Zakrzepica żylna upośledza przepływ krwi, może powodować uszkodzenie zastawek żył głębokich, a w konsekwencji zaburzać odpływ krwi w kierunku serca. Brak właściwego leczenia może doprowadzić do powstawania obrzęków, zmian skórnych, owrzodzeń żylnych, a także zatorowości płucnej. Jak w takim razie nie dopuścić do takiego stanu? Jak zapobiegać rozwojowi zakrzepicy? Należy podjąć kroki jak najwcześniej, już na etapie rozpoznania u siebie większego ryzyka tej choroby.
Ryzyko wystąpienia zakrzepicy
Największe ryzyko zakrzepicy dotyczy osób obłożnie chorych, o ograniczonej możliwości poruszania się oraz po większych zabiegach operacyjnych. Jednak osoby te znajdują się pod opieką lekarską i mają wdrożone procedury profilaktyki zakrzepowej. Najbardziej narażone są osoby, które znajdują się w grupie ryzyka, ale o tym nie wiedzą.
Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy żylnej to:
- ciąża i połóg,
- otyłość (BMI > 30 kg/m2),
- wiek powyżej 40. roku życia,
- choroba nowotworowa,
- stan po udarze mózgu,
- urazy (zwłaszcza wielonarządowe lub złamania miednicy, kości udowej i innych kości długich kończyn dolnych),
- zaawansowana niewydolność krążenia,
- zakrzepica u członków rodziny,
- wrodzona lub nabyta nadkrzepliwość,
- choroby autoimmunologiczne,
- ucisk na naczynia żylne (np. guz, krwiak).
Jeśli dotyczy Cię któryś z powyższych punktów, warto skonsultować się z lekarzem, gdy zauważysz pierwsze problemy związane z krążeniem.
Profilaktyka przeciwzakrzepowa – co to i kiedy ją stosujemy?
Profilaktyka przeciwzakrzepowa to kompleksowe działanie, które ma na celu zredukować ryzyko wystąpienia zakrzepicy. U pacjentów, u których występują czynniki ryzyka, stosuje się leczenie, które ma zapobiec rozwojowi choroby.
Zakrzepica najczęściej dotyczy kończyn dolnych, chociaż w 10% przypadków pojawia się również w kończynach górnych. Rodzaje zastosowanej profilaktyki zależą od stopnia zagrożenia chorobą, a należą do nich:
- Podawanie leków zmniejszających krzepnięcie
- Leczenie uciskowe
- Aktywność fizyczna
Leki zmniejszające krzepnięcie
Leki zmniejszające krzepnięcie, potocznie nazywane lekami rozrzedzającymi krew, to najskuteczniejsza forma profilaktyki zakrzepicy. Najczęściej stosowana jest heparyna drobnocząsteczkowa w postaci iniekcji podskórnych (m.in. w skórę brzucha). W rzadkich przypadkach podaje się heparynę niefrakcjonowaną. Można również stosować leki podawane doustnie, jak acenokumarol czy warfaryna.
Leczenie uciskowe
Pod pojęciem „leczenie uciskowe” kryje się głównie stosowanie odzieży uciskowej oraz zabieg przerywanej kompresji pneumatycznej.
Odzież uciskowa (pończochy i podkolanówki) mają za zadanie wywrzeć nacisk na żyły powierzchowne w nogach, dzięki czemu krew będzie szybciej płynąć z powrotem do serca. Uniemożliwia to gromadzenie się krwi i zapobiega powstawaniu skrzepów. Odzież uciskowa o dozowanym nacisku jest możliwa do zastosowania u większości osób. Zakładana jest głównie przez osoby leżące w szpitalu poddawane operacjom. Pończochy i podkolanówki mogą być stosowane zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu z leczeniem farmakologicznym.
Przerywana kompresja pneumatyczna ma na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia zakrzepicy. Zabieg ten polega na zastosowaniu pompowanego mankietu na kończyny dolne lub górne. Poszczególne komory napełniają się powietrzem w odpowiedniej sekwencji, co wspomaga krążenie miejscowe i odpływ krwi do serca. Tak jak w przypadku odzieży uciskowej jej zaletą jest możliwość przeprowadzenia zabiegu u większości chorych, w tym kobiet w ciąży.
Przerywana kompresja pneumatyczna nie zastąpi profilaktyki farmakologicznej. Zabieg ten poleca się osobom, u których występują przeciwwskazania do leczenia farmakologicznego. Z powodzeniem stosuje się przerywaną kompresję jako połączenie ze stosowanymi lekami.
Ćwiczenia przeciwzakrzepowe
Jak wcześniej wspomniano, zakrzepica może uszkadzać zastawki żylne, co w konsekwencji prowadzi do utrudnionego odpływu krwi z nóg w kierunku serca i gromadzenia się w okolicach stawów skokowych. Zastosowanie ćwiczeń aktywizujących mięśnie łydek wpływa na tzw. pompę mięśniową. Mięśnie – napinając się i rozluźniając – wspomagają przepływ krwi do serca.
Jakie ćwiczenia w takim razie można wykonywać w profilaktyce i przy już istniejącej zakrzepicy?
- Ćwiczenia czynne stóp w leżeniu na plecach: zginanie i prostowanie stóp oraz kręcenie kółek stopami w jedną i drugą stronę. Te ćwiczenia można wykonywać również z uniesieniem nóg.
- Zginanie i prostowanie nóg w stawach kolanowych i biodrowych leżąc na plecach (przesuwając stopę po podłożu).
- Stawanie na palcach.
- Przetaczanie stóp na palce i pięty w pozycji siedzącej.
- Chodzenie w miejscu.
- Spacery o umiarkowanej intensywności.
- Nordic walking.
- Jazda na rowerze (także stacjonarnym).
- Pływanie.
Zakrzepica żylna a ciąża
Sytuacją szczególną jest ciąża. Nawet w prawidłowo przebiegającej ciąży, bez dodatkowych czynników ryzyka, kobiety powinny pamiętać o regularnej aktywności fizycznej, napinaniu mięśni łydek i ćwiczeniach czynnych stóp.
Wskazane jest również noszenie podkolanówek uciskowych w przypadku wystąpienia obrzęków, a także odpoczynek z lekko uniesionymi nogami.
Natomiast kobiety, które przebyły w przeszłości zakrzepicę żylną albo posiadają wiedzę o przypadkach zakrzepicy występujących w rodzinie, powinny bezwzględnie poinformować o tym lekarza, który zadecyduje o leczeniu profilaktycznym.
Jak przeciwdziałać zakrzepicy?
- Utrzymuj prawidłową masę ciała (BMI 18,5-25)
- Ćwicz systematycznie – szczególnie ważne są ćwiczenia angażujące mięśnie łydek. Dobrym pomysłem jest również spacer o większej intensywności.
- Unikaj długotrwałego siedzenia. Jeśli większość czasu spędzasz za biurkiem – rób przerwy na aktywność fizyczną.
- Prawidłowo nawadniaj organizm.
- Podczas długich podróży (samolotami, autokarami i samochodami) noś luźne ubrania, dobrze nawadniaj organizm, wykonuj ćwiczenia czynne stóp, wstań i zrób krótki spacer. Osoby obarczone czynnikami ryzyka zakrzepicy powinny uzgodnić przed podróżą sposoby leczenia profilaktycznego ze swoim lekarzem.
- Dbaj o zdrowie i wykonuj regularnie badania.
Źródło tekstu: https://www.bardomed.pl/blog/porady-eksperta/profilaktyka-przeciwzakrzepowa-cwiczenia-i-zabiegi/
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS