Rząd przygotował założenia projektu nowelizacji ustaw uszczelniających polski system wizowy; zostały one we wtorek opublikowane na stronie RCL. Zmiany mają dotyczyć m.in. w ustaw o cudzoziemcach oraz Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, a także systemu wydawania wiz w celu odbycia studiów.
Szef Komitetu Stałego Rady Ministrów Maciej Berek przekazał we wtorek na platformie X, że założenia ustawy, która ma trwale wyeliminować patologie, jakie miały miejsce w systemie wizowym, zostały w poniedziałek zaakceptowane przez Zespół Programowania Prac Rządu.
“Zasady wydawania wiz pozwalających na wykonywanie pracy i wiz studenckich zostaną mocno zmienione, a cały system – uszczelniony” – podkreślił Berek. Zaznaczył, że projekt jest wynikiem pracy zespołu, w którym obok przedstawicieli MSZ, uczestniczyli też przedstawiciele MSWiA, MNiSW, MRPiPS oraz MRiT.
Założenia projektu przygotowało MSZ, podkreślając, że nieprawidłowości w polskim systemie wizowym są “wynikiem bezprecedensowej i niekontrolowanej migracji od 2015 r.”, która ma trzy zasadnicze przyczyny.
Pierwszą z nich w ocenie MSZ jest deficyt systemowych rozwiązań w zakresie polityki migracyjnej państwa oraz praktyka quasi-automatycznego wydawania dokumentów uprawniających cudzoziemców do podjęcia pracy na terytorium Polski w oderwaniu od priorytetów polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz rzeczywistych potrzeb gospodarki.
Według MSZ zaowocowało to wysoką liczbą zezwoleń na pracę dla niewykwalifikowanych pracowników pochodzących z państw charakteryzujących się najwyższym ryzykiem migracyjnym (tj. Bangladeszu, Filipin, Indii, Kenii, Nepalu, Nigerii, Pakistanu, Rwandy, Tanzanii, Turkmenistanu, Uzbekistanu i Zimbabwe). Polska wiza, jak ocenia MSZ, stała się też łatwym środkiem poruszania się po strefie Schengen i potencjalnej nielegalnej emigracji do wybranych państw trzecich.
Drugą przyczyną miało być “nadużywanie łatwej rekrutacji na studia i ścieżki uzyskania wizy studenckiej przez cudzoziemców, których rzeczywistym celem wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej było świadczenie pracy lub emigracja do innych państw strefy Schengen”.
Po trzecie, wskazano, legalizacja pobytu cudzoziemców na terytorium Polski napotyka trudności o charakterze organizacyjnym.
Dokument zakłada zmianę systemu wydawania wizy krajowej w celu odbycia studiów (pierwszego stopnia, drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich) oraz systemu wydawania zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach. Chodzi m.in o wprowadzenie zasady, że cudzoziemiec, którego wykształcenie oraz uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe nie jest uznane w RP na podstawie innych przepisów, może zostać przyjęty na studia, jeżeli podczas rekrutacji m.in. przedłożył świadectwo lub inny dokument uznany – w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez Dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) – za dokument uprawniający do ubiegania się o przyjęcie na studia.
Cudzoziemcy, aby otrzymać wizę studencką, będą musieli też wykazać znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie co najmniej na poziomie B2, złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin wstępny przeprowadzony przez jednostkę prowadzącą studia albo odbyć z wynikiem pozytywnym rozmowę kwalifikacyjną zorganizowaną przez tę jednostkę. Celem jest sprawdzenia wiedzy – w zakresie niezbędnym do podjęcia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu albo uzdolnień artystycznych, sprawności fizycznej lub szczególnych predyspozycji do podjęcia studiów na określonym kierunku.
Cudzoziemiec z krajów z poza grupy OECD lub nie ujętej dodatkowo w ustawie o systemie oświaty, może też zostać przyjęty na studia drugiego stopnia, jeżeli podczas rekrutacji przedłoży dyplom ukończenia studiów uznany decyzją dyrektora NAWA i wykaże znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie, co najmniej na poziomie B2.
W dokumencie zapowiadane jest też upoważnienie ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki do określenia w drodze rozporządzenia, rodzajów dokumentów poświadczających znajomość języka polskiego lub języka obcego – w sytuacji gdy kształcenie odbywa się w języku obcym przez cudzoziemca, którego wykształcenie oraz uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe nie jest uznane w RP, na ustalonym przez uczelnię poziomie biegłości językowej, nie niższym niż B2.
Ma być też rozszerzony zakres Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on o bazę danych obejmującą wykaz osób przyjętych na studia.
Minister SZ oraz konsulowie mają mieć dostęp do danych zawartych w Zintegrowanym Systemie Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce w zakresie dotyczącym baz danych obejmujących wykaz osób przyjętych na studia oraz wykaz studentów.
Rektor uczelni lub kierownik innej jednostki prowadzącej studia będzie zobowiązany do niezwłocznego pisemnego zawiadomienia konsula, który wydał cudzoziemcowi wizę krajową w celu odbycia studiów, o niepodjęciu przez tę osobę studiów.
W dokumencie zwrócono uwagę, że przesłanka odmowy lub cofnięcia wydania cudzoziemcowi wizy krajowej w celu studiowania zachodzi szczególnie wtedy, gdy jednostka prowadząca studia oferuje i świadczy usługi edukacyjne związane wyłącznie z kształceniem cudzoziemców.
