UOKiK podsumowuje swoją działalność w 2022 roku

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał w zeszłym roku ponad 950 decyzji z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów. To 430 mln zł nałożonych kar.

Praktyki ograniczające konkurencję

W 2022 roku Prezes UOKiK wszczął 35 postępowań antymonopolowych, wydał 8 decyzji i wystosował 52 wystąpienia miękkie do przedsiębiorców, wzywając do zmiany niedozwolonych działań. Łączne kary finansowe wyniosły ponad 241 mln zł, a dwie z nich zostały obniżone dzięki programowi łagodzenia kar leniency. Urząd przeprowadził 9 przeszukań firm i zwiększył liczbę zgłoszeń w ramach programu sygnalista. Najwyższa kara, wynosząca ponad 206 mln zł, została nałożona na Allegro za faworyzowanie własnego sklepu internetowego kosztem konkurencji. Wśród pozostałych kar, 26 mln zł nałożono na spółkę Karcher za ustalanie sztywnych cen detalicznych, a ponad 7 mln zł na konsorcjum zajmujące się odbiorem odpadów za utworzenie zmowy przetargowej. Prezes UOKiK zwrócił również uwagę na praktyki importerów samochodowych, co spowodowało zmiany w praktykach marek takich jak Ford, Nissan, Citroen, DS i Peugeot.

Przewaga kontraktowa

W 2022 roku Prezes UOKiK podjął działania przeciwko nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolno-spożywczymi. Wydał trzy decyzje, wszczął 17 postępowań wyjaśniających i 4 właściwe oraz skierował 14 wystąpień miękkich do przedsiębiorców. Łączne kary za te nieuczciwe praktyki wyniosły blisko 71 mln zł. Najwyższa kara została nałożona na spółkę Agri Plus, która nieuczciwie pozbawiała hodowców trzody chlewnej ze stref ASF przyznanej pomocy za poniesione straty. Prezes UOKiK nałożył na tę spółkę karę w wysokości ponad 68 mln zł. Ponadto Prezes nałożył kary na spółki Cefetra Polska i Polish Agri, które wymagały od rolników całości zakontraktowanych dostaw, nawet w przypadku okoliczności niezależnych od nich, np. suszy. W raporcie dotyczącym opłat okołosprzedażowych stwierdzono, że praktyki dużych sieci handlowych mogą naruszać przepisy. Właścicieli sklepów Auchan, Carrefour, Dino, Selgros i Żabka podejrzewa się o wykorzystywanie opłat do działań na niekorzyść mniejszych kontrahentów, w związku z czym wszczęto postępowania przeciwko nim.

Kontrola koncentracji i inwestycji

W 2022 roku Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał rekordową liczbę decyzji dotyczących kontroli koncentracji – 327 zatwierdzających i jedną z zastrzeżeniami. Ponadto wszczął 342 postępowania w sprawie wpływu planowanych transakcji na konkurencję oraz 3 postępowania z zakresu kontroli inwestycji i wydał jedną decyzję o braku sprzeciwu dla planowanej transakcji.

Zatory płatnicze

W 2022 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) prowadził 88 postępowań w sprawie zatorów płatniczych, z czego wydano 33 decyzje dotyczące nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych. W sumie na przedsiębiorców nałożono kary w wysokości prawie 11 mln zł, z czego najwyższa kara wyniosła ponad 4 mln zł i została nałożona na spółkę Polska Grupa Farmaceutyczna. W związku z tymi zdarzeniami znowelizowano przepisy dotyczące zatorów płatniczych, co dało prezesowi UOKiK możliwość kierowania do przedsiębiorców miękkich wezwań bez konieczności wszczynania postępowania administracyjnego. Zmieniono również wzór, na podstawie którego wyliczane są kary pieniężne, wprowadzając przy tym instytucję tak zwanego „miarkowania kary”.

Pomoc publiczna

UOKiK w Polsce ocenia programy pomocowe oraz wsparcie indywidualne pod kątem zgodności z prawem unijnym i monitoruje pomoc publiczną udzielaną przedsiębiorcom. W 2022 roku Urząd zaopiniował 39 projektów programów pomocy publicznej, a do UOKiK wpłynęło 462 wniosków o interpretację i 603 projekty dokumentów rządowych pod kątem możliwości wystąpienia pomocy publicznej. UOKiK notyfikował Komisję Europejską o 29 projektach przewidujących udzielenie pomocy publicznej, z czego KE zaakceptowała 21 projektów pomocowych. Pomoc publiczna jest ingerencją państwa w wolny rynek i stosowana jest w ograniczonym zakresie. 

Ochrona zbiorowych interesów konsumentów i niedozwolone postanowienia umowne

Prezes UOKiK poinformował o wynikach swojej działalności w 2022 roku. Urząd wszczął 97 postępowań dotyczących naruszania zbiorowych interesów konsumentów, a także 203 postępowania wyjaśniające. Wydano 58 decyzji, w których nałożono ponad 102 mln zł sankcji. W postępowaniu wobec Obligacji Społecznych została wydana decyzja tymczasowa. UOKiK wystosował 363 wystąpienia do przedsiębiorców i wydał 251 istotnych poglądów w sprawie dla osób walczących o swoje prawa w sądzie. Najwyższa kara, w wysokości ponad 28 mln zł, została nałożona na spółkę BO Energy za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów. Prezes UOKiK kwestionował także nieprawidłowo wprowadzane zmiany w umowach w różnych branżach, takich jak finansowa, ubezpieczeniowa, e-płatności i e-commerce.

Inspekcja handlowa

Inspekcja Handlowa podlegająca pod Prezesa UOKiK jest odpowiedzialna za bezpieczeństwo produktów w Polsce. W 2022 roku przeprowadzono ponad 19,7 tys. kontroli, w tym dotyczących ogólnego bezpieczeństwa produktów, oceny zgodności wyrobów z wymaganiami oraz pozostałych kontroli dotyczących produktów nieżywnościowych i usług. Inspekcja rozpoczęła również cykl kontroli odzieżowych, w ramach którego weryfikowano skład surowcowy ubrań. Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie deklaracji dwóch producentów odzieży. Kontrolowano również akcesoria skórzane, obuwie, kosmetyki, biżuterię, wanienki dla niemowlaków i zabawki. Współpracując z Krajową Administracją Skarbową, udało się zatrzymać na granicy prawie 30 tys. sztuk niebezpiecznych zabawek. UOKiK zarządza również systemem monitorowania jakości paliw, w ramach którego w 2022 roku przeprowadzono ponad 1700 kontroli oraz ponad 300 kontroli jakości paliw stałych.

Bezpieczeństwo produktów i nadzór rynku

W 2022 roku UOKiK zainicjował wiele spraw związanych z bezpieczeństwem produktów i ich zgodnością z wymaganiami. Inspekcja Handlowa przeprowadziła ponad 19,7 tys. kontroli, a UOKiK analizuje wyniki tych kontroli i monitoruje sygnały o produktach stwarzających zagrożenie, w tym skargi konsumentów oraz powiadomienia od organów nadzoru innych państw członkowskich UE. UOKiK przekazał 173 zgłoszenia do systemu RAPEX dotyczące ponad 1,6 mln sztuk produktów, przy czym większość zgłoszeń dotyczyła zabawek.

Laboratoria

Badania laboratoryjne służą eliminowaniu z rynku produktów niespełniających wymagań lub stwarzających zagrożenie dla konsumentów. W 2022 r. laboratoria UOKiK zbadały łącznie ponad 2 tys. próbek w związku z kontrolami IH, w których oznaczono ponad 27 tys. parametrów.

Legislacja

W 2022 roku UOKiK wprowadził zmiany w polskich aktach prawnych, aby lepiej chronić konsumentów w świecie cyfrowym, zgodnie z dyrektywą Omnibus. Zmiany dotyczą ukrócenia nieuczciwych praktyk na pokazach handlowych, walki z fikcyjnymi promocjami, podwójną jakością produktów w różnych krajach, wykupywaniem biletów na koncerty przez boty oraz fałszywymi opiniami w internecie. W wyniku prac legislacyjnych, weszły w życie zmiany, które pozwalają na skuteczniejszą walkę z zatorami płatniczymi. W 2022 r. UOKiK analizował ponad 2 tysiące projektów ustaw i rozporządzeń oraz innych dokumentów rządowych, aby zaopiniować ich wpływ na konkurencję i sytuację konsumentów.

Edukacja

UOKiK prowadzi liczne działania edukacyjne mające na celu informowanie konsumentów i przedsiębiorców na temat ich praw oraz zagrożeń związanych z zakupami. W 2022 roku zrealizowano kampanię „Stracisz dane, stracisz pieniądze!”, która ostrzegała przed ryzykiem utraty danych i środków finansowych. Spoty kampanii były emitowane w mediach publicznych, w internecie oraz na nośnikach w przestrzeni publicznej.

UOKiK przygotował też programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży dotyczące praw konsumenta w internecie oraz cyberbezpieczeństwa. W celu propagowania rekomendacji dla influencerów i zwiększenia transparentności reklam, UOKiK uruchomił filtr AR „Oznaczamreklamy”, oraz założył profile na Instagramie i Twitterze, zyskując duże zainteresowanie internautów. Działania UOKiK wobec influencerów zostały docenione w konkursie Noizz Zmiany 2022, gdzie kampania #Oznaczamreklamy zdobyła tytuł Zmiany Roku w kategorii online.

PS Doda, Rozenek-Majdan i Chajzer z zarzutami UOKiK. Kara dla PRIME MMA

Kolejni influencerzy otrzymali zarzuty od prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Chodzi o nieprawidłowe oznaczanie treści reklamowych w mediach społecznościowych. Ponadto Urząd ukarał spółkę PRIME MMA.

Zgłoś naruszenie/Błąd