Tłumy czekają na koziołki. Chcą, by pokazywały się częściej, ale jest i tradycja

W połowie 2021 roku na poznański Stary Rynek wjadą koparki i zaczną jego wielką przebudowę. W ramach inwestycji powstać ma nowa konstrukcja i nawierzchnia “serca Poznania”, okolicznych ulic i chodników. Pojawią się też trzy wyspy zieleni – klomby z drzewami i siedziskami, a także wertykalny ogród na zachodniej ścianie Galerii Arsenał oraz nowe ławki i siedziska.

Na ulicy Jana Baptysty Quadro, która przecina Stary Rynek w połowie w linii północ-południe, powstanie Pasaż Kultury. Będzie to miejsce do organizowania wydarzeń kulturalnych, które będzie dysponowało m.in. mobilną sceną i czasowym, składanym zadaszeniem.

Remont potrwa dwa lata. Przez ten okres mieszkańcy i turyści muszą liczyć się ze sporymi utrudnieniami.

Podczas całego okresu przebudowy, zapewnione ma być dojście do głównych atrakcji turystycznych Starego Rynku – w szczególności Ratusza, budynku Wagi Miejskiej, Muzeum Wojskowego i Galerii Arsenał oraz do lokali usługowych.

Ale problem może być z koziołkami. Codziennie przed godziną 12 pod Ratuszem ustawiają się tłumy chcące zobaczyć bodzące się na wieży dwa koziołki.

Specjalnie w tym celu, na czas remontu płyty Starego Rynku, przed ratuszem stanie platforma widokowa, z której będzie można oglądać tę atrakcję turystyczną. Urzędnicy jednak obawiają się, że może ona nie pomieścić wszystkich chętnych. Stąd pomysł, by koziołki pokazywały się na ratuszowej wieży częściej niż raz w ciągu dnia.

– Hasło padło, pomysł jest analizowany, zdania są rozbieżne – mówi Katarzyna Bolimowska z Biura Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Miasta.

Jak dodaje, nie rozmawiano dotąd konkretnie o tym, ile razy dziennie koziołki miałyby się pokazywać. Ale jej zdaniem pomysły sprzed sześciu lat, by pokazywały się trzy razy na dobę czy nawet co godzinę są przesadzone.

– Chyba najważniejszym kryterium będzie aspekt techniczny – przyznaje Bolimowska.

Obecny mechanizm koziołków ma bowiem już 27 lat. I zbyt częste jego używanie może skrócić jego żywotność.

– To jest jak z samochodem. Jak będziemy nim wyjeżdżać częściej, to części będą się szybciej zużywać i szybciej będzie trzeba je wymienić – nie kryje Henryk Sieg, kierownik administracyjny Ratusza.

To on jest głównym opiekunem koziołków – dba o to, by codziennie o godzinie 12 wyszły się trykać, ubiera je w okolicznościowe stroje. W tym roku koziołki występowały m.in. w maseczkach oraz w szalikach Lecha i Warty.

Do jego obowiązków należy też przestawianie zegara przy zmianie czasu i dokonywanie podstawowych napraw zegara z koziołkami. Za te poważniejsze od października odpowiada zegarmistrz Krzysztof Kurek.

– W tym roku koziołki były grzeczne, obyło się bez żadnych większych napraw – mówi Sieg.

W poprzednich latach zdarzało się, że koziołki wychodziły z wieży, ale nie chciały się trykać. Albo w ogóle nie chciały wyjść czy wracać.

W Nowy Rok w 1989 roku z kolei bodłyby się w nieskończoność, gdyby w godzinach popołudniowych nie ściągnięto zegarmistrza, by zrobił z nimi porządek.

A w 1997 roku, podczas świąt Bożego Narodzenia zepsuł się mechanizm otwierający wyjście, w efekcie czego przez kilka dni “miały wolne”. Ponownie trykały się dopiero 30 grudnia.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE>>>

W grudniu 1998 r. koziołki padły ofiarą… wandala. Mężczyzna wdrapał się po rusztowaniu, które ustawiono na czas remontu elewacji, pod drzwiczki, za którymi skrywają się koziołki i próbował je siłą otworzyć. Uszkodził wtedy stalowe linki wysuwające całą platformę z koziołkami na zewnątrz. Naprawa trwała dwa dni.

Jak mówi Henryk Sieg, technicznie nie byłoby problemu, by koziołki wychodziły częściej niż raz w ciągu dnia. – To kwestia wgrania na nowo oprogramowania. Na pewno są to jakieś koszty, ale jest to możliwe do ogarnięcia – wyjaśnia.

Ale nie kryje, że on nie jest zwolennikiem takiego rozwiązania. – Ja jestem za tradycją. W Krakowie hejnał był kiedyś tylko po godzinie 12, ludzie zbierali się i na niego czekali. Teraz grają go co godzinę i zniknął ten element wyczekiwania – mówi.

Podobnego zdania jest Muzeum Narodowe, właściciel Ratusza. – Obstajemy przy tym stanowisku, że koziołki powinny trykać się raz dziennie, w południe. To jest moment, który przyciąga tłumy, choć oczywiście teraz w czasie pandemii zdecydowanie mniejsze niż zwykle – mówi Aleksandra Sobocińska, rzecznik prasowa Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Koziołki po raz pierwszy pojawiły się na wieży w połowie XIV wieku. – Jak długo na tej wieży były i jak długo pojawiały się mieszkańcom miasta nie wiadomo – mówiła w 2013 r. dr Magdalena Mrugalska-Banaszak, kierownik oddziału Muzeum Historii Miasta Poznania.

Później wszyscy o nich zapomnieli, dopiero pruscy konserwatorzy, kiedy przygotowywali ratusz do generalnej konserwacji, odkryli w aktach miejskich kontrakt na budowę zegara z koziołkami i wówczas odtworzyli na podstawie tych opisów zegar, który widzimy do dzisiaj.

Koziołki powróciły na początku listopada 1913 roku, w wydaniu jakie znamy w dzisiejszych czasach.

Podczas walk o Poznań w 1945 r. Ratusz wraz z koziołkami został zniszczony. Ponownie zamontowano je w 1953 roku.

W 1993 roku wymieniono cały mechanizm wraz z koziołkami na nowy. “Stare” trafiły do zbiorów Muzeum Historii Miasta Poznania.

Filip Czekała