W jaki sposób monitorować w szpitalach stosowanie antybiotyków?

50 proc. podawanych w szpitalach antybiotyków stosuje się niewłaściwie – wynika z szacunków. Niepoprawnych jest również do 30 proc. procedur profilaktyki okołooperacyjnej. Te zatrważające dane przekładają się na nadmiarowe zgony oraz wysokie koszty leczenia. W skali kraju, w 2019 r. na problem zwróciła uwagę m.in. Najwyższa Izba Kontroli (NIK) wskazując, że nie wszystkie szpitale wdrażają szpitalną politykę antybiotykową. W podmiotach leczniczych niedostatecznie wykorzystuje się diagnostykę mikrobiologiczną, brakuje również szkoleń z zakresu racjonalnej gospodarki lekami przeciwbakteryjnymi.

Jak monitorować w szpitalach stosowanie antybiotyków?

W obliczu rosnącego zagrożenia rozprzestrzeniania się szczepów wieloopornych i braku nowych antybiotyków, oporność na antybiotyki stanowi obecnie globalne wyzwanie współczesnej medycyny. Stąd koniecznym jest, aby personel medyczny posiadał skuteczne narzędzia, pozwalające sprostać problemowi antybiotykooporności, w tym w porę identyfikować sytuacje niewłaściwego stosowania antybiotyków. 

Czym jest szpitalna polityka antybiotykowa?

Celem szpitalnej polityki antybiotykowej jest prowadzenie właściwej antybiotykoterapii, rozumianej jako zlecanie antybiotyków tylko wtedy, kiedy ich stosowanie jest korzystne dla pacjentów. Ponadto, szpitalna polityka antybiotykowa wspiera właściwy wyboru antybiotyku, jego dawki i czasu leczenia tak, by uzyskać najlepszą skuteczność leczenia lub zapobiegania zakażeniom przy możliwie najmniejszym ryzyku działań niepożądanych oraz minimalnym wpływie na lekooporność i jak najniższych kosztach. Właściwe monitorowanie antybiotyków winno skutkować otrzymaniem informacji, czy wdrożony przez szpital program polityki antybiotykowej pozwala osiągnąć te cele. Monitorowanie antybiotyków wyłącznie w rozumieniu ilościowym lub poprzez ocenę wydatków nie pozwala na efektywną ocenę jakości leczenia zakażeń. Właściwie prowadzona polityka antybiotykowa stanowi jedną z kluczowych metod zapobiegania lekooporności. Ponadto szacuje się, że wdrożenie polityki antybiotykowej pozwala zaoszczędzić jednostce od 10 do 30 proc. środków wydatkowanych na leki.

Metody monitorowania stosowania antybiotyków

Monitorowanie ilości i zasadności stosowania zleconych w szpitalu antybiotyków może być prowadzone prospektywnie i retrospektywnie oraz jakościowo i ilościowo. 

Monitorowania stosowania antybiotyków w sposób prospektywny polega na analizie zleceń antybiotyków wykorzystywanych w bieżących terapiach. Prospektywne jakościowe monitorowanie stosowania antybiotyków stanowi najważniejszy i najskuteczniejszy sposób monitorowania. Metoda ta dotyczy jakości zlecania antybiotyków i skutkuje przekazaniem informacji zwrotnej zleceniodawcom. Monitorowanie to najczęściej realizuje zespół składający się z lekarza, pielęgniarki, farmaceuty oraz mikrobiologa. Może być ono prowadzone jako powtarzane badanie punktowe, kiedy to jeden odział analizowany jest w kontekście jednego dnia lub w sposób ciągły na oddziałach o bardzo wysokim zużyciu antybiotyków (np. na oddziałach intensywnej terapii).

Monitorowanie punktowe prowadzone jest w m.in. oparciu o: 

– wymienione przez zleceniodawcę wskazania do stosowania antybiotyku

– zgodność leczenia z opracowanymi w podmiocie rekomendacjami

– rzetelne wykorzystanie diagnostyki laboratoryjnej 

– dawkowanie 

– czas leczenia

– identyfikację sytuacji, w których ma miejsce nadużywanie antybiotyków.

Monitorowanie stosowania antybiotyków w sposób retrospektywny polega natomiast na okresowych analizach ich zużycia. Dokonując monitorowania retrospektywnego jakościowego ocenia się sposób diagnostyki i leczenia w określonych jednostkach chorobowych. Przykładem monitorowania retrospektywnego jest m.in. monitorowanie gronkowca złocistego (Staphylococcus ureus). Przesłanką do monitorowania tej bakterii jest uzasadnione badaniami, niewłaściwe leczenie tych zakażeń przy pozytywnym wpływie interwencji ze strony monitorującego zespołu. Monitorowanie retrospektywne dotyczy: wyboru antybiotyku, czasu leczenia, określenia źródła zakażenia wraz z koniecznością jego usunięcia oraz identyfikacji powikłań.

Monitorowanie retrospektywne ilościowe jest prowadzone natomiast poprzez okresową analizę rozchodów antybiotyków najczęściej przedstawianą w formie liczby zdefiniowanych dawek dobowych (z ang. DDD) w przeliczeniu na 100 lub 1000 osobodni (w odniesieniu do całego podmiotu, oddziałów oraz wybranych lub wszystkich antybiotyków). Ten rodzaj monitorowania nie służy uzyskaniu informacji pozwalającej na ocenę jakości leczenia zakażeń. Wykorzystać można go natomiast do identyfikacji trendów stosowania antybiotyków w szpitalu.  Służący on również dalszym analizom oraz porównaniom z innymi ośrodkami mając na celu ocenę zużycia antybiotyków w jednostkach o zbliżonym profilu pacjentów. 

Źródło: nik.gov.pl, aptekarz polski.pl, biomerieux.pl

Polecane:

zgłoś naruszenie

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za komentarze Internautów do artykułu:
W jaki sposób monitorować w szpitalach stosowanie antybiotyków?. Jeżeli uważasz, że komentarz powinien zostać usunięty, zgłoś go za pomocą linku “zgłoś”.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