rozwiń ›
„Żegnająca się z własnym przemysłem Europa, wstrząsana konfliktami społecznymi i politycznymi, nasilającymi się z powodu ubożenia jej obywateli, będzie coraz mniej zdolna do stawienia czoła niebezpieczeństwom. Zupełnie odwrotnie niż USA, czy Chiny, gdzie już wyraźnie na pierwszy miejscu stawia się przygotowania do sztormu, a dopiero potem redukowanie emisji gazów cieplarnianych. I raczej nie będzie pocieszeniem dla mieszkańców Starego Kontynentu, iż idą na dno w imię dobra całej ludzkości” – przekonuje. CAŁY FELIETON ANDRZEJA KRAJEWSKIEGO CZYTAJ TUTAJ>>>
Argumentacja przedstawiona przez Krajewskiego na pierwszy rzut oka może wydawać się przekonująca. Autor wskazuje – poprzez analogię z chińską polityką „zero covid” – na zagrożenia związane z oddaniem strategicznych decyzji wąsko wyspecjalizowanym ekspertom. W domyśle: w przypadku pandemii byli to wirusolodzy i epidemiolodzy, w przypadku polityki klimatycznej, fachowcy z zakresu nauk o ziemi, fizyki atmosfery itp. dziedzin. W efekcie przy programowaniu kluczowych z punktu widzenia naszej przyszłości polityk, bierze się pod uwagę tylko wybrane parametry i wartości, inne zaś – pomija. Efekty przyjmowania tak zawężonej perspektywy mogą okazać się iście katastrofalne.
Cieszę się, że tekst Krajewskiego się ukazał, chociaż – koniec końców – zasadniczo się z nim nie zgadzam. Żyjemy w świecie, w którym merytokracja, czy inaczej władza ekspertów oparta na zasługach i wykształceniu, stanowi swoisty dogmat. Tymczasem, jak dowodzą co bardziej wnikliwi myśliciele, nie jest to bynajmniej zasada rządów oczywista i niepodlegająca krytyce, nie jest też wolna od niebezpiecznych pułapek. Pisze o tym chociażby jeden z najwybitniejszych amerykańskich filozofów politycznych Michael Sandel w wydanej kilka lat temu książce „Tyrania merytokracji. Co się stało z dobrem wspólnym?”. Sandel zauważa, że współczesna praktyka merytokracji oparta jest na złudzeniach równego startu i samowystarczalności jednostek, że tym uprzywilejowanym odbiera pokorę. Wreszcie, że jest de facto ideologią, która argumentem rzeczywistych lub domniemanych zasług ma uzasadnić bardzo daleko idące nierówności społeczne i uprzywilejowaną pozycję tych, którzy znaleźli się na szczycie hierarchii.
Inwazja barbarzyńców?
Nie podzielam powszechnego także w polskich mediach lęku przed „inwazją barbarzyńców”, którzy wydrą władzę i wpływy z rąk tych, którym się one „prawowicie” należą – czyli najwyższej kasty wśród specjalistów, tych najbardziej wykwalifikowanych, utalentowanych, mogących wylegitymować się dyplomami najlepszych uczelni i stażem w najbardziej prestiżowych instytucjach – i oddadzą je w ręce tłuszczy ignorantów i partyjniaków. Sądzę, że można zasadnie powątpiewać, w jakim stopniu to właśnie klucz merytoryczny stoi u podstaw pozycji elit uformowanych po 1989 r., w tym osób, które najgłośniej bronią go przed domniemanym populistycznym zagrożeniem. Poza tym wiara w merytokrację, nawet pod rządami rzekomych populistów, wciąż trzyma się u nas bardzo mocno i do jej podkopania nie wystarczą kolejne kadencje rządów nawet najbardziej zdeterminowanych krytyków establishmentu. Co do zasady sądzę, że jakaś korekta merytokracji, innego klucza nominacji i mechanizmów tworzenia władz, jest – z punktu widzenia reprezentacji czy podziału i równowagi różnych władz – nawet pożądana. Choć z oczywistych względów klientelizm, polityczna korupcja ani inne formy quasi-feudalnych układów nie są dla niej atrakcyjną alternatywą. Zgadzam się też, że siłą Europy w różnego rodzaju kryzysach – w tym w kryzysie pandemicznym – jest względna „responsywność” władzy na impulsy oddolne.
Zaczynają się schody…
Tyle mojej – cząstkowej – zgody z Andrzejem Krajewskim. Dalej zaczynają się schody. Po pierwsze, jak słusznie zauważa sam autor – niestety nieco zbyt łatwo prześlizgując się nad tą konstatacją – nie ma i raczej nie będzie wiarygodnych danych, które pozwoliłyby przesądzić o bilansie chińskiej polityki „zero covid”. A co za tym idzie – także o „uzasadnionych podejrzeniach” Krajewskiego, iż strategia ta „przyniosła o wiele więcej strat niż zysków”. Tym trudniej zgodzić się z sączoną między wersami narracją, według której restrykcje w krajach Europy wprowadzane przez „zafiksowane” na ograniczaniu rozprzestrzeniania się patogenu rządu od początku były błędem, które musiały dopiero zostać skorygowane przez protesty społeczne i i dopuszczeniu do głosu innych niż epidemiolodzy ekspertów. Taka diagnoza pomija całkowicie, że tym co przede wszystkim wyróżnia zachodni model walki z wirusem, było stopniowe rozluźnianie obostrzeń jako proces równoległy do upowszechniania dostępu do szczepień i testów. Tezie mojego redakcyjnego kolegi przeczą też dane pokazujące, że kraje, które najdłużej ociągały się z restrykcjami w pierwszej fazie pandemii lub przedwcześnie je liberalizowały, przypłacały to skokami zgonów i wiele z nich wciąż znajduje się w czołówce rankingu śmiertelności w przeliczeniu na 100 tys. obywateli.
Wątpliwości budzi sugestia, że za strategią obraną przez rządy na początku pandemii stali przez nikogo nie kontrolowani wąsko wyspecjalizowani wirusolodzy. Żeby daleko nie szukać, w Polsce gremium, które chyba najbardziej uparcie i konsekwentnie obstawało przy polityce „zero covid” – stowarzyszenie „Pacjent Europa” – składa się z aktywistów i specjalistów wywodzących się z nauk humanistycznych i społecznych. WHO, czyli jeden z głównych głosów narzucających ton w sprawie odpowiedzi na COVID-19, to ty … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS