Sok z noni jest dziś znany na całym świecie, choć pochodzi ściśle ze strefy klimatu tropikalnego. Jego sława nie wynika jednak wcale z niezwykłego egotycznego smaku, ale raczej zdrowotnej legendy otaczającej ten tradycyjny tahitański napój. Współczesna medycyna coraz częściej odnosi się do soku z noni jako potencjalnego leku na wiele powszechnych dolegliwości, z prewencją raka włącznie!
- Jak powstaje sok z noni?
- Jak wygląda i smakuje sok z noni?
- Tradycyjne zastosowanie soku z noni
- Wartości odżywcze soku z noni
- Współczesna medycyna o soku z noni
- Polinezyjski koktajl z soku noni
- Czy i w jakich ilościach pić sok z noni?
Owoce noni, zwane również morwą indyjską, (Morinda citrifolia) korzeniami sięgają południowo-wschodniej Azji, gdzie pojawiły się prawdopodobnie przed ok. 3 tysiącami lat. Znane i stosowane już w starożytnej medycynie hinduskiej, rozprzestrzeniły się również na Archipelagu Malezyjskim, a także dalej w rejonie południowego Pacyfiku na wyspach takich jak Tahiti, Samoa czy nawet Hawaje. Szczególnie silne piętno odcisnęły na kulturze i praktykach leczniczych Polinezji. Ludowa medycyna wykorzystuje przy tym nie tylko same owoce, ale także korzenie, liście i nasiona morwy indyjskiej.
Jak powstaje sok z noni?
Jako owoce o długowiecznej historii noni wpisały się już na trwałe w tradycyjne procesy przetwórcze strefy tropikalnej. Owszem współczesny popyt wymógł na producentach dostosowanie metod produkcji do wymogów rynkowych, ale na Hawajach sok z noni do dnia dzisiejszego przygotowywany jest w oparciu o stare zwyczaje.
Dojrzałe owoce noni mają owalny kształt, żółtawą skórę i długość od 10 do 18 cm. Charakteryzuje je ponadto dość silny, nieprzyjemny aromat, który zaskarbił im mało pochlebnego przezwiska „owoców wymiotnych”. Po zbiorze myje się je mechanicznie, pozostawia do wyschnięcia, a następnie przekłada do specjalnych szklanych lub stalowych zbiorników. Tutaj leżakują przez okres ponad dwóch miesięcy, w czasie których sok sam stopniowo separuje się od miąższu. Z dojrzałych owoców otrzymuje się przy tym jasny, żółto-zielony sok, podczas gdy te nie całkiem dojrzałe dają sok w ciemniejszym czerwono-brązowym odcieniu. Sok stopniowo fermentuje, bez kontaktu ze świeżym powietrzem, a w końcowej fazie wyprowadza się go rurami ze zbiorników, po drodze filtrując. Owa tradycyjna, pracochłonna metoda jest wysoce efektywna i pozwala uzyskać nawet 40-50 kg soku ze 100 g owoców.
Warto dodać, że owoce noni zostały dopuszczone do obrotu na rynku europejskim dopiero w 1997 r., a od 2002 r. w UE akceptowany jest również sam sok, który zyskał sobie status „nowej żywności”.
Jak wygląda i smakuje sok z noni?
Im starszy i bardziej sfermentowany sok, tym jego barwa jest ciemniejsza, a odczyn pH niższy. Dojrzały sok z noni jest więc dość kwaśny w smaku, a wyglądem przypomina sos sojowy. Napoje pozyskane w nowoczesnych fabrykach, gdzie owoce są w przeciągu 24 godzin przeciskane przez prasę i nie podlegają fermentacji, są bursztynowo żółte i znacznie słodsze. Większość konsumentów preferuje dziś raczej tą drugą postać. Zdaniem naukowców (Thirukkumar, 2017) wyciskanie soku ze świeżych owoców na zimno daje najlepsze rezultaty, jeśli chodzi o uzysk, ale także poziom kwasowości, ilość rozpuszczalnych cząstek trwałych (TSS) oraz kolor.
Ogólnie rzecz biorąc, dla przeciętnego konsumenta sok z noni jest raczej nieprzyjemną pigułką do połknięcia niż przysmakiem. Kwaśny, dość ostry, poniekąd słodkawy i lekko fermentowany, przypomina w smaku ocet. W przeciwieństwie do samych owoców morwy indyjskiej jest już jednak na szczęście pozbawiony nieprzyjemnej nuty zapachowej kojarzącej się z dojrzałym serem lub sosem rybnym. Łatwo się domyśleć, że nikt więc nie spożywa soku z noni dla przyjemności, a większość źródeł zaleca więc mieszanie go z innymi, smaczniejszymi sokami owocowymi.
Tradycyjne zastosowanie soku z noni
Sok z noni jest przede wszystkim ważnym elementem tradycyjnej medycyny ajurwedyjskiej oraz polinezyjskiej. Przez hindusów Morinda citrifolia uważana była za roślinę świętą, a sok z niej ratował społeczeństwa w okresach głodu i chorób. W V w. Polinezyjczycy zawlekli sadzonki noni na Hawaje, gdzie fama kwaśnego napoju szybko rozprzestrzeniła się wśród lokalnej ludności. W czasie II Wojny Światowej żołnierze stacjonujący na Południowym Pacyfiku zostali zaznajomieni z leczniczą mocą owoców noni, które znalazły się nawet w oficjalnym wojskowym przewodniku survivalu!
W medycynie ludowej sok z noni wykorzystywano jako tonik o mocy pananceum – leczący ciało z infekcji, wspomagający odporność i witalność organizmu. Stosowano go przy malarii, żółtaczce, wrzodach, reumatyzmie i nadciśnieniu. W ajurwedzie jest też popularnym środkiem przeciwbólowym, przeczyszczającym i przeciwzapalnym. Ponadto sok z noni od wieków stosowany jest jako wsparcie przy rekonwalescencji oraz wspomaganie dla trudno gojących się ran.
Wartości odżywcze soku z noni
W soku z noni zidentyfikowano około 160 różnych związków. Ubogi w białko, tłuszcze i węglowodany, w tym również cukru, jest bogatym źródłem minerałów niezbędnych człowiekowi do życia. Zawiera m.in. spore ilości selenu, siarki, magnezu i potasu, a ponadto niskie stężenie jonów wapnia oraz fosforu. Sok z morwy indyjskiej jest również doskonałym źródłem witaminy C oraz innych cennych antyoksydantów takich jak antocyjaniny, beta-karoten i katechiny. Ponadto w soku odkryto znaczące dozy irydoidów, związków roślinnych o działaniu antybiotycznym, przeciwgrzybicznym oraz przeciwzapalnym.
Współczesna medycyna o soku z noni
Jako bogate źródło antyoksydantów sok z noni w ciągu ostatnich kilku dekad znalazł się pod wnikliwą lupą naukowców. I tak w jednym z badań (Wang, 2009) stwierdzono, że podawanie ciężkim palaczom codziennie przez okres 1 miesiąca 120 ml soku z noni w znaczący sposób redukuje obecność wolnych rodników w ich organizmach. Uważa się, że efekt ten może mieć przełożenie na ograniczenie ryzyka rozwoju nowotworu płuc. W innym badaniu (Wang, 2012) regularna konsumpcja 200 ml soku z noni po upływie 30 spowodowała wyraźny spadek cholesterolu LDL oraz poziomu zapalnego białka CRP. Korzystne działanie obserwuje się również w kontekście ciśnienia krwi.
Ale także mniejsze ilości soku z noni mogą mieć doniosłe działanie terapeutyczne. Zdaniem naukowców (Akinbo, 2007) już dawka 15 ml dziennie obniża dolegliwości bólowe u pacjentów z degeneracyjnymi chorobami kręgosłupa, zaś 100 ml dziennie przyjmowane przez okres 3 miesięcy znacząco poprawia jakość życia osób cierpiących na artretyzm (Wang, 2011). Przeciwzapalne i antyoksydacyjne właściwości soku z morwy indyjskiej znajdują ponadto przełożenie na ogólną odporność organizmu, wspierając go w walce z bakteriami i grzybami, a nawet niektórymi pasożytami atakującymi społeczeństwa strefy tropikalnej, ale także południowej Europy.
Ciekawe są również badania prowadzone na Tahiti (Palu, 2008) i dotyczące wpływu soku z noni na wydajność sportowców. Otóż już 3-tygodniowa suplementacja 100 ml soku powoduje wydłużenie czasu aktywności bez uczucia zmęczenia o nawet 21%!
Choć naukowcy są jak na razie ostrożni we formułowaniu jednoznacznych wniosków, sok z noni badany jest szeroko również w kontekście hamowania rozwoju nowotworów. Podobne właściwości wydają się posiadać nasiona i liście morwy indyjskiej.
Polinezyjski koktajl z soku noni
Składniki:
Przygotowanie:
Wszystkie składniki miksujemy na wysokich obrotach do uzyskania jednolitej konsystencji, Podajemy z kostkami lodu.
Czy i w jakich ilościach pić sok z noni?
Sok z noni sprzedawany jest współcześnie w supermarketach i sklepach ze zdrową żywnością na całym świecie. Biznes związany z jego produkcją i dystrybucją przynosi nawet 3 miliardy dolarów rocznie! Poza czystym, niedosładzanym sokiem w butelkach można zakupić także jego sproszkowaną wersję, wygodną do rozprowadzania w wodzie lub innych napojach. Niektórzy producenci oferują również przyjazne smakowo mieszanki soku z noni z sokiem winogronowym, jagodowym lub grejpfrutowym.
Dla skorzystania z efektów zdrowotnych poleca się picie 200-250 ml soku z noni dziennie. Przy naturalnej niskiej zawartości cukru ta ilość nie powinna być obciążeniem dla systemu insulinowego. Ogólna maksymalna bezpieczna dzienna dawka stanowiona jest współcześnie na 750 ml czystego soku z noni. Nie warto jednak przesadzać z konsumpcją, gdyż w większych ilościach sok z morwy indyjskiej może wywoływać skutki uboczne. Szczególną ostrożność zachowywać powinni ludzie z chorą wątrobą, na którą ekstrakt z noni może działać toksycznie. Dla bezpieczeństwa napój odradzany jest również kobietom ciężarnym oraz karmiącym piersią oraz osobom z niewydolnością nerek. Wszyscy zdrowi ludzie, a zwłaszcza palacze, reumatycy oraz sportowcy mogą jednak w wyraźny sposób skorzystać na regularnej konsumpcji!
Bibliografia
- Brett J. West i in.; “The Potential Health Benefits of Noni Juice: A Review of Human Intervention Studies”; data dostępu: 2020-11-05
- College of Tropical Agriculture And Human Resources; “NONI PROCESSING: Juice and Juice Products”; data dostępu: 2020-11-05
- S.Thirukkumar i in.; “Studies on Extraction of Juice from Noni Fruits (Morinda citrifolia Linn.)”; data dostępu: 2020-11-05
- Jillian Levy; “Noni Juice: The Superfruit Beverage that Boosts Immunity”; data dostępu: 2020-11-05
- Dr Brahmanand Nayak; “Noni Juice the Ayurvedic Health Supplement”; data dostępu: 2020-11-05
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS