UM Ruda Śląska: Tereny pokopalniane „pod lupą” Banku Światowego

Ruda Śląska była w centrum uwagi uczestników warsztatów zorganizowanych we wtorek w Katowicach przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i Bank Światowy. Dyskutowano przede wszystkim o terenach po kopalni „Pokój”. Analiza możliwości ich zagospodarowania będzie przedmiotem pilotażowego projektu realizowanego przez Bank Światowy.

– Transformacja energetyczna to wielkie wyzwanie, wykraczające poza możliwości samego miasta. Jeżeli mamy ją rozsądnie przeprowadzić, to musimy brać pod uwagę wszystkie strony tego procesu – powiedział Jacek Morek, pełniący funkcję prezydenta Rudy Śląskiej. – Z nadzieją rozpoczynamy współpracę z Bankiem Światowym. Jego wsparcie pomoże nam lepiej przygotować się do kolejnych etapów transformacji Śląska – dodał.

Urząd Marszałkowski i Bank Światowy uzgodnili, że zamiast dążyć do opracowania ogólnoregionalnych rozwiązań, lepiej zacząć od wdrożenia pilotażu na jednym obszarze. Przedmiotem analizy, którą przygotuje Bank Światowy, będą położone w centralnej części miasta tereny po kopalni „Pokój”. – To bardzo cenne, że zajmujemy się konkretnym obszarem. A Ruda Śląska jest miejscem, które tak naprawdę obrazuje cały region – podkreśliła Małgorzata Staś, dyrektor Departamentu Rozwoju i Transformacji Regionu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego.

Padła propozycja, aby Urząd Marszałkowski pełnił rolę koordynatora między podmiotami uczestniczącymi w projektowaniu pilotażowego przekształcenia pokopalnianego terenu. Pracami projektowymi pokieruje Bank Światowy. Wykorzysta do tego m.in. swoje narzędzie LURA – aplikację służącą do oceny najlepszego możliwego zagospodarowania gruntu. Przeprowadzona zostanie też pogłębiona analiza umiejętności i kompetencji zawodowych, oparta o ankietę wśród 500 gospodarstw domowych i dane z innych źródeł. Projekt pilotażowy ma doprowadzić do opracowania studium wykonalności i projektów remediacji, a także określenia potencjalnych źródeł finansowania, w tym pochodzących ze źródeł niepublicznych.

– Nowe podejście Banku Światowego do transformacji węglowej opiera się na trzech filarach: ludziach i społecznościach, rekultywacji gruntów oraz strukturze instytucjonalno – zarządczej. Możemy zapewnić wsparcie w każdym z tych obszarów – powiedział Wolf Pohl, ekspert Banku Światowego ds. środowiska. – To początek dłuższej podróży, być może po wzburzonych wodach, ale jesteśmy gotowi sprawować patronat nad tym projektem. Ruda Śląska ma szansę stać się inkubatorem innowacyjności – dodał.

Dzień wcześniej przedstawiciele Banku Światowego odwiedzili Rudę Śląską, aby w terenie dyskutować nad wyzwaniami stojącymi przed regionami górniczymi. Celem wizyty była też wymiana doświadczeń z przedstawicielami miasta na temat skutków eksploatacji górniczej oraz innych technicznych aspektów transformacji energetycznej.

Projekt pilotażowy w Rudzie Śląskiej jest częścią większego projektu pomocy technicznej wspierającego polskie regiony węglowe, realizowanego przez Bank Światowy i finansowanego przez Komisję Europejską. Na poziomie krajowym koncentruje się on na identyfikacji procesów oraz możliwości optymalizacji istniejącego ustawodawstwa, obowiązków instytucjonalnych, systemów i procedur. Z kolei na poziomie regionalnym głównym obszarem pomocy jest usprawnienie istniejących procesów ponownego przeznaczenia kopalń.

Realizację projektu pilotażowego nadzorować będzie komitet roboczy złożony z przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, miasta Ruda Śląska, Polskiej Grupy Górniczej, Przedsiębiorstwa Restrukturyzacji Kopalń, Głównego Instytut Górnictwa oraz przedstawicieli związków zawodowych.