Choć w rodzimych ogrodach jest mnóstwo gatunków, które poradzą sobie w każdych warunkach pogodowych, rośliny wrażliwe na zimno nie należą do rzadkości. Mróz, brak śniegu, nadmiar śniegu, porywiste wiatry, a nawet zimowe słońce mogą szkodzić drzewom, krzewom i bylinom o bardziej wrażliwej naturze – stąd potrzeba, aby je odpowiednio do zimy przygotować. Które rośliny są najbardziej wrażliwe na zimno?
- O jakie rośliny więc trzeba szczególnie dbać w okresie zimy?
- Inne krzewy, które mogą przemarznąć
- Pnącza, krzewinki i trawy, które nie lubią zimy
- Byliny, które wykopujemy na zimę
- Kilka wskazówek podsumowujących
Potrzeba zimowej ochrony roślin bierze się z faktu, że większość z nas posiada w ogrodzie okazy pochodzące pierwotnie z cieplejszych obszarów świata lub przynajmniej stref, gdy temperatura rzadko spada poniżej zera. Ale nawet wytrzymałe, mrozoodporne gatunki mogą wymagać zabezpieczenia, jeśli są młode (posadzonego tego samego roku), umieszczone w donicach lub skrzyniach, bądź, jeśli dana zima jest pod jakimś względem wyjątkowa. Dla wielu krzewów jest np. dużą różnicą, jeśli chodzi o szanse na przetrwanie, czy temperatura spada do -10, czy też do -20 stopni C.
O jakie rośliny więc trzeba szczególnie dbać w okresie zimy?
Róża okryta chochołem to już swego rodzaju symbol jesiennych prac ogrodniczych. Faktycznie, większość ozdobnych odmian róż, zwłaszcza zaś współczesne krzyżówki, nie przetrzymają bez szkody temperatur poniżej -8 stopni C, a o te zimą w naszym klimacie nie trudno. Podstawa pielęgnacji to więc zaprzestanie nawożenia i cięcia jesienią, a następnie obsypanie dolnej części krzewów kopcami z ziemi, kory lub torfu, do wysokości nawet 20 cm. Górną część rośliny również warto zabezpieczyć, przy czym wybór jest dowolny – gałęzie igliwia, biała agrowłóknina lub tradycyjne słomiane maty tak samo dobrze spełniają swoją rolę. Taką warstwą owija się krzewy dość ciasno i mocuje sznurkiem, aby konstrukcja podołała podmuchom wiatru. Róże pienne można wiązać w chochoły lub przyginać do ziemi i okrywać słomianymi matami. Jedynie różne okrywowe nie potrzebują wcale ochrony przez zimę.
Inne krzewy, które mogą przemarznąć
Do najwrażliwszych na zimno ogrodowych gatunków wieloletnich należą bez wątpienia oleandry i pelargonie, które co do zasady uprawia się w donicach, a na zimę chowa do wnętrza. Istnieje jednak szereg krzewów liściastych, które mogą pozostać na zagonie nawet w mroźną zimę, o ile odpowiednio je ochronimy.
Należą do nich przede wszystkim:
- Budleja Dawida, czyli motyli krzew, potrzebuje zarówno ochrony dla korzeni (kopczyk wokół łodygi), jak i warstwy izolacyjnej wokół całego krzewu.
- Hortensje – należy przynajmniej okopać korą, idealnie, także okryć agrowłókniną.
- Laurowiśnie – szczególnie szkodzi im nasłonecznienie w trakcie mrozu, więc ochrona z białej agrowłókniny lub słomianej maty jest optymalna.
- Rododendrony, azalie, bukszpany i pierisy japońskie – to rośliny stałozielone, które zdecydowanie wymagają ściółkowania wokół korzeni, zaś młodsze okazy bezpieczniejsze będą pod warstwą ochronną z włókniny lub iglastych gałęzi. Ponadto wszystkie wspomniane rośliny lubią wilgoć, więc należy podlać je obficie przed nadejściem przymrozków, a następnie wcześnie na wiosnę, zwłaszcza, gdy jest mało śniegu.
- Ostrokrzewy, zwłaszcza ostrokrzew Meservy, są cenioną ozdobą zimowych ogrodów, kojarzącą się ze świętami, aczkolwiek nie całkowicie mrozoodporną. Eksperci są na ogół zgodni, że należy je okrywać dopiero, gdy temperatury sięgnąć poniżej -15 stopni C.
- Tulipanowce, żarnowce i magnolie – to krzewy, które bezwzględnie wymagają ściółkowania wokół korzeni, ale dodatkowo lubią ochronę z maty słomianej lub juty, przynajmniej wokół samego pnia. Młode osobniki okrywamy oczywiście w całości.
- Kalina Burkwooda oraz ketmia syryjska również wymagają całkowitego okrycia w pierwszych 2-3 latach po posadzeniu, a wokół korzeni zawsze warto rozłożyć warstwę kory czy gałęzi stroiszu. Ewentualne przemarznięte pędy ścinamy na wiosnę – roślina zwykle dość dobrze się regeneruje.
Co ciekawe, nawet niektóre krzewy iglaste nie tak dobrze radzą sobie z mrozem. Cyprysik Lawsona, cyprysik błotny, sośnica japońska oraz młode metasekwoje chińskie na pewno będą wdzięczne za otuleniem słomianym chochołem.
Pnącza, krzewinki i trawy, które nie lubią zimy
Naturalnie, mniejsze rozmiary i delikatniejsza, niezdrewniała struktura również nie muszą być sprzymierzeńcami w zetknięciu z zimą. Zwłaszcza ozdobne trawy często doznają uszczerbku wskutek złamań ździebeł pod wpływem mrozu lub ciężaru śniegu. Podstawą pielęgnacji w tym kontekście jest związywanie kęp traw w wąskie snopki, idealnie umocnione podpórką i obwiązane dokładnie sznurkiem. Szczególnie wrażliwe gatunki to trawa pampasowa, miskanty, seslerie czy rozplenica japońska. W bardzo srogie zimy warto dodatkowo okryć je matami ze słomy czy gałęziami drzew iglastych.
Mróz szkodzić może także glicyniom, powojnikom oraz ozdobnym odmianom bluszczu. Z racji jednak na fakt, że pnącza zwykle szybko odrastają i wręcz nie sposób byłoby je całe okryć, przez zimnem zabezpiecza się wyłącznie dolną część głównego pędu. Oprócz kopczyka z ziemi ogrodowej lub kory warto też pomyśleć o kilku gałęziach z drzew iglastych.
Spór czy zabezpieczać na zimę lawendę dość łatwo jest rozstrzygnąć – wszystko zależy od odmiany, jaką posiadamy. Najbardziej rozpowszechniona lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) powinna bez uszczerbku przetrwać w gruncie nawet surową zimę. Okrywać należy jedynie bardzo młode sadzonki. Nieco bardziej wrażliwa jest lawenda pośrednia (Lavandula intermedia), której pędy na pewno warto przysypać dodatkową warstwą mulczu i dodatkowo przykryć gałęziami stroiszu lub słomą. Bezwzględnej ochrony wymagają natomiast lawenda francuska (L. stoechas) i lawenda hiszpańska (L. dentata) – te odmiany powinno się wykopać i przetrzymywać w donicach w garażu.
Nieco dbałości przez zimę wymaga również ogrodowe wrzosowisko. Teoretycznie wrzosy i wrzośce są wprawdzie odporne na mróz, ale zdarza im się nie doczekać wiosny wskutek silnych wiatrów lub braku izolującej pokrywy śnieżnej. Dlatego dobrą praktyką jest przykrywanie w listopadzie wrzosowiska agrowłókniną lub jutą, obciążoną na krańcach kamieniami. Gałęzie i słoma nie są natomiast wskazane, ponieważ gęsta struktura krzewinek sprzyja gniciu roślin pod naturalną okrywą.
Byliny, które wykopujemy na zimę
Większość roślin cebulkowych i bulwiastych dość dobrze radzi sobie w okresie zimy. Zeschnięte części tulipanów, lilii, narcyzów czy krokusów odcinamy w lecie, a część podziemna bezpiecznie hibernuje się sama – dodatkowa warstwa kory rozłożona na zagonie jesienią to krok zalecany, ale niekoniecznie wymagany. Są jednak byliny bulwiaste, które nie mogą zimować w gruncie i co roku wymagają wykopania i przetrzymywania w suchym, niemarznącym pomieszczeniu aż do wiosny.
Należą do nich przede wszystkim dalie i mieczyki, zwane również gladioliami, a także gloksynie i begonie. Wykopuje się także cebule ekomisu i lilii orientalnej oraz kłącza paciorecznika. Idealna temperatura zimowania dla wykopanych podziemnych części roślin ogrodowych to 5 do 10 stopni C – wyjątkiem są frezje i galtonie, których cebulki także wykopujemy, ale przechowujemy w temperaturze ok. 15 stopni C.
Kilka wskazówek podsumowujących
Niezależnie od mrozoodporności danego gatunku, szczególną ochroną należy objąć rośliny sadzone w donicach. Tam, gdzie to możliwe, przenosimy je do piwnicy lub garażu, a bardziej odporne gatunki możemy również zabezpieczać owijając naczynie w matę słomianą lub tekturę i umieszczając na podstawce ze styropianu. Można również włożyć donicę do kartonu ze styropianowym dnem i obsypać dokoła wiórami lub upchnąć gazetami. Część nadziemną rośliny okrywamy agrowłówkniną. W takiej postaci powinna ona przetrwać zimę w ogrodzie lub na balkonie.
Przy wyjątkowo obfitych opadach śniegu wszystkie krzewy i drzewa, niezależnie od ich mrozoodporności, należy lekko otrząsać, aby ciężar nie połamał gałęzi. Warto także powstrzymać się od chodzenia po oszronionym lub przysypanym niewielką warstwą śniegu trawniku – źdźbła łatwo się łamią i na wiosnę trawa może być widocznie uszkodzona w niektórych miejscach.
Oczywiście, zdarza się i tak, że rośliny nieokryte należycie i tak przeżyją zimę, która była wyjątkowo sprzyjająca pod względem atmosferycznym. Istnieje nawet pogląd, że hartowanie sprzyja niektórym gatunkom i pomaga im rozwijać odporność na mróz. Ale mając na zagonie drogie okazy, które odgrywają ważną rolę w ogólnym krajobrazie, nie warto ryzykować – tym bardziej, że pracy z zabezpieczeniem roślin na zimę nie ma aż tak wiele.
Bibliografia
- Bonnie L. Grant; “Information On How To Protect Outdoor Plants In Winter”; data dostępu: 2018-11-28
- Robert Pavlishttp; “Winter protection for plants”; data dostępu: 2018-11-28
- Sandra Mason, University of Illinois; “Anticipating frost – what to do with frost sensitive plants”; data dostępu: 2018-11-28
- Marie Iannotti; “Over-wintering plants”; data dostępu: 2018-11-28
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS