Stomia? A co to takiego?

Dla chorych często samo przyzwyczajenie się do bycia stomikiem stanowi ogromny problem nie tylko natury „cielesnej” ale i psychicznej. W naszej pracy ze stomikami spotykamy się każdego dnia. To wyjątkowi pacjenci, wymagający wyjątkowego podejścia, opartego przede wszystkim na empatii, fachowości i zaangażowaniu. I dokładnie to im staramy się zapewnić.

Temat stomii jest nadal tematem tabu. Trudno się dziwić, że chorzy i członkowie ich rodzin wstydzą się na ten temat rozmawiać, ponieważ trudno o coś bardziej intymnego niż codzienne czynności fizjologiczne, które każdy z nas wykonuje, ale jednego robi to w zaciszu domowej toalety. Stomicy… no właśnie

Zacznijmy od podstawowej odpowiedzi na pytanie: Co to jest STOMIA?

Stomia zwana też przetoką lub brzusznym odbytem to skutek chirurgicznego połączenia jelita z powierzchnią ciała. Najczęściej jest ona okrągła, różowa bądź czerwona, przypomina błonę śluzową jam ustnej. Jej zewnętrzna średnica wynosi zwykle do kilku centymetrów. Nie jest unerwiona, więc dotykanie jej nie sprawia bólu. Znajduje się na brzuchu.

W Polsce przeprowadza się rocznie kilka tysięcy zabiegów operacyjnych tego rodzaju. Ich powody bywają różne. W tym na przykład następstwa wypadków komunikacyjnych i ran postrzałowych.

Najczęściej jednak spotykamy przypadki związane z zapadalnością na nieswoiste zapalenia jelit – w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego.  80% wskazań do wyłonienia stomii, stanowią, niestety, choroby o charakterze onkologicznym.

Rodzaj zmian chorobowych determinuje zastosowanie trzech podstawowych rodzajów stomii.

KOLOSTOMIA jest wyłaniana najczęściej. Nic dziwnego, nowotwór jelita grubego należy do najczęściej diagnozowanych także w Polsce. Wykonuje się ją zwykle po lewej stronie brzucha. Nazwa pochodzi od łacińskich terminów colon (jelito grube) i stomia (otwór).  Zabieg przeprowadzony przez chirurga polega na usunięci fragmentu okrężnicy, czasem także odbytnicy ze zwieraczami.   

ILEOSTOMIA – wyłaniana na jelicie cienkim, najczęściej po prawej stronie brzucha. Jest konieczna wtedy, gdy zmiany chorobowe są bardziej rozległe i dotyczą całego jelita grubego, a czasem także jelita cienkiego.  

UROSTOMIA, czyli stomia moczowodowa jest natomiast wyłaniana u ok. 10% pacjentów ze stomią. W przypadku poważnych chorób układu moczowego, zwłaszcza pęcherza moczowego, konieczne jest leczenie operacyjne połączone z usunięciem chorego narządu. Po wycięciu pęcherza moczowego moczowody łączy się z fragmentem specjalni przygotowanego jelita cienkiego, który ma ujście na skórze brzucha. Wypływ moczu ma charakter ciągły.

Już krótka lektura definicji tych trzech podstawowych rodzajów Stomil pokazuje z jak poważnym problemem mamy do czynienia. Warto więc mieć wiedzę na ten temat, bo choroba nie wybiera.  

Należy tu pamiętać, że po zabiegu, pacjent nie ma możliwości kontrolowania wypróżnień. Treść jelitowa lub mocz są gromadzone w szczelnym i okresowo opróżnianym worku przymocowanym do ściany brzucha.

– Już samo dobranie odpowiedniego sprzętu stanowi ogromne wyzwanie. Wstępnego doboru dokonują wyspecjalizowane pielęgniarki. Dla przykładu w Tomaszowskim Centrum Zdrowia, gdzie wiele zabiegów wykonania stomii się wykonuje (choćby ze względu na sąsiedztwo Centrum Onkologii Nu-Med) na oddziale chirurgicznym tak się właśnie dzieje. Personel medyczny jest przeszkolony. Uczy wstępnie jak obsługiwać własne potrzeby fizjologiczne. To bardzo ważne, ponieważ nieumiejętne założenie sprzętu powoduje ogromny dyskomfort nie tylko dla pacjenta ale również dla osób, które mają z nim kontakt. Z kolei, kiedy wszystko zrobi się jak należy, stomia może być nie zauważalna dla innych osób – mówi Kinga Jarząbek z Twojego Sklepu Medycznego w Tomaszowie Mazowieckim.

Pani Kinga podkreśla, że raz dobrany sprzęt nie musi wcale sprawdzać się w długiej perspektywie czasu. Zdarza się, że pacjenci uczuleni są na produkty któreś z firmy. – Należy wówczas reagować natychmiast i stosować inne rozwiązania, każdy przypadek jest inny i podchodzi do każdego pacjenta bardzo indywidualnie. W przypadku wystąpienia zaczerwienień, zaognień okolic stomii należy zgłaszać i wówczas możemy zaradzić zanim dojdzie do powstania na przykład stanu zapalnego. Do pacjentów kierujemy wówczas pielęgniarkę z zaprzyjaźnionej fundacji im. Dr. Jana Serafina Rode – wyjaśnia

Przy doborze najlepiej skorzystać z fachowej wiedzy personelu medycznego w punkcie zaopatrzenia w sklep medycznym. Narodowy Fundusz Zdrowia wymaga, aby pacjent obsługiwany był przez wykwalifikowanego farmaceutę. Trudno się dziwić, chodzi przecież o ludzkie zdrowie.

Wybór nie zawsze bywa prosty. Mamy sprzęt jednoczęściowy (worek i płytka stanowią całość); dwuczęściowy (oddzielnie występują worek i płytka); woreczki zamknięte (jednorazowe – po napełnieniu woreczek należy usunąć ze skóry i wyrzucić) oraz woreczki z możliwością opróżniania (kilka razy dziennie można usuwać z nich treść jelitową.

– Należy pamiętać, że pacjent otrzymuje od nas wszystko bezpłatnie. Całość kosztów zaopatrzenia stomików pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia. Chorym wydajemy nie tylko worki, ale także sprzęt dodatkowy, czyli akcesoria do pielęgnacji, pierścienie ochronne do modelowania, pasta uszczelniająco-gojąca, płytki plastyczne itd. Co do zasady sprzętu nie powinno brakować, chociaż zdarza się, szczególnie w pierwszym okresie, kiedy pacjent nie radzi sobie z obsługą, że zużycie jest wyższe i to znacząco. Staramy się wówczas pomóc także mimo wyczerpania limitu – dodaje Kinga Jarząbek.

Zapraszamy do kontaktu z nami. Chętnie pomożemy, udzielimy porady i dobierzemy odpowiedni sprzęt do indywidualnej potrzeby. W kolejnej części porozmawiamy o stomikach w wieku dziecięcym

Twój Sklep Medyczny

Tomaszów Mazowiecki

Ul. Słowackiego 4

Tel. 570 019 100

Zgłoś naruszenie/Błąd