Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o godzinie 17:00. Choć zakładano, że potrwa zaledwie kilka dni, bohaterska walka o wolność toczyła się przez długie dwa miesiące. W tym czasie stolica Polski została niemal całkowicie zniszczona. Budynki, które przetrwały okupację i zryw wolnościowy, kryją w sobie pamięć nie tylko o tym, co wtedy utracono, lecz także, co zyskano.
Reduta Bank Polski przy ul. Bielańskiej 10 (oznaczone na mapie cyfrą 1)
Od początku II wojny światowej w Warszawie zburzono łącznie ok. 75-80 proc. budynków. Nieliczne, które przetrwały do czasów współczesnych, noszą w sobie pamięć potyczek i starć niepodległościowych. Ślady widoczne są m.in. przy ul. Bielańskiej 10, gdzie mieści się Reduta Banku Polskiego. W czasie powstania znajdowało się tam jedno z najważniejszych stanowisk obronnych. Z pierwotnych zabudowań ostał się jedynie fragment elewacji z dziurami po kulach.
Ślady powstania można znaleźć w Warszawie po dziś dzień Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Wyborcza.pl
Filar mostu Poniatowskiego i kamienica przy ul. Chmielnej 73B (oznaczone na mapie cyfrą 2 i 3)
Podobne ślady po wrogich pociskach zauważalne są również na filarach mostu Poniatowskiego. Co ciekawe, konstrukcję starano się zniszczyć już w 1915 r. przez Rosjan. Powstanie pamięta też kamienica przy ul. Chmielnej 73B. W czasie rebelii bronili jej żołnierze AK Zgrupowania “Chrobry II”. Przed remontem w 2018 r. znaczna część budynku nosiła znamiona walk. W wyniku protestu społeczników inwestor porzucił plan otynkowania całej elewacji, pozostawiając pozostałości po historii dla oczu mieszkańców i turystów.
Niektóre miejsca w stolicy do dziś noszą ślady walki w powstaniu. Fot. Marta Kondrusik, Gazeta.pl
Elewacja kamienicy przy ul. Smolnej 14 (oznaczone na mapie cyfrą 4)
“Rany” widoczne są nie tylko w budynkach przy głównych ulicach, lecz także na fasadach domów, kamienic, w metalowych ogrodzeniach, niewielkich zaułkach i na podwórkach. Postrzeliny (czyli ślady, ubytki i odpryski na murach) z czasów wojny znaleźć można również podczas spaceru przy ul. Smolnej 14. W cokole kamienicy znajduje się pamiątkowy fragment z dziurami.
Ślady powstania można znaleźć w Warszawie po dziś dzień Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Wyborcza.pl
Elewacja kamienicy przy ul. Wilczej 72 (oznaczone na mapie cyfrą 5)
Wiele budynków, które przetrwały do naszych czasów, zostały w pewnym momencie odremontowane. Niektóre zupełnie nie przypominają już zniszczonych obiektów sprzed kilkudziesięciu lat. Są jednak i takie, które zachowały część pierwotnej zabudowy w celach historycznych. Tak było m.in. w przypadku kamienicy przy ul. Wilczej 72. W czasie walk powstańczych znalazła się pod ostrzałem, co widać w części budynku, którą inwestor zdecydował się zostawić ku pamięci powstańców.
Ślady krwi w domu przy ul. Oleandrów, w willi Pniewskiego i w domu Związku Nauczycielstwa Polskiego na Powiślu (oznaczone na mapie cyfrą 6, 7 i 8)
Ślady po kulach to nie jedyne pozostałości po wojnie. W wielu miejscach pozostały dawne napisy na elewacjach, a nawet ślady krwi. Te drugie zachowały się m.in. na posadzkach domów przy ul. Oleandrów 3, w willi Pniewskiego oraz w domu Związku Nauczycielstwa Polskiego na Powiślu.
Gąsienica czołgu na murze katedry (oznaczone cyfrą 9)
Wspomnienia tego kluczowego dla warszawiaków wydarzenia znaleźć można również na odbudowanej archikatedrze św. Jana. Na pamiątkę powstania w południową ścianę świątyni wmurowano fragment gąsienicy niemieckiego czołgu, który podczas powstania zburzył część murów katedry.
Właz do kanałów (oznaczone cyfrą 10)
Równie ważne miejsce zlokalizowane jest przy Alejach Ujazdowskich, na rogu ul. Wilczej. To właśnie tam turyści wypatrują słynnego włazu do kanałów, które stanowiły ówcześnie drogi łączności Śródmieścia Południowego z Mokotowem.
Miejsce śmierci Baczyńskiego (oznaczone cyfrą 11)
Na ul. Senatorskiej, w pałacu Blanka, widnieje obecnie tablica pamiątkowa na cześć poety Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który poległ na swoim posterunku właśnie w tamtym miejscu. Warto także pamiętać o kopcu Powstania Warszawskiego, stworzonego z gruzów Warszawy. Jeśli masz ochotę, to zagłosuj w naszej sondzie, która znajduje się poniżej.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS