80 ROCZNICA II DEPORTACJI
1 września 1939 r. Polska znalazła się pod okupacją niemiecką. W 17 dni później nasze ziemie przejęli Rosjanie na mocy umowy Ribbentrop – Mołotow. Wybory zorganizowane przez nich 22 października 1939 roku do Rady Sowietów Zachodniej Białorusi miały zalegalizować zabór połowy Polski przez Rosję.
28 października 1939 roku w Białymstoku ukonstytuowało się Zgromadzenie Ludowe Zachodniej Białorusi, które uznało włączenie Zachodniej Białorusi do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej; utworzono organa władzy sowieckiej, znacjonalizowano przemysł, banki, koleje, wprowadzono reformę rolną polegającą na odebraniu ziemi prawowitym właścicielom.
Zgromadzenie Ludowe wysłało do Moskwy na V Nadzwyczajną Sesję Rady Najwyższej ZSRS 60-osobową delegację z wiernopoddańczą prośbą o włączenie zajętych ziem do Związku Sowieckiego. 2 listopada 1939 roku Rada Najwyższa ZSRS mocą dekretu włączyła „Białoruś Zachodnią” czyli ziemie sięgające po Ostrów Mazowiecką i Ostrołękę (które pozostawały pod władzą Niemiec) do Związku Sowieckiego.
„Reforma” nie ominęła Szczuczyna. Upaństwowiono szkoły wprowadzając język białoruski.
Z programu szkolnego usunięto łacinę, historię i geografię wprowadzając w zamian język rosyjski. W szkołach przeprowadzano rewizje w poszukiwaniu portretów zasłużonych Polaków
i katolickich krzyży.
Stalinowska polityka dążyła do wyniszczenia polskiej inteligencji, wojskowej kadry zawodowej, służb mundurowych, właścicieli ziemskich oraz osadników. Zaplanowano masowe deportacje na Syberię, które zatwierdzano na Kremlu a następnie przekazywano do realizacji przez NKWD.
Pierwsza deportacja polskich rodzin miała miejsce 10 lutego 1940 r. i objęła 139 500 osób (była zatwierdzona już 2 grudnia 1939 r.). Wśród zesłanych znalazły się rodziny osadników wojskowych, byłych uczestników wojny 1920 r., służb leśnych a także uciekinierów z Rosji po wojnie domowej.
Drugą deportację przewidzianą na 13 kwietnia 1940 r. zatwierdzono 2 marca, na trzy dni przed decyzją o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych. Wśród deportowanych znalazły się również członkowie rodzin żołnierzy zamordowanych w Katyniu.
W kwietniowej wywózce znalazło się 70 osób ze Szczuczyna w wieku od 14 dni do 47 lat (studenci, politycy, rolnicy, funkcjonariusze straży granicznej, rzemieślnicy, nauczyciele, stolarz, kierowca) wraz z rodzinami. Z okolicznych wsi wywieziono rolników wraz z rodzinami: z Bzur – 5 osób (4-42 lata), Chajnówka – 8 osób (7-45 lat), Gutek – 5 osób (2-32 lata), Gut – 3 osoby (16-58 lat), Lipniku – 6 osób (10-50 lat), Łempic – 5 osób (3-34 lata), Kurek – 52 osoby (1-85 lat), Niećkowa – 29 osób (2-60 lat), Obrytek – 15 osób (6-42 lata), Surały – 13 osób (5-43 lata) oraz ze Świdrów Awissa dwoje ziemian (69-70 lat).
Łącznie ze Szczuczyna i okolic wywieziono 147 osób z których przeżyło 83 osoby, zmarło 50 osób zaś los 14 jest nieznany.
Teoretycznie wysyłka miała odbywać się w godziwych warunkach, z zapewnionym wyżywieniem, opieką medyczną, opałem w wagonach. W rzeczywistości ludzi przewożono w towarowych, nieogrzewanych, zamkniętych wagonach bez jedzenia i wody. W trakcie podróży odnotowano bardzo wiele przypadków zgonów z wychłodzenia, głodu, chorób.
Dwie następne deportacje miały miejsce 20 czerwca 1940 oraz w czerwcu 1941 r.
Głównym miejscem zesłania był Kazachstan (obwody: aktiubiński, akmoliński, kustanajski, pawłodarski, semipałatyński). Koordynantem było NKWD które jednocześnie było właścicielem deportowanych i przekazywało ich do pracy sowieckim instytucjom, pobierając 10% wypracowanego przez zesłańców zysku.
Zesłańcom pozwolono wracać do Polski dopiero w roku 1946.
Według Związku Sybiraków łącznie na Wschód wywieziono 1,3 mln osób. Nie wróciła co trzecia osoba z wywiezionych osób.
Tekst I zdjęcia: Andrzej Szabelski BCK
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS