Znajomy smród
Nic się tu nie zmieniło od czasu, kiedy wyszło na jaw, że dziadek służył w SS, a ciotkę zgwałcili ruskie. Nic? No to zróbmy rajd po szafkach i powyciągajmy trupy.
Mamok opowiada historię w mieszkaniu dziadka. To tam skrył się przed światem, gdy media wycelowały w niego lufy. Znajome zapachy przywołują dzieciństwo. Milczało się. Przy obiadach nie było rozmów, bo gdy się je to się nie godo. Poza stołem też nie, bo przy dziecku nie wypada. A tajemnic było mnogo.
O tym, że gdy dziadek był w amerykańskim więzieniu za służbę w Wehrmachcie, to ciotkę Rosjanie wzięli siłą. Na ulicy Wilsona, tak, znam ją. Chowałem się w tym samym rewirze, co Twardoch. Więc gdy ktoś przekonuje, że ta historia ma za grubą kreskę – emocjonalnie – to odrzucam to. Talarczyk podaje tekst w zasłyszany w domu sposób. Nie wiem, czy wszędzie tak zażarcie broni się dostępu do tajemnic, ale na Śląsku robi się to tak kategorycznie, że nie sposób wyjść z tego bez szwanku.
Sceny z „Byka” to pokazują. Ten sposób myślenia, wszechobecnego poczucia wstydu za siebie wobec historii. Bezpaństwowcy z Górnego Śląska żyli w czasach zaborów, wojny światowej, ale żyją i teraz. Klną na Polskę, ale co mają robić, jak się nie zasymilować? Pozbyć się akcentu, żeby zdobyć pozycję, ubrać się w ich mundur, żeby utrzymać rodzinę, a potem zdobyć sławę. Ale nawet jak i to osiągną, i będą na ustach całego kraju, to nie zaczną wybierać dobrze. Mając opcje, zawsze skręcą w ciemną uliczkę, dalej w autodestrukcję. „Niby żyję, a jestem trupem” – mówi Mamok. Nie wierzy w Boga, wierzy w grzech, którego nie da się odkupić. Ten fragment aktor wypowiada twarzą do widowni i ten gest ujawnia znacznie więcej niż przywołane słowa.
Jest coś takiego w śląskich aktorach, w Ślązakach w ogóle, że najbardziej osobiste rzeczy wypowiadane są prosto w twarz. Piąchą w ryj, na raz, jak na szkolnym podwórku. Coś jak publiczne odkupienie za przeszłość. „Całe moje dzieciństwo to tajemnice”. Mówi to Talarczyk, pisze to Twardoch, a myśli dużo więcej osób, łącznie ze mną. Co z tym można zrobić, jeśli nie zamanifestować?
„Byk” fot Przemyslaw Jendroska
Fot.: Przemysław Jendroska / materiały prasowe/Teatr Studio
Medale z Wehrmachtu
Twórcy wyciągają trupy ze scenografii Marcela Sławińskiego. W szafkach dziadek skitrał marki, zaiwaniony górniczy pióropusz i hełm z czasów frontu wschodniego. Co tam robiłeś opa? Za co te medale dostałeś? Może za zabijanie Żydów? W końcu mówiłeś „arbeit macht frei”.
Słowa padają na granicy żydowskiego getta, na którym stoi dziś Pałac Kultury i Nauki. W Malarni Teatru Studio, zainscenizowanej na przytulne mieszkanko, przodek żołnierza Wehrmachtu mówi: „dobrze, że wam von dem Bach to miasto spalił, dobrze, że wam Baczyńskiego i, kurwa, wszystkich zabili”. W książce, która ukaże się w kwietniu, ten fragment ma ciąg dalszy: „Proszę dać taki lead do internetu: skompromitowany skandalista, wnuk żołnierza Wehrmachtu Robert Mamok pogrąża się dalej, pochwalając hitlerowskie zbrodnie”.
Twardoch używa fikcji literackiej, by pokazać, w jaki sposób działa pokoleniowa zależność. Jak przerażający rozmiar może ona uzyskać. Śląskie ksenofobie, małe i duże. Pytania, czy twoja dziewczyna jest z hanysów czy goroli. To wytwarza czujność, czy nie idzie właśnie obok mnie jakiś obcy ciul, którego powinienem podważyć.
O tym jest dla mnie „Byk”. O tajemnicach, które wyzwalają nienawiść.
Czytaj też: Twórczynie „Krakowskich potworów”: Zagłębianie się w słowiańską mitologię było podniecające
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS