UM Bytom: Podręczniki trafią do szkół w połowie października? Czekamy na dotację celową 5/10/2022

Tylko 67% środków na sfinansowanie zakupu podręczników i ćwiczeń trafiło jak dotąd do bytomskich szkół. Ministerstwo Edukacji i Nauki, które przyznaje dotację celową na wyposażenie placówek w niezbędne materiały, zapewnia, że pozostała część pieniędzy trafi do szkół w połowie października.

– Subwencja oświatowa nie wystarcza na pokrycie wszystkich wydatków oświatowych ponoszonych przez samorządy i nie jest to tylko problem naszego miasta. Gmina współfinansuje oświatę z dochodów własnych – mówi Barbara Freier-Pniok, naczelniczka Wydziału Edukacji UM.

Bytom, jak wiele polskich miast boryka się z problemem spadku dochodów, co wymusza na gminach obniżanie bieżących wydatków. Kwestia „zaciskania pasa” dotycząca tak newralgicznych zadań jak edukacja, rodzi pytania jak w trudnych czasach optymalizować koszty na oświatę bez szkody dla edukacji.

Przypomnijmy, że w tegorocznym budżecie miasta planowane wydatki na oświatę wynoszą 366 mln zł – to lwia część bytomskiego budżetu i zarazem jedno z najważniejszych zadań samorządu.

Głównym źródłem finansowania oświaty jest subwencja ogólna, a ściślej jej część oświatowa, która – w wielkim skrócie – przydzielana jest oparciu o liczbę uczniów i szkół, do których uczęszczają. Dzieląc subwencję oświatową przez łączną liczbę uczniów, otrzymujemy kwotę przypadającą na jednego ucznia – obecnie jest to około 6 tys. zł na rok szkolny.

Przykład luki w finansowaniu bytomskiej oświaty pokazują liczby. Na przestrzeni ostatnich lat, mimo wzrostu kwot subwencji, rosną wydatki, jakie ponosi miasto. W 2020 r. luka ta wyniosła prawie 117 mln zł, w 2021 r. prawie 140,5 mln zł. W tym roku (stan na koniec września b.r.) to już prawie 137 mln zł. Razem zaplanowane wydatki na oświatę wynoszą już ponad 364 mln zł, z czego ponad 282 mln to wydatki na wynagrodzenia dla nauczycieli i administracji, podczas, gdy subwencja oświatowa w 2022 roku, to zaledwie kwota 206,2 mln zł.

Rosnące wydatki na edukację

O tym jak na przestrzeni ostatnich lat wzrastały wydatki w poszczególnych bytomskich szkołach, można zobaczyć śledząc analizy Wydziału Edukacji UM. I tak w 2019 r. subwencja edukacyjna wynosiła ponad 168 mln zł, a wydatki to prawie 259 mln zł. Podobna sytuacja miała miejsce w 2020 roku: subwencja wyniosła 183 mln zł, a wydatki – 282 mln zł. W 2021 roku subwencja oświatowa to 188 mln zł, a wydatki to już prawie 304 mln zł.

W Bytomiu działania oszczędnościowe, polegające chociażby na poprawie efektywności energetycznej budynków szkół i przedszkoli, prowadzone są już od lat. Jednym z przykładów jest piętnastoletni projekt termomodernizacji 17 bytomskich szkół i wyposażenie ich w systemy sterowania temperaturą w pomieszczeniach, które obsługuje Siemens w ramach partnerstwa prywatno-publicznego. W ramach tej inwestycji i wielu innych polegających na docieplaniu i wymianie systemów ogrzewania zużycie energii elektrycznej i cieplnej w bytomskich placówkach, znacznie się obniżyło.

Trzeba też podkreślić rolę projektów zewnętrznych, w których udział biorą bytomskie placówki. Na ich realizację wkład własny musi pochodzić ze środków gminy.

– Projekty zewnętrzne, w które angażują się bytomskie szkoły i przedszkola, to często jedyna szansa na doposażenie jednostek w nowy sprzęt, materiały dydaktyczne czy udział w ciekawych wydarzeniach – mówi Barbara Freier-Pniok.

Uczniowie nie będą marzli

Inwestycje w infrastrukturę są tu istotne, bo rosnące w szybkim tempie koszty utrzymania budynków gmina pokrywa z własnych środków.

– Ostatnimi czasy w mediach pojawiają się informacje o tym, że samorządy zmniejszają temperatury w placówkach edukacyjnych. Chcę zapewnić rodziców uczniów i dzieci przedszkolnych, że zrobimy wszystko, by dzieci nie marzły podczas zajęć – mówi Adam Fras, zastępca prezydenta.

Sytuacja jest jednak trudna, z czego zdaje sobie sprawę organ prowadzący czyli gmina Bytom, jak i dyrektorzy bytomskich szkół na co dzień borykający się z niedostatkami.

– Jesteśmy w podbramkowej sytuacji, bo w stojąc przed dylematem opłacenia rosnących cen utrzymania budynków, ogrzewania, energii elektrycznej a wymianą np. starego sprzętu komputerowego czy koniecznych remontów, wybór pada na rachunki. To wyjątkowo trudny czas dla nas wszystkich i potrzeba dużo dyscypliny, zwłaszcza finansowej, by go przetrwać.