W 2023 roku w ośrodkach radioterapii w Polsce leczono promieniami 105 890 pacjentów – o 6874 pacjentów więcej niż w 2022 roku. – Jest to największa liczba chorych leczonych do tej pory promieniowaniem jonizującym w naszym kraju – podkreśla prof. dr hab. n. med. Krzysztof Składowski, konsultant krajowy w dziedzinie radioterapii onkologicznej, który we współpracy z konsultantami wojewódzkimi w dziedzinie radioterapii, dyrektorami ośrodków onkologicznych i kierownikami zakładów radioterapii opracował „Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień 31.12.2023 r.”.
Wynika z niego, że najwięcej pacjentów – 93 047 (88 proc.) – leczono z użyciem teleterapii. U pozostałych chorych, których było 12 843 (12 proc. wszystkich leczonych promieniami), zastosowano brachyterapię. W przypadku teleterapii zanotowano wzrost liczby leczonych osób o 6874 (7 proc.) w porównaniu z 2022 rokiem, natomiast zabiegom brachyterapii zostało poddanych o 497 (4 proc.) chorych więcej niż rok wcześniej.
Wzrosła również liczba wykonanych procedur radioterapii. Jest ona wyższa o 22 394 od liczby napromienianych pacjentów, co oznacza, że u 21 proc. chorych zrealizowano więcej niż jedną procedurę. Ten wzrost liczby procedur jest całkowicie zgodny z trendem obserwowanym w krajach Unii Europejskiej i Ameryki Północnej, gdzie coraz większa grupa chorych na nowotwory podlega powtórnemu lub kolejnemu napromienianiu nowych ognisk choroby nowotworowej – tłumaczy prof. Krzysztof Składowski.
Nie wzrosła liczba ośrodków radioterapii ani specjalistów
Wzrostowi liczby pacjentów i procedur radioterapii nie towarzyszył wzrost liczby ośrodków radioterapii – w 2023 roku było ich 47, czyli tyle samo, ile rok wcześniej. Nie zmieniła się również liczba radioterapeutów, fizyków medycznych i techników elektroradiologii zaangażowanych w proces leczenia chorych promieniami.
Radioterapia adaptacyjna w gliwickim NIO. Jedyna taka terapia w Polsce
W ostatnich latach 5-letnie szkolenie specjalizacyjne z radioterapii onkologicznej odbywa średnio 140 lekarzy i corocznie przybywa około 25 nowych specjalistów (zdawalność Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego utrzymuje się na poziomie 85 proc.). W opinii konsultanta krajowego w dziedzinie radioterapii onkologicznej jest to liczba, dzięki której można jeszcze wyrównać naturalny ubytek kadry w istniejących ośrodkach, ale nie zapewnia ona pełnego wykorzystania potencjału nowo powstających ośrodków i ogranicza plany inwestycyjne.
Młodzi lekarze wolą specjalizacje, które zapewniają im samodzielną, dobrze płatną i pozaszpitalną pracę, więc wybierają radiologię, dermatologię, czy medycynę rodzinną. Radioterapia uważana jest za specjalizację trudną i mało lekarską. Poza tym nadal pokutuje mit, że radioterapia jest mało skuteczna w leczeniu chorych na nowotwory – mówi prof. Krzysztof Składowski. – Współczesna radioterapia opiera się na gromadzonej od ponad stu lat wiedzy radiobiologicznej i dysponuje całkowicie cyfrowymi i automatycznymi systemami planowania i realizacji zabiegów napromieniania. Automatyzacja odtwarzania zabiegów zgodnie ze sprawdzonym i przyjętym planem redukuje możliwość pomyłki. W związku z tym ryzyko i częstość powikłań wynikających z niedokładności w podawaniu promieniowania są znikome. Radioterapia jest nie tylko skuteczną, ale i bezpieczną metodą leczenia chorych na nowotwory złośliwe – dodaje konsultant krajowy w dziedzinie radioterapii onkologicznej i kierownik I Kliniki Radioterapii i Chemioterapii w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach.
Niezaspokojone potrzeby pacjentów
Zapadalność na nowotwory w Polsce i na świecie systematycznie rośnie. Według Krajowego Rejestru Nowotworów rocznie w Polsce odnotowuje się ponad 170 tysięcy nowych przypadków nowotworów złośliwych. Liczba ta prawdopodobnie jest jednak niedoszacowana, rzeczywista może sięgać nawet 200 tysięcy rocznie.
Radioterapia onkologiczna: jaki jest jej stan i wyzwania?
W krajach, gdzie opieka zdrowotna jest zorganizowana najlepiej, ponad połowa chorych na nowotwory ma szanse na wyleczenie. Powszechnie uważa się, że w krajach UE posiadających najlepszą opiekę onkologiczną, takich jak Niemcy, Francja, Belgia i Holandia, leczeniu promieniami powinno być poddawanych około 2/3 wszystkich chorych na nowotwory. Wskaźnik ten, trudny do oszacowania, jest dla naszego kraju niewątpliwie nieco niższy (53-62%) i odzwierciedla przede wszystkim wciąż nieoptymalne wykorzystanie istniejących zasobów małych ośrodków radioterapii oraz ograniczenia w dostępie pacjentów do radioterapii wynikające z trudności komunikacyjnych (północna część Polski). Tak więc dominujące znaczenie mają nadal duże, pełnoprofilowe ośrodki radioterapii, takie jak Narodowy Instytut Onkologii w Warszawie i Gliwicach (w każdym z nich rocznie napromienianych jest powyżej 7 tysięcy pacjentów), a także Centrum Onkologii w Bydgoszczy, Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu i Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu (5-7 tysięcy pacjentów). Małe ośrodki (jest ich 29), leczące poniżej 2 tysięcy pacjentów rocznie, zapewniają świadczenia z zakresu radioterapii jedynie dla 50 proc. chorych na nowotwory złośliwe.
W ostatnich latach wzrosła w Polsce liczba pacjentów poddawanych radioterapii protonowej. W 2023 roku tą metodą leczono 312 pacjentów, w tym kilkadziesiąt dzieci, co oznacza wzrost o 57 proc. w stosunku do 2022 roku. Jedyny polski ośrodek radioterapii protonowej, Centrum Cyklotronowe Bronowice Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, realizuje leczenie w coraz szerszym zakresie, ale w porównaniu choćby z analogicznymi ośrodkami w UE liczba leczonych w nim chorych jest dużo niższa. Nadal nie ma możliwości podania protonów dzieciom wymagającym leczenia w znieczuleniu ogólnym. Poza tym pełne wykorzystanie tej technologii w naszym kraju uniemożliwia konstrukcja realizacji świadczeń radioterapii protonowej.
Przegląd wskazań do finansowanego ze środków publicznych leczenia tą metodą za granicą, propozycję ich rozszerzenia w Polsce oraz koncepcję utworzenia narodowego ośrodka referencyjnego dla radioterapii zawierał raport zespołu ds. opracowania strategii protonoterapii, który w 2020 roku został powołany przez ministra zdrowia. Dokument został po kilku miesiącach przesłany do resortu zdrowia, jednak do tej pory nie został opublikowany.
Pełny raport na temat stanu radioterapii w Polsce można pobrać ze strony: https://kkro.io.gliwice.pl/do-pobrania/
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS