Nazwa szmaragdu pochodzi od łacińskiego słowa smaragdus i oznacza dosłownie „zielony klejnot”. Barwa tego cenionego kamienia szlachetnego jest faktycznie wyjątkowa i zdecydowanie charyzmatyczna – szmaragdy są bowiem wyłącznie zielone, dzięki czemu cieszą się tak wysoką rozpoznawalnością i estymą. Obok diamentów, rubinów i szafirów należą do wielkiej czwórki jubilerskiej!
- Skąd się biorą szmaragdy?
- Historia szmaragdu
- Właściwości szmaragdu
- Wykorzystanie szmaragdu
- Symboliczne znaczenie szmaragdu
- Dla kogo szmaragd?
Pod względem geologicznym szmaragd jest odmianą berylu, będącego minerałem z soli krzemowej – wzór chemiczny cząsteczki to Be3Al2(SiO3)6. Unikalne zabarwienie zawdzięcza on zawartości jonów chromu, a czasem także wanadu oraz żelaza – ten ostatni pierwiastek odpowiada za niebieskie tony klejnotu. W zależności od poziomu utlenienia w kamieniach widoczne bywają również żółte odcienie.
Skąd się biorą szmaragdy?
Najstarsze szmaragdy na Ziemi mają blisko 3 miliardy lat. Uformowane zostały jako kryształy krzemianów we skałach pochodzenia magmowego, metamorficznego oraz osadowego. Rzadkość ich występowania wynika z niskiego udziału pierwiastka berylu w skorupie ziemskiej i jeszcze rzadszego współwystępowania berylu i wanadu lub chromu. Można powiedzieć, że zaistnienie niezbędnych warunków do powstawania szmaragdów jest mało prawdopodobne, ale mimo to kamienie pojawiają się w małych ilościach w różnych lokalizacjach.
Zdecydowana większość szmaragdów na Ziemi pochodzi z Kolumbii, gdzie w kopalniach położonych w trzech regionach wydobywa się nawet do 80-90% światowej podaży! Stąd też pochodzą słynne szmaragdy „trapiche” – niezwykle rzadkie okazy, w których nieczystości układają się w formie gwiazdy. Poza tym szmaragdy wydobywa się również w Zambii i Etiopii, a okazyjnie znajduje się je niemal na wszystkich kontynentach – od Australii po USA i Kanadę. W Polsce szmaragdy występują na Dolnym Śląsku, ale ich jakość jest na tyle niska, że są wykorzystywane jako kamienie jubilerskie. Aluwialne depozyty są bardzo rzadko spotykane, bowiem kamienie nie są na tyle trwałe, aby w dobrym stanie przeżyły „podróż” z głębi Ziemi na powierzchnię.
Syntetyczne szmaragdy powstały dopiero w 1935 r., a więc prawie dwie dekady po sztucznych rubinach i szafirach. Pierwsze eksperymenty prowadzono już wprawdzie w połowie XIX w., ale dopiero w kolejnym stuleciu udało się uzyskać technologię pozwalającą na masową produkcję. Obecnie w jubilerstwie spotyka się duże ilości syntetycznych szmaragdów, łatwo rozpoznawalnych po idealnej strukturze i czystości. Ich cena jest znacznie niższa, ale dla większości laików różnica jest niezauważalna, a satysfakcja estetyczna ta sama!
Ciekawostka: Inne zielone kamienie szlachetne, które bywają tańszym zamiennikiem dla szmaragdów to diopsyd i turmalin zanieczyszczone chromem, tsavoryt będący rodzajem granatu oraz barwione sztucznie kryształy kwarcu.
Historia szmaragdu
Pierwsze kopalnie szmaragdów powstały w starożytnym Egipcie, gdzie już w IV. w p.n.e. ceniono i pożądano zielone klejnoty. Słabość do nich cechowała królową Kleopatrę, która chętnie wybierała szmaragdowy ozdoby ciała. Gdy w XVI w. hiszpańscy konkwistadorzy przybyli do Ameryki Południowej zastali tam już kopalnie założone przez Inków. Dość rzadko spotykane wówczas w Europie stały się natychmiastowym hitem wśród arystokracji. Można powiedzieć, że przez kilka dobrych tysięcy lat szmaragdy były ulubionym kolorowym klejnotem na Ziemi, głównie dzięki swojej rzadkości i wyjątkowej barwie. Nawet słynny Święty Graal był wysadzany szmaragdami!
Trudno się dziwić, że bogaci i sławni ludzie gotowi byli płacić za szmaragdy astronomiczne sumy. Zielony naszyjnik znanej z zamiłowania do klejnotów aktorki Elizabeth Taylor wyceniony został w 2011 r. na sumę 6,5 milionów dolarów! Szmaragdy z pasją nosiły też takie osobistości jak Jackie Onassis, Grace Kelly czy królowa angielska Elżbieta II.
Największym wydobytym do dziś i nieoszlifowanym szmaragdem jest Duke of Devonshire Emerald pochodzący z kolumbijskiej kopalni w Muzo i ważący 1383,93 karatów! Obecnie znajduje się on w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Na kartach historii zapisał się również szmaragd Mogul Mughal sprzedany w XVII w. do Indii, gdzie na jego powierzchni nieprzekraczającej 4 na 5 cm wyryto sunnicką inskrypcję – dzieło wyceniane na 1,5 miliona funtów można podziwiać w Muzeum Sztuki Muzułmańskiej w Doha.
Właściwości szmaragdu
Co do zasady szmaragdy odznaczają się szklistym połyskiem oraz wysokim stopniem przejrzystości. Ich głęboki, zielony odcień czasami wpada w tony żółci lub niebieskiego, ale najbardziej cenione są kamienie czystego koloru. Sama struktura kamienia nie bywa nigdy czysta, a duże nagromadzenie inkluzji sprawia, że kryształy wykazują skłonność do kruszenia się.
W skali Mohsa definiującej twardość minerałów szmaragd oceniany jest na poziomie 7.5 – 8, a więc znacznie gorzej niż diament, szafir czy rubin. Owe dwa kryteria: kolor i czystość są jednak decydujące przy profesjonalnej ocenie szmaragdów. Najdroższe są kamienie o żywym odcieniu zieleni i braku zanieczyszczeń widzianych gołym okiem.
W powiększeniu we większości szmaragdów dostrzegamy nie tylko liczne inkluzje, ale także szczeliny na powierzchni – w efekcie wydają się być omszone. Co ciekawe, owe niedoskonałości przyjmują najróżniejsze formy i stanowią bazę do rozróżniania poszczególnych kamieni. W ramach obróbki kamienie bywają olejowane w podwyższonej temperaturze, co ma wypełnić wspomniane szczeliny i zapewnić klejnotom większą trwałość oraz poprawić ich walory estetyczne. W tym samym celu wykorzystuje się również różnego rodzaju woski i polimery.
Dodajmy, że szmaragd jest kamieniem o stosunkowo niskiej gęstości – stąd w postaci 1-karatowego kamienia jest znacznie większy niż 1-karatowy diament.
Wykorzystanie szmaragdu
Szmaragdy to oczywiście cenione klejnoty jubilerskie. Trudności w ich obróbce, zwłaszcza skłonności do pękania i odpryskania niestety podrażają znacząco ceny biżuterii, której produkcja wiąże się zwykle z niemałymi stratami materiałowymi. Preferuje się umieszczać je w kolczykach i naszyjnikach, gdzie ryzyko otarć i uderzeń jest znacznie niższe niż w przypadku pierścieni czy bransolet.
Ze względu na swą dość trudną strukturę szmaragdy najczęściej szlifowane są na kształt kaboszonów, czyli owalnych kamieni bez ostrych krawędzi. Jeśli jubiler decyduje się na fasety, najczęściej wybiera szlif owalny lub prostokątny z fasetami przy górnej krawędzi. Ten ostatni szlif nazwany został już wręcz szmaragdowym.
Uwaga! Biżuteria ze szmaragdami nie jest polecana do codziennego noszenia – to raczej wyjątkowa ozdoba na szczególne okazje. Oszlifowane kamienie są bowiem stosunkowo słabe i mogą ulec uszkodzeniom. Czyszczenie kamieni powinno zawsze być przeprowadzane przez specjalistę – optymalnie na pomocą ultradźwięków.
Symboliczne znaczenie szmaragdu
Szmaragd oficjalnie jest kamieniem ludzi urodzonych w maju i pod znakiem astrologicznym Raka, a także symbolem 55-tej rocznicy ślubu. Asocjacja z majem nie jest bynajmniej przypadkowa – rozkwit wiosennej przyrody kojarzony jest symbolicznym znaczeniem szmaragdu jako odrodzenia. Starożytni wierzyli też, że włożenie szmaragdu pod język skutkuje zdolnością do przewidywania przyszłości, a ponadto pomaga odzyskać straconą pamięć i wzmocnić intuicję. Do dziś uważa się, że szmaragdy ułatwiają zrozumienie prawdziwych intencji innych ludzi i ułatwiają komunikację między kochankami. Zdaniem niektórych to doskonałe kamienie do pierścionków zaręczynowych, oznaczające miłość i nowe początki, choć w ludowej tradycji bywają uważane za złą wróżbę dla ślubu. Mówi się nawet, że gdy do zaręczyn użyto pierścienia ze szmaragdem, ślub się nie odbędzie, zaś narzeczona umrze jako stara panna! Znacznie częściej i bez negatywnych konotacji szmaragdy daruje się jako uczczenie narodzin nowego dziecka. Ponadto w bardziej współczesnej symbolice szmaragdowy odcień zieleni kojarzy się powszechnie z luksusem i elegancją.
Pod względem zdrowotnym szmaragdy asocjowane są zazwyczaj z odpoczynkiem dla oczu, a nawet polepszeniem wzroku – ponoć już pierwsi jubilerzy korzystali z ich kojącego działania podczas godzin wytężonej pracy. W tradycyjnej sztuce leczenia kryształami polecane są również przy problemach z reumatyzmem, infekcyjnymi chorobami, sercem, płucami i kręgosłupem. W sferze psychicznej ma wspierać domowe szczęście, lojalność oraz pozytywne emocje.
Dla kogo szmaragd?
Szmaragdy nie mają w sobie uniwersalnej doskonałości diamentów, ani królewskiej mocy szafirów. Nie są też propozycją dla każdego, a niektóre kobiety wręcz boją się biżuterii z zieloną poświatą, jako niekorzystną dla tonacji skóry. Tym niemniej szmaragdy warto oferować osobom ceniącym sobie oryginalność i poszukującym w życiu ukojenia oraz emocjonalnej równowagi. Ponoć mają one wspierać elokwencję i pomagać ludziom jaśniej widzieć przyszłość!
Bibliografia
- GIA; “Seeing Green: All About Emeralds”; data dostępu: 2021-04-16
- Hobart M. King; “Emerald”; data dostępu: 2021-04-16
- Lauren Thomann ; “27 Interesting Facts About Emeralds”; data dostępu: 2021-04-16
- International Gem Society ; “Emerald symbolism”; data dostępu: 2021-04-16
- Geoscience Australia; “Emerald”; data dostępu: 2021-04-16
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS