Nosili polskie nazwiska. Leżą obok siebie w Lesie Karolewskim. Który, w jakiej mogile? Tego nie wiadomo.
Las okalający wieś Mogilno Duże jest rozległy, malowniczy i poprzecinany strugami rzeczki Grabi, raju dla żab i dzieci. Robi wrażenie bardzo już wiekowego, ale zdaniem mieszkańców Mogilna został posadzony dopiero w 1948 r. Wcześniej rósł tam zagajnik, po którym pozostało kilka spróchniałych drzew i gąszcz jeżynowych zarośli, kryjących mroczną tajemnicę – pisze Justyna Ścibor-Grajczyk.
Dokładnie 108 lat temu okolice Pabianic rozbrzmiewały armatnimi salwami, a las koło Mogilna przecinały ślady pędzących koni i koleiny wozów z uciekającymi przed frontem. W listopadzie 1914 r. w Lesie Karolewskim po raz pierwszy starła się z armią niemiecką zmotoryzowana kompania karabinów maszynowych pod dowództwem pułkownika Aleksandra Nikołajewicza Dobrzańskiego. Najbardziej zacięte walki miały miejsce wokół Chechła i pewnego ponurego jesiennego dnia mieszkańcy Mogilna Dużego znaleźli na polu dwóch żołnierzy, którzy równocześnie przebili się bagnetami – jednego w mundurze rosyjskim i drugiego w uniformie niemieckim. Opodal leżały ich zastrzelone konie. Poległych pochowano za stodołą jednego z gospodarstw.
Po zrewidowaniu zwłok odkryto bardzo smutną prawdę… Jak wynikało z dokumentów, obaj nosili polskie nazwiska, a wcielony do armii carskiej pochodził nawet z położonej pod Dłutowem wsi Mierzączka Duża. Niestety, papiery trafiły do osób niepiśmiennych, nie zdających sobie sprawy z ich wartości i przepadły, obu zaś żołnierzy pochowano pośpiesznie w grobach na obrzeżach wsi, kilkaset metrów od gospodarstw. Od niedawna na tabliczce informacyjnej można przeczytać: “Dopiero na łożu śmierci zrozumieli, że są synami tej samej matki – Polski”, ponieważ podczas konania zaczęli modlić się po polsku.
Aby przetrwała pamięć
Od 108 lat pieczę nad mogiłami sprawuje rodzina Pinterów. Właściwie tylko oni uchronili je od zapomnienia.
-Mój pradziadek jako pierwszy postawił na tych grobach krzyże z brzozy – opowiada pani Danuta. – Jednak po paru latach zawsze próchniały i trzeba je było wymieniać na nowe. Dopiero 15 lat temu udało nam się zorganizować niejako z „odzysku” cmentarne krzyże metalowe. Odnawiali je moi bratankowie. To będzie już piąte pokolenie z naszej rodziny, które opiekuje się mogiłkami i właściwie przez ponad sto lat byliśmy jedynymi mieszkańcami Mogilna, którzy mieli o nie jakiekolwiek staranie. Dopiero kilka lat temu odwiedziła je pielgrzymka motocyklistów.
Od trzech lat mogilskie groby wyszły jakby z cienia i zyskały na popularności. Rok temu postawiono tabliczkę informacyjną. Mogiłami opiekuje się młodzież miejscowej Szkoły Podstawowej im. Władysława Reymonta w Mogilnie Dużym. Ogromna w tym zasługa pani Danuty, która dwa lata temu przedstawiła uczniom ich zapomnianą historię:
– Pod koniec lat 60- tych mój dziadek i jego sąsiedzi widywali biegnącego po polach dorodnego i kolorowego koguta. Kiedy jednak próbowano go złapać, zawsze uciekał do lasu i znikał wbiegając pomiędzy groby. Nasza rodzina doszła do wniosku, że może to być duch któregoś z tych żołnierzy, który prosi o modlitwę. Dziadek zapłacił za mszę w intencji zmarłych i robił już tak co roku w Dzień Zaduszek. Barwny kogut już nigdy więcej się nie pokazał…
Tekst i foto: Justyna Ścibor-Grajczyk
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS