AMD Ryzen 9 9900X jest procesorem zbudowanym na dwóch symetrycznych blokach CCD, będąc bezpośrednim sukcesorem AMD Ryzen 9 7900X, którego przesadnie nie pożądali gracze, ani użytkownicy potrzebujący maszyn roboczych. Pierwsi najczęściej wybierali modele dysponujące jednym modułem i/lub pamięcią V-Cache, oferujące lepszy przelicznik opłacalności i mniejsze wewnętrzne opóźnienia. Drudzy stawiali na kompletne szesnaście rdzeni. Czy premiera AMD Ryzen 9 9900X cokolwiek zmieni w dotychczasowych tendencjach zakupowych? Jak recenzowana nowość wypadnie w porównaniu z konkurencyjnym Intel Core i7-14700K oraz pozostałymi procesorami z rodziny AMD Ryzen 7000? Czas na podwójne uderzenie Zen 5…
Autor: Sebastian Oktaba
Architektura AMD Zen 5 napędzająca procesory AMD Ryzen 9000 (Granite Ridge), stanowi naturalną ewolucję układów AMD Ryzen 7000 (Raphael), otwierając drugi rozdział na platformie AM5. Jednostki AMD Ryzen 9000 wykorzystują bloki CCD Eldora wykonane w litografii TSMC N4X, mieszczące ponad 8 miliardów tranzystorów na powierzchni 70,6 mm². Dokonano zatem większego upakowania względem starszych CCD Durango (71 mm² / 6,5 miliarda tranzystorów). Architektura Zen 5 zwiększa również przepustowość instrukcji front-end, rozszerza potoki i wektory obliczeniowe, poprawia transfery danych między pamięcią cache, a dodatkowo zmniejsza wewnętrzne opóźnienia. Powiększono jeszcze podsystem Cache L1-D (32 KB 8-Way → 48 KB 12-Way), zwiększono liczbę jednostek arytmetyczno-logicznych (4 → 6), dodano cztery jednostki służące do obliczania adresów pamięci (AGU) oraz usprawniono obsługę instrukcji FMUL, FADD, FMA i AVX-512. Wszystko to sprawia, że deklarowany wzrost IPC względem Zen 4 wynosi 16%, niemniej producent zadbał również o poprawę efektywności energetycznej wdrażając niższą litografię w przypadku rdzeni. Więcej o architekturze pisaliśmy w materiałach przygotowanych na podstawie informacji uzyskanych podczas AMD Tech Day (LINK i LINK).
AMD Ryzen 9 9900X to tańszy z dwójki większych Ryśków, posiadający dwa symetryczne moduły, każdy dysponujący sześcioma rdzeniami. Jak takie rozwiązanie będzie się spisywało w grach komputerowych i programach?
AMD Ryzen 9 9900X wzorem poprzednika posiada dwa bliźniacze CCD, każdy charakteryzujący się sześcioma fizycznymi rdzeniami. Sumarycznie procesor dysponuje dwunastoma rdzeniami i obsługuje dwukrotnie więcej wątków dzięki technologii SMT. Jego połówkę znajdziemy również w testowanym wcześniej AMD Ryzen 5 9600X. Pozytywnym skutkiem zdublowania CCD jest obecność 64 MB pamięci Cache L3, która przynajmniej częściowo powinna niwelować największą wadę składaków – wewnętrzne opóźnienia. Trzeba bowiem pamiętać, że niektóre gry komputowe m.in. Dying Light 2, Starfield czy Total War: Warhammer III działają sprawniej na konstrukcjach monolitycznych, nawet jeżeli ogólna suma rdzeni czy wątków okazuje się niższa. Pod względem budowy od czasów AMD Ryzen 9 3900X niewiele się zmieniło, natomiast konkurencja poczyniła pewien progres w kwestii jednostek wykonawczych. Główny rywal w postaci Intel Core i7-14700K, abstrahując od aktualnych zawirowań wokół Raptor Lake Refresh, posiada łącznie 20 rdzeni (8P + 12E) oraz obsługuje 28 wątków. Wpływ E-Cores w grach komputerowych jest przeważnie symboliczny, niemniej w programach dodatkowe wątki najczęściej zapewniają przewagę.
AMD Ryzen 9 9900X | AMD Ryzen 9 7900X | Intel Core i7-14700K | |
Platforma | AMD AM5 | AMD AM5 | Intel LGA 1700 |
Architektura | Zen 5 | Zen 4 | Raptor Lake Refresh |
Litografia | 4 nm | 5 nm | 10 nm |
Taktowanie | 4400-5600 MHz | 4700-5600 MHz | 3400-5600 MHz |
Konfiguracja | 12R / 24W | 12R / 24W | 20R (8P + 12E) / 28W |
Cache L3 | 64 MB | 64 MB | 33 MB |
Mnożnik | Odblokowany | Odblokowany | Odblokowany |
Kontroler DDR4 | – | – | 3200 MHz |
Kontroler DDR5 | 5600 MHz | 5200 MHz | 5600 MHz |
Współczynnik TDP | 120 W | 170 W | 125-253 W |
Zintegrowane GPU | Radeon 2CU | Radeon 2CU | Intel UHD 770 |
Cena startowa | 499 USD | 549 USD | 419 USD |
Data premiery | Sierpień 2024 | Wrzesień 2022 | Październik 2023 |
Który procesor zyskuje więcej na szybkiej pamięci RAM DDR5? Test procesorów Intel Core i5-14600K vs AMD Ryzen 7 7700X
AMD Ryzen 9 9900X odróżnia od poprzednika znacznie niższy współczynnik TDP (170 → 120 W), bowiem cała rodzina Zen 5 większy nacisk położyła na poprawę sprawności energetycznej, niż wzrost wydajności okupiony fatalną kulturą pracy. Deklarowane taktowania odrobinę ustępują AMD Ryzen 9 7900X, jednak reszta wygląda bardzo podobnie. Procesor nadal posiada dwukanałowy kontroler pamięci RAM DDR5, którego gwarantowane minimum wynosi teraz 5600 MHz, chociaż producent zaleca stosowanie modułów o taktowaniu 6000 MHz. Warto jednocześnie zaznaczyć, że ustawienia 6000 MHz CL30 1:1 oferują wydajność na poziomie 7000 MHz CL32 1:2, natomiast dokładne testy znajdziecie TUTAJ i TUTAJ. Wracając do specyfikacji technicznej – bloki procesora wykonano w niższej 4 nm litografii, natomiast moduł I/O zawierający m.in. kontrolery pozostał praktycznie niezmieniony względem poprzedników. Podobnie sprawa wygląda ze zintegrowanym układem graficznym Radeon bazującym jeszcze na architekturze RDNA 2.0 oraz zawierającym 2CU (128 SP). AMD Ryzen 9 9900X jest jednak na premierę 50 dolarów tańszy od poprzednika (549 → 499 USD), co pozytywnie zaskakuje.
UWAGA: Na osobnej podstronie dodałem testy wydajności z pamięcią DDR5 Lexar Ares RGB 6400 MHz CL32 1:1, jako punkt odniesienia do standardowo używanych modułów 7000 MHz CL32 1:2. Granica stabilności trybu synchronicznego nadal wynosi 6400 MHz, 6600 MHz sypało już BSOD-ami, czyli względem serii AMD Ryzen 7000 nie nastąpiły tutaj żadne istotne zmiany.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS