Żywopłoty to pomysł na ogrodzenie, który liczy sobie ponad 5 tysięcy lat! Już w czasach neolitu bowiem człowiek rozgraniczał pola uprawne niskimi krzakami, np. głogu. Dziś oferta roślin na żywopłot umożliwia nie tylko skuteczne odgrodzenie się od świata, ale także spektakularne efekty estetyczne.
- Ligustr pospolity
- Wiąz Turkiestanu
- Grab pospolity
- Buk pospolity
- Berberys Thunberga
- Żywotnik zachodni
- Jałowiec wirginijski
- Cis pospolity
- Bukszpan zwyczajny
- Ostrokrzew Meservy
- Trochę zabawy z żywopłotem
Żywopłoty widujemy nie tylko na wsiach, ale także w nowoczesnych miejskich osiedlach, gdzie ludzie chętnie wplatają nieco zieleni do betonowego krajobrazu. W zależności od charakteru posesji można wybrać spontaniczny żywopłot nieformowany, który stwarza wrażenie naturalności i romantyczności lub też misternie przycinany płot z roślin, emanujący elegancją i modną czystością linii. Do wyboru mamy również rośliny liściaste, iglaste, wiecznie zielone, kwitnące, a nawet płodzące owoce. Ale żywopłot jest pokaźną inwestycją finansową i decyzją na wiele lata, więc nie warto spieszyć się z pochopnym wyborem. Oto krótki przegląd najbardziej popularnych roślin na żywopłoty…
Ligustr pospolity
Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) to bodajże najbardziej rozpowszechniona roślina żywopłotowa, która swoją popularność zawdzięcza łatwości uprawy na dużych przestrzeniach oraz łatwości formowania. Krzewy mogą wyrosnąć nawet do wysokości 3 metrów, a w okresie wegetacji tworzą bardzo gęstą, nieprześwitującą zasłonę z małych zielonych listków. Nie mają przy tym kapryśnych wymagań ani w odniesieniu do gleby, ani stopnia nasłonecznienia. Przy wysadzaniu poleca się utrzymywanie 30-centymetrowych odstępów między poszczególnymi roślinami i natychmiastowe podcięcie sadzonek do wysokości 25 cm. Ligustr pospolity opada na zimę, ale można również kupić jego bardziej szlachetną odmianę jajolistną (Ligustrum ovalifolium), u której część liści pozostaje na krzewach przez zimę, naturalnie w ususzonej postaci.
Wiąz Turkiestanu
Najpoważniejszym konkurentem ligustru jest wiąz Turkiestanu (Ulmus pumila), którego największą zaletą jest niezwykłe tempo wzrostu. Wiąz Turkiestanu potrafi w przeciągu 2-3 lat dorosnąć do imponującej wysokości 3 metrów, a dzięki regularnemu przycinaniu niezwykle szybko też gęstnieje, tworząc znakomitą barierę wzrokową i przeciwwiatrową. Roślina jest niewymagająca, jeśli chodzi o glebę czy stanowisko, a sadzonki w donicach można sadzić praktycznie przez cały rok, gdy tylko ziemia nie jest zmrożona (te nagokorzenne lepiej sadzić wczesną wiosną lub jesienią). Zaleca się przy tym zachowanie 30-centymetrowych odstępów między roślinami i natychmiastowe ścięcie krzewów do połowy, zaraz po wysadzeniu, aby dać im impuls do wzrostu.
Grab pospolity
Do nieco szlachetniejszych roślin liściastych chętnie wykorzystywanych w żywopłotach należy grab pospolity (Carpinus betulus), o pięknych ząbkowanych liściach, które wiosną zachwycają intensywną zielenią. Tempo wzrostu to jedynie ok. 20-30 cm na rok, ale płot da się pięknie formować, a coraz szersze pnie nadają mu piękną drzewiastą strukturę.
Olbrzymią zaletą grabów jest fakt, że suche liście niemal w całości pozostają na krzewach przez zimę, dając dość dobrą osłonę przed sąsiadami. Roślina jest dość tolerancyjna, jeśli chodzi o stanowisko, ale nie przepada za suchym podłożem, więc dobrze jest sadzić ją do wilgotniejszej gleby. Graby spełniają funkcję ochrony przed wiatrem i hałasem, a także obniżają poziom zapylenia pochodzącego np. z jezdni za płotem. Sadzonki należy wysadzać w odległości 30-40 cm w jednej linii lub w skośnych odległościach 50 cm w dwóch liniach.
Buk pospolity
Mylony z grabem i równie użyteczny w kontekście zakładania żywopłotu jest buk pospolity (Fagus sylvatica L.), który rośnie nieco szybciej, bo ok. 40 cm w ciągu roku i ma gładko zaokrąglone liście. Różnica między obiema gatunkami jest dość wyraźnie widoczna jesienią – podczas gdy grab szybko brązowieje, buk nabiera pięknej żółtej barwy, czasem wręcz lekko czerwonej. Rośliny sadzimy w odległości 40-50 cm i przycinamy dwa razy w ciągu roku na pożądaną wysokość, nawet powyżej 3 metrów, jeśli zachodzi taka potrzeba. Bukom idealnie powodzi się na stanowiskach słonecznych i pół zacienionych, ale nie lubią gleby przesadnie gliniastej.
Berberys Thunberga
Do popularnych liściastych żywopłotów, ale egzotycznego pochodzenia należy berberys Thunberga (Berberis thunbergii), który mimo wszystko doskonale radzi sobie nawet w silnych mrozach. Jego wielką zaletą są pięknie kolorowe liście, które jesienią nabierają żywoczerwonej barwy. Zimą dodatkową ozdobą są czerwone kuliste płody, które przyciągają wiele gatunków ptaków. Niestety, berberys ma też swoje wady – pędy są bardzo kolczaste, więc strzyżenie bywa trudne, a przy obecności małych dzieci w domu taki żywopłot może przysparzać trochę kłopotów. Berberysy rosną dość pomału i osiągają maksymalną wysokość 2 metrów.
Żywotnik zachodni
Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) to najpopularniejszy gatunek do żywopłotów iglastych, które mają tą ogromną zaletę, że pozostają zielone i gęste przez całą zimę. Popularnie zwane tujami dają się bardzo łatwo formować i tworzą nawet idealnie kanciaste kształty.
Początkowy wzrost jest dość powolny (30-40 cm rocznie), ale starsze krzewy potrafią wzrosnąć nawet ponad metr w ciągu roku. Żywotniki mają przy tym bardzo wiele odmian, które można kombinować ze sobą, aby płot miał ciekawszą strukturę – do najpopularniejszych należą gęsty Smaragd, dość tani Brabant oraz żółtawy Yellow Ribbon. Tuje należy sadzić do 40-50 cm – zbyt gęste sadzenie prowadzi do rozwoju chorób wewnątrz struktury płotu.
Jałowiec wirginijski
Alternatywą dla tui, które niektórym ogrodnikom słusznie wydają się zbyt powszechne w przydomowych ogrodach, są jałowce, spośród których najatrakcyjniej w żywopłocie prezentuje się gatunek wirginijski (Juniperus Virginiana). Jałowce odznaczają się pięknymi odcieniami zieleni, nierzadko ze srebrzystym nalotem i skierowanymi ku górze gałązkami. Są też od początku bardzo gęste, więc sadzenie wyższych sadzonek, daje niemal natychmiastową osłonę. Można je łatwo przycinać, ale nie przerastają zwykle wysokości 2 metrów. Jałowcom dobrze powodzi się w cieniu i na słońcu, ale preferują bardziej suche stanowiska.
Cis pospolity
Trzecim popularnym iglakiem na żywopłot jest cis pospolity (Taxus baccata), który jest rośliną niezwykle długo wieczną i dorastająca nawet do 10 metrów wysokości. Cisy oferują najciemniejszy odcień zieleni i są doskonałym tłem dla innych kolorowych roślin. Bardzo łatwo przystosowują się do niemal każdych warunków, a dzięki cięciu można łatwo kontrolować ich kształt. Profesjonalni ogrodnicy polecają jednak dla lepszych rezultatów uprawy wzbogacić glebę pod nimi torfem. Cisy rosną niestety bardzo powoli, a ponadto są niezwykle trujące, więc mogą być nie najlepszym wyborem do ogrodów, gdzie bawią się małe dzieci.
