Spojrzenie na wrześniowe niebo 2024

   “Wrze­sień, przy­nosi nam zwy­kle piękną jesień”

   To przy­sło­wie budzi w nas nadzieję, iż po gorą­cym lecie, cze­kać nas będzie czas pięk­nej, sta­bil­nej i praw­dzi­wie jesien­nej pogody. Wrze­sień, poza wyda­rze­niami histo­rycz­nymi, zwią­zany jest z powro­tem dzieci i mło­dzieży do zre­for­mo­wa­nych szkół, zaś na nie­bie, to przede wszyst­kim okres rów­no­wagi mię­dzy dłu­go­ścią dnia i nocy. Te ostat­nie, są już coraz dłuż­sze i czę­sto bez­chmurne, co sprzyja obser­wa­cjom astro­no­micz­nym. Parę cie­ka­wych zja­wisk będziemy mogli zaob­ser­wo­wać na wrze­śnio­wym nie­bie, a wszystko zale­żeć będzie od naszych moż­li­wo­ści obser­wa­cyj­nych. Posta­rajmy się w tym celu wyko­rzy­stać, z dala od miej­skich świa­teł, w wolny wie­czór, aby cho­ciaż przez chwilę spoj­rzeć w roz­gwież­dżone niebo, by podzi­wiać nawet gołym okiem Drogę Mleczną, roz­cią­ga­jącą się przez cały nie­bo­skłon, od pół­noc­nego do połu­dnio­wego horyzontu.

Korzy­sta­li­śmy, na ile to było tylko moż­liwe, z uro­ków tego­rocz­nego lata, a tym­cza­sem – ani nie spo­strze­gli­śmy się kiedy – Słońce w swej wędrówce po Eklip­tyce sys­te­ma­tycz­nie podą­żało ku rów­ni­kowi nie­bie­skiemu, przez  co jego dekli­na­cja – czyli wyso­kość nad rów­ni­kiem – malała, a w związku z tym, dni sta­wały się nie­ubła­ga­nie coraz to krót­sze. Po połu­dniu, 22 wrze­śnia o godz. 14.44, Słońce znaj­dzie się na rów­niku nie­bie­skim – wej­dzie w znak Wagi – po czym “przej­dzie” z pół­kuli pół­noc­nej nieba na połu­dniową i tym samym roz­pocz­nie się astro­no­miczna Jesień.

Nie­za­leż­nie od tego faktu, w Kra­ko­wie w dniu 1 wrze­śnia, Słońce wscho­dzi o godz. 5.55 a zacho­dzi o godz. 19.23, nato­miast 30 wrze­śnia, wscho­dzi o godz. 6.39 a zacho­dzi o 18.20, zatem w ciągu tego mie­siąca ubę­dzie nam dnia w Mało­pol­sce o 107 minut! Skut­kiem ist­nie­nia zja­wi­ska refrak­cji w atmos­fe­rze ziem­skiej – wszyst­kie obiekty na nie­bie widzimy nieco wyżej niż są one w rze­czy­wi­sto­ści, zatem fak­tyczne zrów­na­nie dłu­go­ści dnia z nocą będzie dopiero 25 września.

Jeśli cho­dzi o stan aktyw­no­ści magne­tycz­nej naszej gwiazdy, to w tym mie­siącu, podob­nie jak to było w waka­cje, należy się spo­dzie­wać dużej ilo­ści plam, pochodni, czy pro­tu­be­ran­cji, na tar­czy naszej gwiazdy. Słońce bowiem znaj­duje się w sta­nie wzmo­żo­nej dzia­łal­no­ści, zwią­za­nej z jego 25 cyklem jede­na­sto­let­niej aktyw­no­ści. Pamię­tajmy przy tym, że obser­wa­cje plam i róż­nych zja­wisk z nimi zwią­za­nych, pro­wa­dzimy wyłącz­nie przy uży­ciu odpo­wied­nich fil­trów, naj­le­piej rzu­tu­jąc obraz Słońca przez lunetę na ekran.

Nato­miast ciemne, pra­wie bez­k­się­ży­cowe noce, dogodne do obser­wa­cji astro­no­micz­nych, wystą­pią w pierw­szym i ostat­nim tygo­dniu wrze­śnia, bowiem Księ­życ roz­pocz­nie ten mie­siąc podą­ża­jąc do nowiu, która przy­pad­nie 3.IX. o godz. 03.55, pierw­sza kwa­dra 11.IX. o godz. 08.03, peł­nia 18.IX. o godz. 04.34 i ostat­nia kwa­dra 24.IX. o godz. 20.50. Księ­życ znaj­dzie się w apo­geum (naj­da­lej od Ziemi) 5.IX. o godz. 17, a w pery­geum (naj­bli­żej nas) będzie 18.IX. o godz. 15. Nato­miast 1.IX. o godz. 5, Księ­życ zbliży się do Mer­ku­rego na pół stop­nia, a 23.IX. o pół­nocy, na 5 stopni, do Jowi­sza. Ponadto nad ranem 18.IX. wystąpi widoczne u nas, czę­ściowe zaćmie­nie Księ­życa. Począ­tek, w cen­tral­nej Pol­sce, o godz. 4.12, mak­si­mum o godz. 4.44 (9%) i koniec o godz. 5.16. Będzie zatem co obser­wo­wać, byle się nam przy­tra­fiła odpo­wied­nia pogoda.

Jeśli cho­dzi o pla­nety, to Mer­ku­rego można będzie obser­wo­wać bar­dzo nisko nad wschod­nim hory­zon­tem nieba, od pierw­szego do 20 wrze­śnia, potem skryje się w pro­mie­niach Słońca. Nato­miast Wenus pełni rolę Gwiazdy Wie­czor­nej i swym bla­skiem z łatwo­ścią wpad­nie nam w oko, coraz póź­niej zacho­dząc po Słońcu. Zaś Mars gości w gwiaz­do­zbio­rze Byka, a koń­cem mie­siąca przej­dzie do Bliź­niąt. Możemy go obser­wo­wać w dru­giej poło­wie nocy. Rów­nież w gwiaz­do­zbio­rze Byka, ale przed pół­nocą, możemy obser­wo­wać na póź­nym wie­czor­nym nie­bie Jowi­sza, ze swoją wspa­niałą gro­madką gali­le­uszo­wych księ­ży­ców. Będzie on w opo­zy­cji do Słońca dopiero 8.XII. i wtedy będzie widoczny na nie­bie przez całą noc. Przed nim, w Wod­niku, dziel­nie kro­czy na nie­bie gazowy Saturn, przy­stro­jony w pier­ście­nie z naj­więk­szym sate­litą Tyta­nem, co możemy podzi­wiać już przez nie­wielką lunetę. Ponie­waż w dniu 8.IX. będzie on w opo­zy­cji do Słońca, więc możemy go obser­wo­wać przez całą noc. Uran będzie widoczny od pół­nocy w  gwiaz­do­zbio­rze Byka, bowiem dopiero w dniu 17.XI. będzie w opo­zy­cji do Słońca. Nato­miast w gwiaz­do­zbio­rze Ryb, przez całą noc można obser­wo­wać Nep­tuna, który 21.IX. będzie  w opo­zy­cji do Słońca,  ale do jego obser­wa­cji trzeba się już posłu­żyć cho­ciażby małą lunetką.

Aby w tym powa­ka­cyj­nym mie­siącu, móc obser­wo­wać Księ­życ i jego zbli­że­nia do pla­net, naj­ła­twiej będzie chyba sko­rzy­stać z lunet Mło­dzie­żo­wego Obser­wa­to­rium Astro­no­micz­nego w Nie­po­ło­mi­cach, miesz­czące się przy ul. Miko­łaja Koper­nika 2. Na zakoń­cze­nie zapa­mię­tajmy sta­ro­pol­skie przysłowie:

“Jaki pierw­szy wrze­sień  –  taka będzie jesień”

Wschody i zachody Słońca
Wschody i zachody Księżyca

dr Adam Michalec,
MOA w Niepołomicach,
10 sierp­nia 2024

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