Przepis Prawa budowlanego przewidujący kary za użytkowanie obiektu jest niekonstytucyjny

Przepis Prawa budowlanego przewidujący kary za użytkowanie obiektu

“W wypadku regulacji niejasnych i nieprecyzyjnych władza prawodawcza jest odpowiedzialna za obowiązujący stan prawny i ma ona obowiązek monitorowania sposobu stosowania stanowionych przez nią przepisów prawnych oraz eliminowania obarczających je wad, które ujawniają się w toku rozstrzygania określonych spraw” – zaznaczył Trybunał w uzasadnieniu wyroku.

Zgodnie z art. 91a Prawa budowlanego, którego dotyczył wyrok TK “kto nie spełnia, określonego w art. 61, obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Użytkowanie obiektu w sposób niezgodny Prawem budowlanym

Wyrok dotyczył tylko części tego przepisu odnoszącej się do “użytkowania obiektu niezgodnie z przepisami”. Sprawę przed TK w 2017 r. zainicjował pytaniem prawnym Sąd Rejonowy w Słupsku. Rozpatrywał on sprawę mężczyzny, który został oskarżony o to, że użytkował obiekt usługowo-handlowy w sposób niezgodny Prawem budowlanym, czyli w tym przypadku bez uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu oraz bez zawiadomienia Państwowej Straży Pożarnej o zakończeniu jego budowy i zamiarze przystąpienia do jego użytkowania.

Jednak – jak wskazał słupski sąd – przepis jest niejasny i może powodować problemy z prawidłową oceną znamion tego czynu – “zwłaszcza tych, polegających na użytkowaniu obiektu w sposób niezgodny z przepisami”. Po przeprowadzeniu pogłębionej analizy sąd rejonowy zdecydował się zapytać w tej kwestii TK.

Jak wskazał w uzasadnieniu wtorkowego (z dnia 9 lutego br.) orzeczenia uzasadniający je sędzia TK Jakub Stelina zakwestionowany fragment regulacji “jest przykładem przepisu blankietowego”.

Interpretacja zwrotu “użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”

W ocenie TK ustawodawca nie sprecyzował bowiem, jakie przepisy powinny być wzięte pod uwagę podczas interpretacji zawartego zwrotu “użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami”. “Nie wskazał, czy chodzi wyłącznie o przepisy związane z bezpieczeństwem użytkowania obiektu określone w prawie budowlanym, czy też o wszystkie przepisy prawa budowlanego, czy też nawet o przepisy związane z użytkowaniem obiektów budowlanych, które wynikają z licznych ustaw” – dodał.

“Co więcej, ustawodawca, posługując się jedynie wyrażeniem +przepisy+, nie określił nawet, czy chodzi o przepisy o mocy ustawy, czy też dopuścił w tym wypadku stosowanie aktów podustawowych” – zaznaczył sędzia Stelina.

Jak zwrócił uwagę wątpliwości te wystąpiły także podczas rozpoznawania sprawy, która legła u podstaw skierowania pytania prawnego.

Sędzia Stelina zaznaczył, że skoro “wyspecjalizowane organy władzy publicznej – sąd i prokurator – stosując prawo nie były w stanie, w drodze wykładni, usunąć wątpliwości związanych z rozumieniem i stosowaniem zwrotu +użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami+”, to tym bardziej nie można tego wymagać od obywateli.

TK rozpoznał tę sprawę w składzie pięciu sędziów, któremu przewodniczył sędzia Piotr Pszczółkowski. Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

autor: Marcin Jabłoński
mja/ mark/