Rada Europy wzywa Polskę do realizacji wyroków ETPCz i zapewnienia skutecznego dostępu do aborcji

Helsińska Fundacja Praw Człowieka poinformowała w poniedziałek, że Komitet Ministrów Rady Europy, który zajmuje się między innymi monitorowaniem wyroków ETPCz, “ponownie wezwał władze Polski do wykonania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach dotyczących aborcji”.

“Mimo trzech przegranych przez Polskę spraw przed Trybunałem w Strasburgu, przez kilkanaście lat władze nie wprowadziły rozwiązań, które pozwoliłyby zagwarantować realny dostęp do aborcji. HFPC od wielu lat wskazuje, że Polska nie wykonała prawidłowo wyroków ETPC w sprawach dotyczących dostępu do aborcji” – dodano.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Na początku grudnia Komitet zajął się trzema polskimi sprawami dotyczącymi braku dostępu do legalnej aborcji – Tysiąc przeciwko Polsce, R. R. przeciwko Polsce oraz P. i S. przeciwko Polsce. HFPC zwraca uwagę, że nie jest to pierwszy raz, kiedy wspomniany organ Rady Europy zajmuje się tymi sprawami. “Od 2017 r. niemal corocznie zapadały decyzje Komitetu wzywające Polskę do wprowadzenia zmian w przepisach i zapewnienia realnego dostępu do zabiegów przerwania ciąży. W 2021 r. Komitet zajmował się tą kwestią dwa razy, najpierw w marcu, kiedy wydał mocną i stanowczą rezolucję tymczasową, oraz w grudniu, gdy sprawdzał, czy Polska wprowadziła w obszarze dostępu do aborcji pozytywne zmiany” – poinformowała Fundacja.

Ostatnia rezolucja Komitetu Ministrów Rady Europy został przyjęta 2 grudnia tego roku. W dokumencie napisano, iż jego członkowie “z głębokim żalem odnotowali utrzymujący się brak reform przewidujących wyraźny obowiązek skierowania przez szpitale pacjentek do świadczeń alternatywnych, gdy zabieg medyczny nie został wykonany z powodu klauzuli sumienia”.

Stanowczo wezwali też polskie władze do “włączenia takiego obowiązku do ustawodawstwa i do skutecznego monitorowania jego przestrzegania w praktyce”. Zwrócono się również o przekazanie informacji między innymi na temat funkcjonowania klauzuli sumienia i sposobu postępowania w sytuacjach powoływani się na nią.

ZOBACZ CAŁY DOKUMENT KOMITETU MINISTRÓW RADY EUROPY W JĘZYKU ANGIELSKIM >>>

Komitet podkreślił też, że istnieje potrzeba “wprowadzenia jednolitych i jasnych procedur, których powinny przestrzegać wszystkie szpitale”.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka wskazuje w komunikacie, że w opinii Komitetu Ministrów “ma to szczególne znaczenie w obliczu tego, że po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 r. pojawiają się nowe sytuacje związane ze stosowaniem przesłanki przerwania ciąży, jaką jest zagrożenie dla zdrowia i życia kobiet w ciąży”. “Zdaniem Komitetu kwestie te powodują dodatkową niepewność nie tylko dla kobiet w ciąży, ale także lekarzy” – dodaje.

“Komitet zaznaczył, że władze muszą zapewnić, aby dokonywana przez lekarza ocena zagrożenia dla zdrowia kobiety jako podstawy do legalnej aborcji była podyktowana wyłącznie rzeczywistą potrzebą ochrony życia lub zdrowia kobiety i nie była zależna od nacisków ze strony innych czynników, takich jak ryzyko odpowiedzialności karnej za wykonanie aborcji wynikające z bardzo ograniczonych sytuacji, w których aborcja jest obecnie dozwolona” – podała dalej HFPC.

“Polskie władze zostały wezwane do zapewnienia skutecznego dostępu do legalnych aborcji i badań prenatalnych w całym kraju, także w razie odmowy ich wykonania z powodu zastosowania klauzuli sumienia przez personel medyczny. Komitet Ministrów powróci do rozpatrywania polskich spraw we wrześniu 2022 r.” – podano. Wcześniej, do 15 czerwca 2022 roku, polskie władze mają przedłożyć informacje dotyczące poruszanych kwestii.

ZOBACZ CAŁY KOMUNIKAT HELSIŃSKIEJ FUNDACJI PRAW CZŁOWIEKA >>>

Fundacja przekazał również, że wcześniej, w marcu tego roku przedstawiła Komitetowi Ministrów swoje uwagi dotyczące dostępności aborcji w Polsce. HFPC przedstawiła “wyniki zrealizowanego od listopada 2020 r. do stycznia 2021 r. badania, z którego wynikało, że niemal 40 procent szpitali w Polsce zadeklarowało brak możliwości przeprowadzenia aborcji ze względów embriopatologicznych”.

“Badanie to zostało zrealizowane po wydaniu przez Trybunał Konstytucyjny wyroku dotyczącego aborcji embriopatologicznej, ale jeszcze w okresie, gdy nadal formalnie obowiązywał przepis ustawy zezwalający na przerwanie ciąży w razie wystąpienia poważnych wad płodu” – podano.

“Jak wynika z raportu Fundacji, jako przyczyny uzasadniające brak możliwości przeprowadzenia aborcji wskazywano: klauzulę sumienia, z której korzystają wszyscy lekarze w placówce lub oddziale; przeznaczenie danego szpitala do leczenia pacjentów z COVID-19; różne względy organizacyjno-proceduralne, które zdaniem szpitali uniemożliwiają udzielenie świadczenia medycznego w postaci przerwania ciąży, a które w rzeczywistości nie mają oparcia w stanie prawnym” – czytamy dalej w komunikacie.

Jak dodano, “niewiele ponad połowa szpitali poinformowała natomiast o możliwości przeprowadzenia przerwania ciąży bez dodawania jakichkolwiek zastrzeżeń lub ograniczeń, przy czym realnie aborcje były przeprowadzane w około 10 procent szpitali, które miały taką możliwość wynikającą z umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia”.