać o czasach swojej młodości, a odpowiednio zachęcone, potrafią prezentować różne historie. Jeżeli dysponujemy starymi zdjęciami, można je seniorom pokazać, celem uzyskania informacji, kto na nich jest. Jeśli ich nie mamy, wówczas warto zapytać, czy gdzieś, w starym albumie, nie zachowały się takie fotografie lub inne dokumenty, dotyczące naszych krewnych. Wiadomo – należy je potem opisać, by kolejne osoby po nas nie miały z nimi problemów. Mając już podstawowe informacje, dotyczące dziadków, możemy szukać dalej. Znając miejsca oraz daty urodzenia czy zgonu, sukcesywnie możemy cofać się o kolejne pokolenia. Należy też być cierpliwym, bo nie wszystko od razu dostaniemy na tacy. Metryki będą pisane po polsku, łacinie, niemiecku lub rosyjsku, w zależności od regionu poszukiwań, a niejednokrotnie może być je ciężko zdobyć.
CV
Krzysztof Feluś mieszka w Zabierzowie pod Krakowem. Ma 28 lat. Z wykształcenia jest zielarzem, studiował na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie. Pracuje na lotnisku w Balicach, gdzie zajmuje się obsługą osób o ograniczonej sprawności ruchowej w drodze do i z samolotu. Jego pasją jest genealogia rodzinna, zarówno ze strony mamy, jak i taty, którą zgłębia od 2007 roku. Interesuje go także etnografia, historia oraz zielarstwo.
Tekst z naszego archiwum; Przełom 2/2020
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS