UE ma swój plan rozwoju produkcji szczepionek

Unia Europejska przedstawiła w środę plan, który może pomóc w zwiększeniu produkcji i dostępność szczepionek przeciw COVID-19. To alternatywny plan do proponowanego zrzeczenia się praw patentowych na produkty stosowane w przeciwdziałaniu pandemii.

Na forum Światowej Organizacji Handlu obecnie toczy się debata, zainicjowana przez kraje rozwijające się, poświęcona zawieszenia patentów dla szczepionek przeciw COVID-19, co według pomysłodawców miałoby zwiększyć dostępność do tych preparatów. Poparcie dla tej propozycji przyznało ponad 100 krajów przynależnych do WTO. Wśród nich są między innymi Stany Zjednoczone, Włochy, Francja oraz Polska. Przeciw takiemu rozwiązaniu są m.in. Niemcy, Wielka Brytania i Szwajcaria, które są siedzibą dla dużych firm farmaceutycznych. Zwolnieniu sprzeciwiają się również producenci, tacy jak Pfizer , BioNTech, Moderna i Johnson & Johnson.

Przeciwnicy tych rozwiązań wskazują, że ochrona własności intelektualnej jest źródłem innowacji i tak musi pozostać w przyszłości. Ponadto w ocenie producentów wąskim gardłem nie jest ani dostęp, ani patenty czy cena, ale po prostu brak wystarczającej liczby surowców czy fiolek, potrzebnych do ich produkcji. Problemem pozostaje także transfer technologicznych szczepionek oraz obawa o kontrolę jakości nad produkcją szczepionek.

Unia Europejska proponuje alternatywną strategię 

Szefostwo Komisji Europejskiej niechętnie podchodzi do uwolnienia własności intelektualnej w zakresie produkcji szczepionek, choć podkreśla otwartość do dyskusji. W środę przedstawiciele UE zaprezentowali alternatywę tego rozwiązania, skoncentrowaną na ograniczeniach wywozu, wywiązywania się ze zobowiązań twórców szczepionek i uelastycznieniu istniejących zasad Światowej Organizacji Handlu.

Wiceszef Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis, który uczestniczył w debacie europarlamentu na temat globalnego dostępu do szczepionek podkreślił, że Unia Europejska jest gotowa do zbadania, w jakim stopniu tymczasowe odstąpienie od porozumienia TRIPS (porozumienie zapewnia skuteczną i właściwą ochronę praw własności intelektualnej odnoszących się do handlu) w ramach WTO przyczyniłoby się do zwiększenia dostępności szczepionek.

V. Dombrovskis powiedział, Unia zaprezentuje na forum WTO w czerwcu plan uelastycznienia i sprecyzowania przepisów WTO w zakresie licencji przymusowych – przepisy te pozwalają na wytwarzanie szczepionek bez czekania na zgodę właściciela patentów. Wytworzone w ten sposób dawki te powinny być potem dostarczane po kosztach produkcji do krajów rozwijających się, najbardziej cierpiących na ich deficyt. Właścicielowi patentu powinno zostać zwrócone także wynagrodzenie, które rekompensuje poniesione koszty, lecz bez dodatkowych zysków.

– Licencje dobrowolne są skuteczniejszym narzędziem ułatwiającym zwiększenie produkcji i dzielenie się wiedzą specjalistyczną, jednak w kontekście pandemii licencje przymusowe są całkowicie uzasadnione – oświadczył Valdis Dombrovskis.

Wiceszef KE wskazał przy tym, że plan przewiduje także, że ograniczenia eksportowe, które powinny być ograniczone do minimum. Podkreślił, że połowa szczepionek wyprodukowanych w krajach UE została wyeksportowana. W międzyczasie poparcie dla zniesienia patentów deklarują Stany Zjednoczone, które eksport tych produktów z terytorium swojego kraju, skutecznie blokują.

Zgłoś naruszenie/Błąd