Zgodnie z dokumentem rozszerzone mają być też warunki zatwierdzenia przez ministra spraw wewnętrznych jednostki prowadzącej studia na potrzeby przyjmowania cudzoziemców na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie. Będzie wymóg uwzględniania zasady, w myśl której cudzoziemiec, którego wykształcenie oraz uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe nie jest uznane w RP, może zostać przyjęty na studia, jeżeli podczas rekrutacji przedłoży świadectwo lub inny dokument uznany przez dyrektora NAWA, wykaże znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie, zda egzamin wstępny lub odbędzie rozmowę kwalifikacyjną, która wykaże jego wymaganą na danym kierunku wiedzę lub uzdolnienia artystyczne.
Zaplanowane jest także uwzględnienie niepublicznych uczelni akademickich w systemie zatwierdzania przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na potrzeby przyjmowania cudzoziemców w celu podjęcia lub kontynuacji studiów i rozszerzenie katalogu podmiotów, do których zwraca się ten minister by sprawdzić, czy w postępowaniu dotyczącym zatwierdzenia danej uczelni na potrzeby przyjmowania cudzoziemców zachodzą okoliczności istotne dla względów obronności lub bezpieczeństwa państwa. Będą to MON oraz szefowie SKW, Urzędu do Spraw Cudzoziemców (UdSC) oraz właściwy wojewoda.
Analogicznie rozszerzony zostanie katalog podmiotów, które mogą złożyć wniosek o wydanie przez ministra SWiA decyzji o zakazie przyjmowania cudzoziemców przez jednostkę prowadzącą studia na okres do 5 lat. Będą mogli też zrobić minister ds. szkolnictwa wyższego i nauki, MON, szefowie SKW, UdSC oraz właściwy wojewoda.
Przy rozpatrywaniu wniosków o wydanie wizy krajowej w celu studiowania będzie uwzględnione pierwszeństwo cudzoziemców mających wykonywać pracę u przedsiębiorców określonych w przepisach wydanych na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
Zmiany obejmą też systemu wydawania wizy krajowej w celu wykonywania pracy przez cudzoziemca oraz systemu wykonywania pracy przez cudzoziemca na terytorium Polski. Zostaną wprowadzone w drodze nowelizacji ustaw: o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o cudzoziemcach.
Zdecydowano, że wojewoda lub starosta będzie miał obowiązek wydania odmowy zezwolenia na pracę cudzoziemca (lub odpowiednio pracę sezonową), jeżeli z okoliczności wynika, że wniosek został złożony dla pozoru, a zezwolenie będzie wykorzystane przez cudzoziemca w celu innym niż wykonywanie pracy dla danego podmiotu lub podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem swojej działalności.
Podobnie będą traktowane podmioty, wobec których wystąpią uzasadnione wątpliwości co do wiarygodności złożonych oświadczeń odnośnie do liczby cudzoziemców, którym zamierza powierzyć pracę – z uwagi na dostępne organowi dowody lub obiektywne okoliczności wskazujące na to, że liczba ta mogłaby być mniejsza niż deklarowana.
Zostanie też wprowadzony obowiązek pisemnego powiadamiania wojewody w terminie 7 dni przez podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy o tym, że cudzoziemiec ten nie podjął pracy przez miesiąc od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę, przerwał pracę na okres przekraczający miesiąc lub zakończył pracę wcześniej niż miesiąc przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.
Projekt zakłada też modyfikację przepisów karnych ws. zatrudniania cudzoziemców i ustanowienie zasady, że wysokość kary grzywny za niektóre wykroczenia jest uzależniona od liczby nielegalnie zatrudnionych cudzoziemców.
Przewiduje się m.in. też uchylenie “fakultatywnego upoważnienia ministra właściwego do spraw zagranicznych do określenia, w drodze rozporządzenia, zawodów, rodzajów umów, na podstawie których cudzoziemcowi może zostać powierzone wykonywanie pracy, lub rodzajów działalności podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi” według klasyfikacji określonej w przepisach wydanych na podstawie zapisów ustawy o statystyce publicznej. Chodzi o przypadki, w których obowiązuje przyjmowanie wniosków o wydanie wizy krajowej w celu wykonywania pracy poza kolejnością.
Dodatkowo przy rozpatrywaniu przez ministra wniosku o wpis do tego wykazu będą obowiązywały kryteria, obejmujące przedmiot działalności i znaczenie przedsiębiorcy dla gospodarki narodowej, charakter, zasięg i wartość projektowanych lub realizowanych przez niego inwestycji mogących przysłużyć rozwojowi gospodarki narodowej w aspekcie globalnym, potrzeby przedsiębiorcy w zakresie dopuszczenia cudzoziemców do wykonywania pracy na rzecz tego podmiotu i realizowanych przez niego inwestycji, liczbę zrealizowanych przez podmiot inwestycji, które przyczyniły się do rozwoju gospodarki narodowej lub jej poszczególnych sektorów, ich charakteru, zasięgu i wartości.
W nowych przepisach będzie też wskazanie, iż minister właściwy do spraw gospodarki może także ustanowić kontyngenty na rzecz poszczególnych przedsiębiorców obejmujące liczbę wydawanych zezwoleń na pracę oraz liczbę wniosków wizowych do rozpatrzenia. Ma przy tym uwzględnić konieczność zapewnienia sprawnej obsługi cudzoziemców – w szczególności w warunkach braku możliwości albo znacznego ograniczenia możliwości wydawania wiz krajowych przez konsulów w jednym lub większej liczbie państw na skutek zdarzeń nagłych jak działania wojenne, klęska żywiołowa czy ograniczenie liczebności personelu urzędów konsularnych na skutek działań organów władzy publicznej tych państw lub uwarunkowań krajowych.(PAP)
wni/ par/
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS