Ulga rehabilitacyjna w PIT – czy można odliczyć wydatki na psychoterapię?

Tak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej  w interpretacja indywidualnej z 12 marca 2021 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.24.2021.1.MP).

Ulga rehabilitacyjna w PIT

Prawo odliczenia w podatku dochodowym od osób fizycznych (od dochodu przed opodatkowaniem) i w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych (od przychodu przed opodatkowaniem), wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych – poniesionych przez niepełnosprawnych podatników lub podatników, którzy utrzymują osoby niepełnosprawne jest potocznie określane jako “ulga rehabilitacyjna”.

Podstawą prawną odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest art. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g ustawy o PIT oraz art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Można odliczyć tylko te wydatki, które są wskazane w art. 26 ust. 7a ustawy o PIT o ile zostały poniesione przez niepełnosprawnego lub jego opiekuna i nie były sfinansowane ze źródeł zewnętrznych.

Więcej na temat ulgi rehabilitacyjnej (zasady odliczania, uprawnieni, rodzaje wydatków): Ulga rehabilitacyjna 2020/2021- czym jest i komu przysługuje?

Psychoterapia zalecona niepełnosprawnemu przez lekarza

Z wnioskiem o interpretację i z pytaniem “Czy Wnioskodawczyni może odliczyć koszty poniesione na psychoterapię w ramach ulgi rehabilitacyjnej za 2020 r.?” wystąpiła pewna niepełnosprawna pani, która od 2007 r. posiada orzeczenie o niepełnosprawności, a od  2016 r. uczęszcza na prywatną, odpłatną psychoterapię. Korzystanie z psychoterapii jako środka powrotu do sprawności fizycznej i psychicznej zostało jej zalecone przez lekarza psychiatrę. Wnioskodawczyni finansuje psychoterapię z własnych środków. 

Ulga rehabilitacyjna tylko dla niepełnosprawnych lub ich opiekunów

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przypomniał, że możliwość korzystania z ulgi rehabilitacyjnej mają jedynie osoby fizyczne (podatnicy PIT i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych), którzy posiadają jeden z niżej wymienionych dokumentów (art. 26 ust. 7d ustawy o PIT) albo ich opiekunowie:

1. orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

A zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy o PIT, ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
   2. znaczny stopień niepełnosprawności;
2. II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy albo
   2. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Co to są wydatki na cele rehabilitacyjne?

Jak wspomniano na wstępie od dochodu (w PIT) lub od przychodu (w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych) przed opodatkowaniem można odliczyć kwoty:
– wydatków na cele rehabilitacyjne oraz
– wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych,
poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne (art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT).

A za za wydatki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, uważa się wydatki poniesione na odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne (art. 26 ust. 7a pkt 6 ustawy o PIT).

Czy psychoterapia może być uznana za zabiegi rehabilitacyjne?

Organy podatkowe stale twierdzą, że lista wydatków wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o PIT (które mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej) jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w tym przepisie wymienione. W przepisie tym nie znajdziemy wymienionej wprost psychoterapii ale są w nim wskazane w pkt 6 “zabiegi rehabilitacyjne”. Powstaje pytanie, czy psychoterapia może być uznana za zabiegi rehabilitacyjne w rozumieniu tego przepisu.

Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że ustawa o PIT nie zawiera definicji pojęcia „zabieg” i „rehabilitacja”. Dlatego trzeba przyjąć definicję językową tych pojęć. Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w „Słowniku wyrazów obcych” (PWN, Warszawa 1991 r.) oraz „Encyklopedii” PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby); rehabilitacja jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych.

Powyższe doprowadziło Dyrektora KIS w ww. interpretacji do następującej konkluzji:
Z całokształtu sprawy zaprezentowanej przez Wnioskodawczynię oraz przywołanych wyżej przepisów prawa wynika, że odbywane przez Wnioskodawczynię zabiegi psychoterapii indywidualnej wypełniają przesłanki do uznania ich za zabiegi rehabilitacyjne, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, skoro odbywane świadczenia stanowią zabiegi rehabilitacyjne, stwierdzić należy, że poniesiona przez Wnioskodawczynię jako osobę posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności, odpłatność za ww. zabiegi, stanowi tytuł do odliczenia poniesionych przez Nią wydatków od dochodu w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej, przy spełnieniu warunku posiadania przez Wnioskodawczynię dokumentów stwierdzających poniesienie tych wydatków.
Mając na uwadze wyżej powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni jest uprawniona na podstawie art. 26 ust. 7a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do odliczenia od dochodu za 2020 r. wydatków poniesionych w tym okresie na zabiegi rehabilitacyjne, tj. psychoterapię.

oprac. Paweł Huczko