SOK Suwałki: Wystawa | Tkanina wielonicielnicowa

Do XIX wieku tradycyjne tkactwo było rzemiosłem powszechnie uprawianym w naszym regionie. Mimo rozwoju produkcji tkanin przemysłowych, na Suwalszczyźnie wciąż żywe były tradycje tkania bielizny pościelowej i stołowej (obrusy, ręczniki) oraz tkanin służących do dekoracji (tzw. dywany, ozdobne kapy na łóżko, ławę lub ścianę), a krosna zajmowały ważne miejsce niemal w każdym domostwie. To właśnie lniane ręczniki i obrusy, na równi z sejpakami czy dywanami dwuosnowowymi, były charakterystycznymi tkaninami użytkowymi i artystycznymi Suwalszczyzny.

Suwalski Ośrodek Kultury podejmuje wiele działań mających na celu wspieranie i ochronę zanikających tradycji tkackich na Suwalszczyźnie, głównego przejawu wytwórczości rękodzielniczej w regionie, jego dumy i wizytówki. Żeby trwale przywrócić je środowisku lokalnemu, regularnie organizuje warsztaty tkackie z udziałem mistrzowskich przedstawicieli tego ginącego rzemiosła. Tegoroczny projekt był kontynuacją nauki tkactwa wielonicielnicowego rozpoczętej w 2020 roku. Wówczas, oprócz tkanin, z uwagi na sytuację pandemiczną, powstało sześć filmów edukacyjnych, ogólnodostępnych na kanale YouTube Suwalskiego Ośrodka Kultury. Zastępują one część teoretyczną kursu i nadal służą tkaczkom, nie tylko suwalskim, jako ważne źródło informacji i wiedzy o tradycyjnym tkactwie. W roku 2021 całość projektu mogła już zostać zrealizowana w formie zajęć praktycznych – rozwijających umiejętności poznane wcześniej.

W warsztatach odbywających się w pracowni tkackiej SOK uczestniczyło pięć suwalczanek: Elżbieta Brzozowska, Bożena Koloszewska, Maria Sawionek, Małgorzata Staśkiewicz i Magdalena Zielińska, dla których była to kontynuacja nauki rozpoczętej w roku poprzednim. Dodatkowo ich grono zasiliło dwoje nowych „uczniów”, dopiero rozpoczynających swoją tkacką przygodę: Magdalena Marzec oraz Grzegorz Litwin. W Pracowni Tkackiej Suwalskiego Ośrodka Kultury zgłębiali techniczne aspekty rzemiosła i uczyli się pracy z przędzą lnianą, tradycyjnych wzorów oraz pielęgnowania i celebrowania dziedzictwa kulturowego naszego regionu przywracając pamięć o starym wzornictwie suwalskim. Ważnym źródłem wiedzy był dla nich zabytkowy notes z przepisami i schematami tkackimi, odziedziczony przez Sabinę Knoch.

Owoce pracy tkaczy będzie można podziwiać na wystawie w Suwalskim Ośrodku Kultury przy ul. Noniewicza 71 od 21 grudnia 2021 r. Projektowi towarzyszy również specjalne wydawnictwo, pokazujące proces nauki i efekty działań SOK, popularyzujące wiedzę i wrażliwość artystyczną na tradycyjne rękodzieło tkackie.

Tego dnia, od godz. 16.30 do 19.00 zajrzeć będzie można również do kawiarenki artystycznej! Będzie pyszna kawa, herbata w zimowej odsłonie i domowe ciasto serwowane przez młodzież z Niepublicznej Terapeutycznej Szkoły Przysposabiającej do Zawodu “Prolog”, starszej siostry “Bajki”. Najsmaczniejsze i najtańsze w mieście, podawane z sercem i uśmiechem!

Sabina Knoch urodziła się w 1952 roku we wsi Szczepki. Od najmłodszych lat pomagała matce Stanisławie przygotowywać nici i krosna do tkania. Mama pani Sabiny tkała całe życie – worki, chodniki, prześcieradła, płótno na koszule. Jeszcze przed wojną umiała tkać sejpaki – najpierw na wąskich krosnach, a później na szerokich. Samodzielnie tkać zaczęła w 1977 roku na zamówienie rodziny i sąsiadów. Tworzy chodniki, kilimy, sejpaki (wywodzące się z tradycji litewskiej), tkaniny wielonicielnicowe i dwuosnowowe oraz sejpaki. Jest jedną z nielicznych już tkaczek wykonujących tkaniny o lokalnych wzorach tradycyjnych. Jej prace odznaczają się wysokim poziomem technicznym. Bierze udział w festynach i kiermaszach. Na różnego rodzaju pokazach tkactwa ludowego prezentuje technikę pracy przy krośnie oraz własnoręcznie wykonane wyroby. Edukuje młodzież i dorosłych w Suwalskim Ośrodku Kultury. Prace Sabiny Knoch znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Okręgowego w Suwałkach. 

Projekt Suwalskiego Ośrodka Kultury pn. “Sabina Knoch uczy tkać tkaninę wielonicielnicową” otrzymał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Mistrz Tradycji”.

Uczestnictwo w wydarzeniu jest równoznaczne z akceptacją Regulaminu imprez i wydarzeń artystycznych organizowanych w Suwalskim Ośrodku Kultury i w okresie obostrzeń związanych z zagrożeniem epidemicznym, zgodnie z którym każdy uczestnik wydarzenia jest m.in. zobowiązany do wypełnienia oświadczenia o stanie zdrowia. Dokument można pobrać ze strony (Oświadczenie dorośli / Oświadczenie dzieci)  i przynieść wypełniony lub wypełnić na miejscu. Uczestnicy wydarzenia są również zobowiązani do stosowania się do powszechnie obowiązujących przepisów sanitarnych.