Tego na pewno nie wiecie. W zaułkach Osieka

CZYTAJ TAKŻE: Tego na pewno nie wiecie. Pogrzeby doktora Wolfa

Ciekawe nazwy ulic

Głównymi ulicami Osieka stały się odtąd Podzamcze i Panieńska. Między nimi powstała plątanina uliczek i zaułków, obrzeżonych malowniczą zabudową, zachowaną aż do ostatniej wojny.

To, co do dziś przetrwało, jest mimo skromnego zazwyczaj wystroju niezwykle cenne, bo te budynki i ciągi uliczne są autentyczne. Niezwykle ciekawe są też nazwy ulic i ich wielojęzyczna historia. Nadając im po wojnie polskie brzmienie, starano się zachować historyczne znaczenie, co się jednak nie wszędzie udało.

Oto np. krótka uliczka, łącząca Stolarską ze Stajenną, a właściwie z Browarną, bo jezdnia i niezachowana zabudowa po zachodniej stronie drzew należały do tej ostatniej. Uliczka, o której mowa, nosiła od 1523 r. nazwę Zaułku Ketha (Kethische Ort) – od nazwiska jednego z ówczesnych właścicieli. Później zniekształcono to na Köksche Gasse (1783), czyli uliczkę Kucharską (w gwarze ludowej Kök to kucharz). Od 1945 r. jest to po polsku Refektarska, choć żadnego refektarza nigdy tu nie było – znacznie lepsza byłaby Kucharska. Nikt nie będzie dzisiaj poprawiał tej nazwy, ale można by dodać pod tabliczkami: 1523: Zaułek Ketha, 1783-1945: Kucharska.

CZYTAJ TAKŻE: W Gdańsku odnaleźli grób niezwykłego XVIII-wiecznego astronoma. Był na terenie policji

Historia Podzamcza

Od zachowanych budynków dawnego Sierocińca z 1699 r. („Dom Chodowieckiego i Grassa”) i Przytułku z 1749 r. pochodzi dzisiejsza nazwa ul. Sierocej, ale dawną Nową Sierocą przemianowano w 1945 r. na Stare Domki. Równie ciekawa jest historia dzisiejszego Podzamcza – prastarej drogi ze Starego Miasta do grodu, później zamku krzyżackiego. Gdy od strony Podwala Staromiejskiego powstał przy niej zespół jatek, zaczęto ją określać jako „Poprzeczną od Czubka Kaptura w stronę Ław Mięsnych” (Czubkiem Kaptura nazywano wówczas, w 1439 r., ul. św. Katarzyny). W 1624 r. ta niecodzienna nazwa ustąpiła nowej – Rycerskiej. W 1763 r. zastąpiła ją Burggrabengasse, czyli uliczka Fosy Zamkowej, zniekształcona później na Burggrafenstrasse, tzn. Burgrabiów, w dodatku nie uliczka (Gasse), tylko ulica (Strasse), jedyna taka obok Grodzkiej (Burgstrasse) w całym historycznym Śródmieściu. Wprowadzone w 1945 r. Podzamcze jest do tego dość odległym nawiązaniem.

Rybaki są lepsze

Prawidłowe historycznie nazwy noszą uliczki Browarna (ściślej „Za Browarem Adlera”), Panieńska, Tartaczna, Zamkowa i Stajenna, której niemiecka nazwa Am Stein pochodziła od polskiego słowa Stajnia. Przybliżonym nawiązaniem do dawnej nazwy są Rybaki Dolne i Górne; oryginalne Seigen oznaczało podziurkowane naczynia do przechowywania ryb w wodzie. W dawnej polszczyźnie były to cedziworki. Jak by to brzmiało dla współczesnego ucha: Cedziworki Dolne i Górne? Mieszkam przy Cedziworki 30? Chyba jednak obecne Rybaki są lepsze.

Zbliżają się Święta. W wielu mieszkaniach Osieka trwają przygotowania, pojawiły się choinki. Życzę moim miłym Czytelnikom, by znaleźli pod nimi moc prezentów, a w gronie rodzinnym Miłość, Pokój, Zgodę i Odpoczynek od codziennych kłopotów.

Zgłoś naruszenie/Błąd