Bukszpan zwyczajny
Nieco rzadziej spotykane, ale nie zwykle kuszące są także żywopłoty z roślin zimozielonych, które cieszą oczy w ciągu całego roku. Niekwestionowanym liderem popularności w tej kategorii jest bukszpan (Buxus sempervirens) – bardzo praktyczny, estetyczny i idealny do precyzyjnego cięcia.
Roślina ma bardzo sztywne pędy i małe, ciemnozielone listki o błyszczącym wierzchu (istnieją również inne warianty kolorystyczne). W zależności od odmiany osiągają one maksymalną wysokość od 80 cm do 3 metrów, ale rosną bardzo powoli. Nie są wymagające, jeśli chodzi o glebę, i bardzo dobrze czują się również w cieniu. Bukszpany najczęściej sadzi się w kilku rzędach w odległości 25-30 centymetrów.
Ostrokrzew Meservy
Niezwykle ciekawym, ale stosunkowo rzadko widywanym w Polsce pomysłem na zimo zielony żywopłot jest ostrokrzew Meservy (ilex x meserveae), który co prawda ma nieprzyjemne kolce utrudniające pielęgnację i przechodzenie obok płotu, ale odwdzięcza się fantastycznym wyglądem. Błyszczące, pięknie ukształtowane liście są międzynarodowym symbolem Bożego Narodzenia, a na żeńskich osobnikach formują się urocze żółte i czerwone płody, które są wspaniałą ozdobą ogrodu. Ostrokrzew dorasta do wysokości 2-3 metrów, ale rośnie dość powoli, a aby zapewnić sobie owoce, należy na kilka osobników damskich posadzić choć jeden męski.
Trochę zabawy z żywopłotem
Wspomniane wyżej gatunki to podstawa i klasyka żywopłotów, którą można jednak złamać z korzyścią dla ogrodu. Przede wszystkim na rynku jest bardzo wiele gatunków, które można hodować jako zielone ogrodzenia, a popularnym trendem jest łączenie wielu różnych roślin naprzemiennie. W takim kolorowym wciąż zmieniającym się żywopłocie może pojawić się wspomniany ligustr, wiąz Turkiestanu czy ostrokrzew na przemian z krzewami kwitnącymi, typu forsycja, tawuła japońska czy lilak pospolity. Nie bójmy się również przeplatać różnych barw liści – od jasno żółtych czy zdobionych lamówkami (np. ligustr jajolistny Aurea czy krzewuszka cudowna), po żywoczerwone, takie jak bordowa pęcherzyca kalinolistna czy buk Purpurea. Do żywopłotów włącza się nawet krzewy owocowe, które nie tylko wyglądają pięknie, ale dostarczają witamin na talerz – mowa tu przede wszystkim o rokitniku pospolitym, ałyczy czy pigwowcu japońskim.
Takie żywopłoty mogą powstawać oczywiście nie tylko na granicy działki, ale także na obrębie tarasu czy trawnika, jako piękna ściana, umilająca codzienny widok z okna!
Bibliografia
- RHS; “Hedges: selection”; data dostępu: 2019-08-16
- Nan Schiller; “The 5 Best Shrubs for Hedges High and Low”; data dostępu: 2019-08-16
- Washington State University Extension; “Selecting plants for Screens and Hedges”; data dostępu: 2019-08-16
- Richard Jauron, Department of Horticulture, Iowa University; “Selecting and Planting Hedges”; data dostępu: 2019-08-16
- Richard Jauron, Department of Horticulture, Iowa University; “Selecting and Planting Hedges”; data dostępu: 2019-08-16
- University of Illinois; “Selecting shrubs for your home”; data dostępu: 2019-08-16
- “https://evergreenhedging.com/which-hedge/”; data dostępu: 2019-08-16
- “https://www.thespruce.com/best-shrubs-for-hedges-4151139”; data dostępu: 2019-08-16
- “https://www.rhs.org.uk/advice/profile?PID=351”; data dostępu: 2019-08-16
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS