Rodzaje łożysk – co warto o nich wiedzieć?

Czym jest łożysko i jak działa?

Wyjaśnijmy jednak dokładniej, jak działa łożysko. Mówiąc najprościej, ich działanie opiera się na przenoszeniu ruchów poprzez kulistą powierzchnię zewnętrzną, co odbywa się przez podtrzymanie i umożliwienie przemieszczania się dwóch elementów względem siebie. Gdyby łożyska zabrakło, elementy ścierałyby się o siebie nawzajem. Otwory powiększałyby się, a w konsekwencji – także tam, gdzie występują krótkie wały – dochodziłoby do wyraźnego zmniejszania średnicy. Dodatkowo powodowałoby to znaczne straty energii.

Właśnie dlatego w takich układach niezbędne są łożyska. Ich prosta konstrukcja ma ogromną moc: dzięki ich obecności wał obraca się cicho, z małym tarciem i małą energią potrzebną do ruchu obrotowego.

Gdzie wykorzystuje się łożyska?

Łożyska są powszechnie stosowane w rolnictwie i przemyśle maszynowym. W tym pierwszym przypadku najlepiej sprawdzają się łożyska wahliwe. Koniecznie trzeba też wspomnieć, że takie konstrukcje są szczególnie odporne na trudne warunki, na przykład kontakt z kurzem czy pyłem oraz wieloma przeciążeniami, dlatego często stosuje się tu dodatkowe opcje. W motoryzacji z kolei wykorzystuje się przede wszystkim łożyska kulkowe, dostępne w różnych wariantach – jako jedno- lub dwurzędowe, skośne albo wzdłużne. Wszystko zależy od tego, jaki rodzaj pracy mają wykonywać.

Łożyska znajdziemy także w życiu codziennym, w sprzętach domowych i rekreacyjnych, jak na przykład rower czy wyciskarka wolnoobrotowa. Śmiało można więc stwierdzić, że nie ma chyba takiej dziedziny życia, w której nie znajdziemy zastosowania dla tej części.

Najważniejsze rodzaje łożysk

Łożyska można klasyfikować na podstawie różnych kryteriów, takich jak materiał, z jakiego są wykonane, ich budowa, możliwość wychylania się oraz kierunek działających sił. Łożyska są najczęściej wykonane z materiałów takich jak stal, tworzywa sztuczne, stal nierdzewna, ceramika oraz tzw. łożyska hybrydowe (mieszane). Kolejny podział dotyczy ich budowy i zasad działania. Ze względu na budowę, wyróżnia się dwie główne grupy: łożyska ślizgowe i łożyska toczne. Oprócz nich istnieją również bardziej specjalistyczne typy, jak na przykład magnetyczne, hydrauliczne, elektryczne czy klimatyzacyjne. Ze względu na różnorodność zastosowań, w których używane są łożyska, możliwe są jeszcze bardziej szczegółowe podziały.

Łożyska kulkowe

Najbardziej powszechne są łożyska kulkowe, stosowane w maszynach przemysłowych i rolniczych, samochodach, rowerach. Ich prosta konstrukcja pozwala na przenoszenie obciążeń wzdłużnych i poprzecznych. W zależności od konkretnej budowy i zastosowania, istnieją różne odmiany, takie jak łożyska kulkowe zwykłe, wzdłużne, wahliwe, skośne czy też skośne. Ponadto, wyróżnia się łożyska kulkowe jedno- oraz dwurzędowe, a ich liczba rzędów może być różna, zależnie od potrzeb.

Łożyska wałeczkowe

Są zaprojektowane do znacznie większych obciążeń niż łożyska kulkowe. Wałeczki zapewniają większy kontakt na konkretnym wale niż kule, co pozwala na przenoszenie większych obciążeń,.

Łożyska stożkowe

Są idealne wszędzie tam, gdzie występują siły osiowe i promieniowe w miejscu podparcia. Ich główną cechą charakterystyczną jest fakt, że są łożyskami podzielonymi, co oznacza, że muszą być stale naciskane tzw. spoczynkową siłą osiową w miejscu ich mocowania. Można je spotkać na przykład w walcarkach, betoniarkach oraz samochodach.

Czym są łożyska samonastawne?

Nieco więcej uwagi warto poświęcić tematowi łożyska samonastawnego. Łożyska samonastawne znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie powstaje ryzyko, że pierścienie zaczną się samoistnie wychylać. Wśród łożysk samonastawnych wyróżniamy:

łożyska samonastawne zwykłe,
łożyska wahliwe,
łożyska samonastawne w oprawach.

Więcej na ich temat przeczytasz na https://www.phumargo.pl/podkategorie/lozyska-samonastawne.

Oczywiście, bez problemu można kupić łożysko kulkowe samonastawne czy łożysko samonastawne wałeczkowe. Sprzedawane w oprawach łożyska samonastawne wyróżniają się na tle innych, gdyż ze względu na sferyczny kształt pierścienia zewnętrznego cała konstrukcja umożliwia znaczne wychylenie kątowe, czyli brak wrażliwości na błędy współosiowości.