„Suchy marzec, kwiecień mokry, maj chłodny – rok niegłodny”
Tak powiada nam staropolskie przysłowie związane z nadchodzącym kwartałem tego roku. Natomiast dla obserwacji astronomicznych życzmy sobie w tym miesiącu bezchmurnego nieba. Po emocjach związanych ze smogową i śnieżną zimą, czeka nas wreszcie upragniona wiosna. Cieszymy się wszyscy z faktu, że Słońce powoli, ale systematycznie, wznosi się po Ekliptyce coraz wyżej i wyżej, aby wreszcie przeciąć równik niebieski 20 marca o godz. 04.07, w punkcie równonocy wiosennej – zwanym punktem Barana. Słońce „przechodzi” wtedy z półkuli południowej nieba na północną, świeci dokładnie w zenicie na równiku. Rozpocznie się wówczas astronomiczna Wiosna, a na ten szczególny moment czekaliśmy z nieukrywaną tęsknotą. Ze względu zaś na zjawisko refrakcji atmosferycznej, zrównanie dnia z nocą wystąpi już wcześniej, bo 16 marca. W Krakowie i okolicy, w dniu 1 marca Słońce wschodzi o 6.21, a zachodzi o 17.24, zaś ostatniego marca – w Wielkanoc – wschodzi (już według czasu letniego) o 6.16, a zachodzi o 19.12, wtedy dzień będzie trwał 12 godzin i 56 minut. Zatem w marcu, w Małopolsce, przybędzie dnia aż o 113 minut!
Aktywność magnetyczna naszej gwiazdy będzie bardzo wysoka, znacznie powyżej średniej wieloletniej, bowiem będą się pojawiać gwałtowne wyrzuty plazmy z fotosfery Słońca, które wkroczyło już na dobre w maksimum 25 cyklu aktywności, a osiągnie go w przyszłym roku. Zaś w nocy z 30/31 marca, na Wielkanoc, czeka nas zmiana czasu z zimowego na czas letni. Zatem, powinniśmy przestawić zegarki o godzinę do przodu. Rano od tej pory, wstajemy o godzinę wcześniej, ale za to będziemy mieć dłuższe, jasne i słoneczne popołudnia, które można będzie wykorzystać chociażby na wiosenne spacery, czy też prace w przydomowym ogrodzie.
Natomiast ciemne bezksiężycowe noce, dogodne do obserwacji astronomicznych, będą na przełomie pierwszej i drugiej dekady miesiąca, bowiem kolejność faz Księżyca w marcu będzie następująca: ostatnia kwadra 3.III. o godz. 16.24, nów 10.III. o godz. 10.00, pierwsza kwadra 17.III. o godz. 05.11 i pełnia 25.III o godz. 08.00. Ponadto, o godz. 08.13 wystąpi maksimum półcieniowego zaćmienia Księżyca – u nas będzie niewidoczne, bowiem będzie on już w Krakowie pod horyzontem od godz. 05.41. Najbliżej Ziemi (w perygeum) znajdzie się Księżyc 10.III. o godz. 08, a najdalej od Ziemi (w apogeum) będzie 23.III. o godz. 17. Oby tylko pogoda nam dopisała w obserwacjach – i nie tylko – naszego naturalnego satelity.
Jeśli chodzi o planety, to Merkurego będzie można dostrzec wieczorem, w zorzach wieczornych, bardzo nisko na zachodnim niebie dopiero po 10 marca, aż do końca miesiąca. Najlepsze warunki jego obserwacji, ale trudne, wystąpią w drugiej połowie marca, gdy będzie najjaśniejszy. Natomiast Wenus, gości przez cały marzec nisko na porannym niebie, jako Gwiazda Poranna, widoczna jest początkowo ponad godzinę przed wschodem Słońca, potem, stopniowo zbliża się do niego i poprzedza jego wschód o kilkanaście minut. Ponadto, 22.III. Wenus przybliży się do Saturna na odległość 0.3 stopnia. Czerwonawego Marsa też znajdziemy na porannym niebie, gdzie poprzedza wschód Słońca o godzinę i ten czas systematycznie rośnie w ciągu roku. Początkowo gości on w gwiazdozbiorze Koziorożca, by potem przemieścić się do Wodnika. Natomiast Jowisza, który przebywa w gwiazdozbiorze Barana, możemy obserwować na wieczornym niebie przez cały miesiąc. Powodzenia. Saturna, po lutowej koniunkcji ze Słońcem, znajdziemy bardzo nisko rankiem na wschodnim niebie w gwiazdozbiorze Wodnika, dopiero od drugiej połowy marca. W dniu 22.III nad ranem, dojdzie do jego koniunkcji z Wenus. Planeta Uran przebywa w gwiazdozbiorze Barana, widoczna jest na wieczornym niebie, zaś Neptun kryje się w promieniach Słońca i dopiero na początku kwietnia, pojawi się na porannym niebie w Rybach. Do ich obserwacji musimy użyć lunety.
W tym miesiącu nie przewiduje się pojawienia jasnych komet, ani bogatych deszczy meteorów, chociaż 25 marca przypada maksimum mało aktywnego, rozciągłego roju (Wirginidy), promieniującego z okolicy „alfy” – czyli Spiki, najjaśniejszej gwiazdy w Pannie. Księżyc w pełni, zatem będzie przeszkadzał w obserwacjach maksimum tego roju.
Natomiast bliskość ciepłej Wiosny, niechaj nas zachęca do ostatnich, zimowych spacerów. Dodatkowo zaś, wypada tylko nam sobie życzyć bezchmurnego nieba, a w marcu takie pogody często u nas występują. Pamiętajmy też, że w tym roku w Wielką Sobotę na Święta Wielkanocne, zmieniamy czas zimowy na letni. Zatem spoglądając wieczorem, w środku nocy lub wczesnym rankiem, w rozgwieżdżone niebo, przypomnijmy sobie, jeszcze jedno staropolskie przysłowie:
„Z nadchodzącą wiosną, nasze nadzieje na lepsze jutro rosną”
dlatego wszystkim Państwu stosownej aury wiosennej, serdecznie życzę.
dr Adam Michalec,
Niepołomice, 29 stycznia 2024
Wschody i zachody Księżyca marzec 2024
Wschody i zachody Słońca marzec 2024
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS