W dniu 10 maja 2022 r. na stronach Komisji Europejskiej opublikowano ostateczną wersję rozporządzenia VBER. To drugi (po MVBER) najważniejszy dokument prawny dla rynku dealerskiego w Unii Europejskiej i rynku dystrybucji. Do tego opublikowano również tekst „Wytycznych w sprawie ograniczeń wertykalnych” czyli dokumentu uzupełniającego rozporządzenie.
Jakie zmiany oba dokumenty mogą przynieść dealerom różnych marek? Zdecydowanie najważniejsze rozwiązania dla branży motoryzacyjnej znajdują się w dokumencie Wytycznych.
Postanowienia te definiują bowiem model agencyjny, wskazują jakie cechy musi spełniać umowa agencyjna, aby została uznana za model autentyczny. Przede wszystkim Agent nie nabywa na własność sprzedawanych pojazdów. Może je nabyć, ale na bardzo krótki okres czasu. Agent nie ponosi znaczących kosztów finansowych lub handlowych oraz ryzyka w związku z umowami zawartymi lub negocjowanymi w imieniu zleceniodawcy. Nie ponosi kosztów dostawy towarów, w tym także kosztów transportu. Agent może organizować transport, ale jego koszty musi ponosić zleceniodawca. Agent nie ponosi kosztów stocku i jego finansowania. Ma jednak obowiązek dbania o niego i zabezpieczania towarów przed utratą lub zniszczeniem. Co istotne, Agent nie odpowiada za niewykonanie umowy przez klienta. Nie ma wówczas prowizji. Co ważne, Agent nie bierze odpowiedzialności za szkody, jakie u klienta zostaną wywołane przez sprzedane produkty. Może uczestniczyć w kosztach związanych z reklamowaniem pojazdów, ale tylko bezpośrednio dotyczących sprzedawanych produktów. Co do zasady, Agent nie powinien również płacić za wyposażenie obiektów czy szkolenia pracowników.
Co do zasady dealerzy albo będą negocjować i pośredniczyć w zawieraniu umowy sprzedaży, będą mogli je też zawierać. Jeżeli chodzi o drugą opcję, to będą mogli zawierać umowy w imieniu zleceniodawcy lub w swoim własnym. De facto mamy więc trzy postacie modelu agencyjnego.
Jedna z marek na rynku motoryzacyjnym, w ramach polskiej sieci dealerskiej, zaproponowała już swoim dealerom model agencyjny w pierwszym wariancie, podkreślając, iż jest nie tylko zgodny z krajowym prawem konkurencji, ale przede wszystkim z prawem konkurencji UE.
Czy zatem można bez przeszkód i prawnej analizy podpisać proponowane treści dokumentów?
Postanowienia, które mogą pojawić się we wzorach umów proponowanych dealerom do podpisania, a które wskazują na brak agencyjnego charakteru to przede wszystkim brak zwrotu poniesionych wydatków, nabywanie na własność towarów sprzedawanych przez importera, silne powiązania umowy agencyjnej z umową dealerską lub dystrybucyjną, ponoszenie niewyrażonych bezpośrednio w treści umowy inwestycji. Dealer musi mieć swobodę zawierania umów agencyjnych tj. stosunek agencyjny nie może być de facto narzucony przez dającego zlecenie pod groźbą rozwiązania stosunku dystrybucji lub pogorszenia jego warunków (np. groźba rozwiązania umowy agencyjnej, jeżeli nie spełni dealer wymogów jakościowych wynikających z umowy dealerskiej lub wcześniejsze rozwiązanie umowy dystrybucyjnej, które upoważnia do wypowiedzenia umowy agencyjnej w trybie nadzwyczajnym).
Warto wspomnieć, że importer może bezpośrednio dokonywać sprzedaży aut za pośrednictwem strony internetowej (konkurencja dla aut sprzedawanych przez sprzedawców w salonie dealerskim). Dodatkowo, agent, w którego interesie to nie jest, ma wspierać sprzedaż online.
Podsumowując, Agent będzie ponosił inwestycje, które nie będą zwracane przez importera oraz umowa agencyjna powiązana zostanie z umową dystrybucji. W konsekwencji nie będziemy mieli do czynienia z umową agencyjną w rozumieniu Wytycznych. To powoduje, że nie będzie automatycznego zwolnienia umowy spod zakazu z art. 101 ust. 1 TFUE (nie zastosujemy już zwolnienia grupowego w oparciu o rozporządzenie VBER). Jeśli nie będzie automatycznego zwolnienia, to trzeba będzie rozważyć, czy określone postanowienia umowy nie prowadzą do praktyk określonych w art. 101 ust. 1 TFUE. Wiele z postanowień może więc naruszać praktyki określone w art. 101 ust. 1, m.in. ustalanie cen, warunków zakupu oraz podział rynku właściwego. Na gruncie polskiego prawa, zastosowanie znajdzie natomiast odpowiednik, czyli zakaz z art. 6 ust. 1 pkt 1 UOKIK (wyłączenie spod zakazu z art. 7 nie będzie miało zastosowania).
Porozumienie zostanie uznane za umowę agencyjną, jeżeli agent nie ponosi żadnego lub ponosi jedynie nieznaczne ryzyko w związku z umowami zawartymi lub negocjowanymi na rzecz dającego zlecenie i w związku ze specyficznymi inwestycjami rynkowymi w danej dziedzinie działalności oraz w związku z innymi działaniami, których podjęcia na tym samym rynku produktowym wymaga dający zlecenie.
Natomiast drugie rozporządzenie o porozumieniach wertykalnych dotyczące rynku dystrybucji pojazdów i usług serwisowych, czyli MVBER, które miało stracić moc 31 maja 2023 roku, zostanie przedłużone o kolejne 5 lat tj. do 31 maja 2028 roku.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS