Sądy orzekają nieważność polisolokat

Podstawą rozstrzygnięcia SO w Warszawie były przepisy art. 808 § 5 k.c. w zw. z art. 385¹-385³ k.c. Wyrok nie jest prawomocny.

Zdaniem Sądu postanowienia warunków ubezpieczenia określające świadczenie ubezpieczyciela oraz regulaminu ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego (UFK) dotyczące wyceny wartości ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, tylko z pozoru były jednoznaczne i zrozumiałe. W rzeczywistości ich treść wymagała wypełnienia przez uprzednie dokonanie wyceny rachunku.
Jednakże opisany w regulaminie UFK mechanizm tej wyceny jest skomplikowany, niejasny i niemożliwy do zweryfikowania przez osobę trzecią, zwłaszcza przy braku pełnych informacji, co do sposobu wyceny przez samego ubezpieczyciela – komentuje wyrok r.pr. Szymon Guniewicz z kancelarii RK Legal.

Sąd podkreślił, że przy ocenie transparentności postanowienia umowy istotne znaczenie odgrywa to, czy umowa wskazuje w sposób przejrzysty sposób ustalania wartości rachunku tak, aby możliwe było zweryfikowanie prawidłowości dokonywanej wyceny i aby konsument mógł przewidzieć, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, konsekwencje ekonomiczne tych postanowień. Ponieważ pochodną wyceny rachunku jest ustalenie sumy ubezpieczenia, powinno się to odbyć w sposób na tyle jasny i precyzyjny, by możliwe było zweryfikowanie wielkości należnego świadczenia. Innymi słowy świadczenie musi być oznaczalne w sposób obiektywnie mierzalny i weryfikowalny, z zastosowaniem z góry umówionych i znanych stronom kryteriów.

W konsekwencji postanowienia warunków ubezpieczenia oraz regulaminu UFK kształtowały prawa i obowiązki powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, dlatego za abuzywne w oparciu o art. 385¹k.c. Sąd uznał:

1. postanowienie warunków ubezpieczenia określające świadczenie ubezpieczyciela w zakresie, w jakim świadczenie ubezpieczeniowe ustalane jest w oparciu o wartość rachunku ustalaną zgodnie z niejasnymi zapisami regulaminu UFK – z uwagi na niemożność weryfikacji metody wyceny jednostek uczestnictwa może dojść do sytuacji, w której ochrona ubezpieczeniowa, pomimo dominującego aspektu inwestycyjnego, będzie zupełnie pozorna z uwagi na niewielką wartość rachunku w dacie jego umorzenia,
2. postanowienie regulaminu UFK określające zasady wyceny aktywów UFK – z uwagi na niejasno sprecyzowany sposób wyceny aktywów netto funduszu, wobec tego nienadający się do weryfikacji pod kątem wartości godziwej,
3. postanowienia regulaminu UFK dotyczące środków UFK oraz odnoszącego się do nich indeksu w zakresie, w jakim wycena środków zgromadzonych w UFK, a lokowanych w certyfikaty, z których wypłata oparta jest na indeksie o niewskazanym sposobie jego ustalania,
4. postanowienie regulaminu UFK określające wartość rachunku po zakończeniu okresu odpowiedzialności w zakresie, w jakim wartość rachunku po zakończeniu okresu odpowiedzialności zostanie obliczona w oparciu o certyfikaty, których wypłata oparta jest o nie wiadomo jak ustalany indeks i metodę wyceny.

 – Warto przypomnieć, że to kolejny w ostatnim czasie wyrok dotyczący umowy ubezpieczenia na życie z UFK, w którym Sąd poddał krytycznej ocenie treść zarówno warunków ubezpieczenia, jak i regulaminu UFK. W wyroku z 4 listopada 2019 r. (sygn. akt I C 889/16) Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził, że umowa taka jest nieważna jako sprzeczna z przepisami określającymi naturę ubezpieczenia na życie, a także jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego – zasadami uczciwości i lojalności kontrahentów stosunku prawnego.
W rezultacie to nie zakład ubezpieczeń ponosił ekonomiczne skutki ziszczenia się ryzyka ubezpieczeniowego, lecz ponosił je ubezpieczony, który z momentem uiszczenia składki i nabycia za nią jednostek uczestnictwa, traci kontrolę nad sposobem zarządzania i inwestowania środków pieniężnych uiszczonych na pokrycie składki, nie uzyskując w zamian za to gwarancji wypłaty na rzecz uprawnionego świadczenia adekwatnego do wagi przedmiotu ubezpieczenia – dodaje mec. Guniewicz.

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes