O projekcie ARISS
ARISS, czyli Amateur Radio on the International Space Station, to jeden z programów edukacyjnych, dzięki któremu uczniowie mogą połączyć się z astronautami będącymi na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) za pomocą radia amatorskiego. Program ten ma na celu rozbudzanie zainteresowania wśród młodych ludzi przedmiotami ścisłymi, technologią, inżynierią i matematyką (STEM) oraz karierą zawodową w tych dziedzinach. ARISS zapewnia społeczności szkolnej (uczniom, nauczycielom, rodzinom i członkom społeczności) możliwość zdobywania wiedzy o istotnych korzyściach płynących z załogowych lotów kosmicznych. Uświadamia uczestnikom znaczenie badań i odkryć, które mają miejsce podczas podróży kosmicznych. Społeczność zaangażowana w projekt ma okazję poznać technologie kosmiczne i technologie związane z komunikacją kosmiczną poprzez zagadnienia radia amatorskiego.
Program ARISS jest zarządzany przez międzynarodową grupę. Organizacją kierują wolontariusze z krajowych organizacji krótkofalarskich i międzynarodowych organizacji AMSAT (Radio Amateur Satellite Corporation). Organizacje krótkofalarskie i agencje kosmiczne dostarczają wsparcie operacyjne umożliwiające bezpośrednią komunikację między załogą ISS a uczniami na całym świecie za pośrednictwem radia amatorskiego.
Zaplanowane kontakty krótkofalarskie ARISS z ISS, prowadzone są albo w drodze kontaktu bezpośredniego albo kontaktu telemostowego. Zastosowana metoda zależy od wyposażenia stacji radiowej i doświadczenia ochotników radioamatorów dostępnych do wsparcia kontaktu, a także od kwestii technicznych związanych z orbitą ISS nad miejscem kontaktu.
ARISS w MOA
W październiku 2023 roku niepołomickie Obserwatorium wraz z Niepołomickim Klubem Krótkofalowców przygotowało i wysłało wniosek w sprawie projektu ARISS. Po kilku miesiącach oczekiwań projekt ten uzyskał pozytywną opinię i zostaliśmy zakwalifikowani do sesji zimowej. Oznacza to, że w połowie września 2024 będziemy mieli możliwość kontaktu z astronautami z ISS. Już nie możemy się doczekać!
Od samego początku zaplanowaliśmy dla zainteresowanych uczniów naukę korzystania z radia amatorskiego. Każdy z uczestników ma również za zadanie poznać zagadnienia związane z lotami kosmicznymi i życiem na pokładzie ISS. Dodatkowymi atrakcjami są konkursy. Na początku marca został w naszym Obserwatorium ogłoszony pierwszy konkurs dla uczniów MOA na zdjęcie przelotu ISS nad Polską. Ma on na celu zainteresowanie ich obserwacjami przelotu ISS na nocnym i dziennym niebie. Każdy z uczniów sam lub pod opieką nauczyciela MOA będzie mógł wykonać zdjęcie przelotu ISS z uwzględnieniem charakterystycznych układów gwiazd lub elementów niepołomickiego krajobrazu. Rozstrzygnięcie konkursu planowane jest na połowę lipca br. a zdjęcia zostaną wyeksponowane w formie wystawy w niepołomickim Obserwatorium.
Drugi konkurs został ogłoszony w maju i dotyczy pytań, które zadamy astronaucie z ISS w czasie kontaktu. Rozstrzygnięcie konkursu planowane jest na koniec czerwca br. Każdy z uczniów MOA może zaproponować nawet kilka pytań do astronauty. Spośród wszystkich wymyślonych pytań zostanie wybrane tylko kilkanaście. Autorzy wybranych pytań do astronauty otrzymają nagrody rzeczowe w dniu przeprowadzonego kontaktu.
W dniu kontaktu z astronautą znajdującym się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) przelatującej nad Niepołomicami planujemy szereg wydarzeń. W Niepołomickim Obserwatorium będziemy gościć wyjątkowego gościa związanego z agencjami kosmicznymi ESA i NASA oraz prasę, radio i telewizją. W czasie realizacji ARISS w MOA zostanie przeprowadzona transmisja online na YouTube oraz liczne nagrania dla programu ASTRONARIUM.
Wyzwania techniczne
Zdecydowaliśmy przystąpić do projektu w najtrudniejszej opcji bezpośredniego kontaktu radiowego ze Stacją Kosmiczną. Dla członków Niepołomickiego Klubu Krótkofalowców oznacza to wiele miesięcy wytężonej pracy, aby stworzyć warunki techniczne do wyjątkowo skomplikowanej łączności. Po pierwsze, ISS ciągle się porusza. Po drugie, jest daleko od nas. W momencie pojawienia się Stacji na horyzoncie, jest odległa od naszych anten o 2 tysiące kilometrów. Żeby ją usłyszeć i już tam rozpocząć wywoływanie astronauty, przygotowaliśmy antenę kierunkową o dużym zysku, wzmacniającą dwudziestokrotnie odbierany i nadawany sygnał radiowy. Dodatkowo, docierający do nas sygnał z kosmosu jest stukrotnie wzmacniany w niskoszumnym LNA (Low Noise Amplifier). Antena musi śledzić trwający około 10 minut przelot Stacji na niebie, dlatego została umieszczona na obrotnicy sterowanej przez komputer. Kolejnym problemem jest zjawisko Dopplera, czyli przesunięcia częstotliwości sygnału radiowego ze względu na ogromną prędkość ISS‑a. Gdybyśmy tego nie uwzględnili, dwustronna łączność podczas zbliżania i oddalania się Stacji nie byłaby możliwa. Aktualnie trwają testy połączenia radia z komputerem, mogącym na bieżąco zmieniać częstotliwość odbioru i nadawania sygnału radiowego z wprowadzoną korektą Dopplera.
Osoby zaangażowane w przedsięwzięcie
Projekt tworzą Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne im. Kazimierza Kordylewskiego w Niepołomicach oraz Niepołomicki Klub Krótkofalowców SP9MOA.
Osoby koordynujące działania to:
– Grzegorz Sęk – nauczyciel koordynujący projekt
– Monika Maślaniec – koordynator medialny
– Michał Matusik SQ9ZAY – koordynator w dziedzinie krótkofalarstwa
Profil @ARISS_MOA powinien być każdorazowo oznaczany przy okazji publikowania wszelkich informacji o projekcie ARISS w MOA.
- INSTAGRAM:
Profil @ARISS_MOA powinien być każdorazowo oznaczany przy okazji publikacji wszelkich informacji o projekcie ARISS w MOA.
Zapraszamy do śledzenia postępów w realizacji niepołomickiej łączności z astronautą w programie ARISS na profilu facebook: arissmoa.
Osoba do kontaktu ws. projektu ARISS_MOA:
Monika Maślaniec
Wicedyrektor Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach
Koordynator PR w projekcie ARISS w MOA
tel.: 12 281 15 61;
@: [email protected]
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS