“TU rodziła się Solidarność” – nowa wystawa w Częstochowie

Pod koniec lat 70. XX wieku Częstochowa była największym ośrodkiem przemysłowym regionu oraz centrum akademickim i religijnym, natomiast Jasna Góra – jako duchowa stolica Polski – terenem konfrontacji władz PRL z Kościołem katolickim. Do lata 1980 r. nie funkcjonowały w Częstochowie struktury opozycyjne, pojedyncze osoby utrzymywały kontakty z KOR, ROPCiO i WZZ. Jedynym zorganizowanym, niezależnym środowiskiem było Duszpasterstwo Akademickie, działające pod kierunkiem ks. Ireneusza Skubisia.

29 sierpnia 1980 r. pracownicy Huty im. Bieruta w Częstochowie poparli strajkujących na Wybrzeżu. Pierwszy strajk w Częstochowie wybuchł 1 września w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym, strajkujący żądali zwiększenia płac i utworzenia niezależnych samorządnych związków zawodowych. W kolejnych dwóch dniach zastrajkowali robotnicy zakładów Polgal, Transbud, Instal oraz PKS Częstochowa, jednocześnie zaczęli oni tworzyć zakładowe komitety założycielskie niezależnych związków. 28 września powołano Regionalny Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność”.

Pogotowie strajkowe ogłoszone przez KKP NSZZ „Solidarność”, wywołane kryzysem rejestracyjnym związku, objęło także region częstochowski. Spotkało się z próbami powstrzymania akcji strajkowej w zakładach pracy na polecenie wojewody. 11 listopada 1980 r. w klubie zakładowym MPK „Ikar” odbywało się spotkanie Regionalnej Komisji Koordynacyjnej „Solidarności”, na którym domagano się od niego wyjaśnień. Wobec braku reakcji zgromadzeni postanowili nie opuszczać posiedzenia i domagali się przyjazdu komisji rządowej. Protestujący osiągnęli porozumienie z komisją rządową 19 listopada. W wyniku protestu nowo powstające struktury związku okrzepły i skonsolidowały się oraz odwołano władze wojewódzkie i miejskie.

ZOBACZ TEŻ: Otwarto placówkę IPN w Alejach. Co się kryje za granatowymi kotarami?

Częstochowa, 4 marca 2021 r. Otwarcie Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnego im. gen. Janusza Gąsiorowskiego Fot. Grzegorz Skowronek / Agencja Gazeta