Powiat Pruszków: Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

Od 10 już lat, Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” obchodzimy 1 marca. W ten sposób upamiętniamy bohaterów antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia, którzy dzielnie walczyli o urzeczywistnienie demokratycznych dążeń narodu polskiego.

Ogólnopolskie Stowarzyszenie „RODZINA POLICYJNA 1939 r.”, Strzelcy RP oraz Hufiec ZHP Pruszków zapraszają mieszkańców powiatu pruszkowskiego na tegoroczne obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Krzysztof Rymuza Starosta Pruszkowski objął je honorowym patronatem.

Poniedziałek 1 marca 2021 r.

12:00 złożenie wiązanek na grobie Karola Łoniewskiego – Cmentarz Parafialny
przy ul. Turystycznej w Nadarzynie

14:00 złożenie wiązanek na grobie Bolesława Pajączka – Cmentarz Parafialny
przy ul. Domaniewskiej w Pruszkowie

17:00 uroczyste złożenie wiązanek przy tablicy pamiątkowej ku czci Bronisława Chajęckiego, ul. Drzymały 10 w Pruszkowie

18:00 Msza Święta w intencji „Żołnierzy Wyklętych” w kościele św. Kazimierza
w Pruszkowie

Wśród „Żołnierzy Wyklętych” byli również mieszkańcy z naszego terenu. Warto poznać ich biografie.

BRONISŁAW CHAJĘCKI ps. ,,Boryna”, ,,Maciej Boryna”

Bronisław Chajęcki urodził się 15 grudnia 1902 r. w Warszawie. Uczęszczał do Gimnazjum św. Kazimierza w Warszawie. Naukę przerwał, kiedy na ochotnika wstąpił do wojska, aby wziąć udział w walkach z bolszewikami. Po zakończeniu działań wojennych ukończył Gimnazjum i podjął naukę w warszawskim Seminarium Nauczycielskim im. Stanisława Konarskiego. Jednocześnie od 1917 r. działał w harcerstwie. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Komorowie. Podczas obrony Warszawy przed wojskami niemieckimi we wrześniu 1939 r. prezydent Stefan Starzyński postawił go na czele Komisariatu Cywilnego Obrony Pragi, jako swojego zastępcę. Kierował też obroną przeciwlotniczą stolicy. W czasie okupacji niemieckiej od 30 września 1939 r. do wybuchu Powstania Warszawskiego sprawował funkcję kierownika Miejskiego Biura Dzielnicowego Warszawa Praga. Już od października 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną. W marcu 1942 r., po scaleniu Unii z Armią Krajową, został oddelegowany na stanowisko komendanta Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa na obszar Warszawy, którym kierował pod ps. „Boryna” lub „Maciej Boryna”. Brał udział w Powstaniu Warszawskim jako dowódca batalionu PKB w stopniu pułkownika, a także przy produkcji broni i materiałów wybuchowych. Po kapitulacji powstańców uciekł z transportu jenieckiego i udało mu się dotrzeć do oddziałów partyzanckich Grupy Kampinos AK. W marcu 1945 r. zgłosił się do Ludowego Wojska Polskiego. Szybko otrzymał awans do stopnia kapitana. We wrześniu 1946 r. został zdemobilizowany. 11 listopada 1948 r. został aresztowany przez UB w Pruszkowie. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z 30 maja 1952 r. został skazany na karę śmieci. 5 stycznia 1953 r. stracono go w więzieniu mokotowskim. Pięć lat później został zrehabilitowany. Jego symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce” oraz na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 333-5-6). Od czerwca 2002 r. Instytut Pamięci Narodowej prowadzi pod sygnaturą S 48/02/Zk śledztwo w jego sprawie. Szczątki Bronisława Chajęckiego zostały odnalezione w kwaterze „Na Łączce” 23 maja 2013 r., a następnie zidentyfikowane dzięki Polskiej Bazie Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów. 9 czerwca 2016 r. w Pałacu Prezydenckim wręczono notę identyfikacyjną jego wnuczce.

KAROL ŁONIEWSKI ps. ,,Lew”

Karol Łoniewski urodził się 4 listopada 1925 r. w Nadarzynie. Przed wojną ukończył pierwszą klasę gimnazjum. Podczas okupacji mieszkał w Warszawie i uczył się na tajnych kompletach. Nawiązał współpracę z Szarymi Szeregami, ale o jego działalności niewiele wiadomo. Był instruktorem i uczył młodych harcerzy posługiwać się bronią. W czasie Powstania Warszawskiego Łoniewski został odznaczony Krzyżem Walecznych za przeniesienie meldunku z oblężonego Śródmieścia na Pragę i przepłynięcie wpław Wisły. 19 września 1944 r. został osadzony w obozie Modlin, skąd udało mu się uciec do rodzinnego domu. Po wojnie Łoniewski wyjechał do Gdańska, gdzie znalazł pracę w Państwowym Domu Dziecka we Wrzeszczu i dostał się na semestralne kursy maturalne. Rozpoczął studia na Wydziale Stomatologii Uniwersytetu Łódzkiego. Naukę łączył z działalnością konspiracyjną w WiN. 18 lutego 1948 r. został aresztowany przez UB. Władze chciały przypisać Karolowi cztery napady i zabójstwo. 31 lipca 1948 r. Łoniewski został skazany na karę śmierci i pozbawienia praw publicznych, obywatelskich i honorowych. Wyrok wykonano 24 września 1948 r. o godz. 19.00. Razem z Łoniewskim zginęli też inni. Ich ciała ukryto w lesie pod Kielcami. W 2016 r. badacze z Fundacji Niezłomni im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” odnaleźli szczątki zamordowanych żołnierzy. Przeprowadzono ekshumację i pobrano materiał genetyczny. Identyfikację przeprowadził Instytut Genetyki Sądowej w Bydgoszczy. Karol Łoniewski pseud. „Lew” pochowany został w Nadarzynie. Pogrzeb odbył się w asyście kompanii honorowej Wojska Polskiego.

BOLESŁAW PAJĄCZEK ps. ,,Groźny”

Bolesław Pajączek urodził się 8 stycznia 1923 r. w patriotycznej rodzinie. Jego ojciec był podkomendnym gen. Lucjana Żeligowskiego. Bolesław Pajączek walczył o niepodległość Ojczyzny już od września 1939 r. Po zakończeniu wojny nie złożył jednak broni, aż do aresztowania w kwietniu 1949 r. W trakcie śledztwa był bity i torturowany przez funkcjonariuszy UB. Podczas przesłuchań i tortur w jego obecności zamordowano dwóch kolegów. Nie przyznał się do winy i został skazany na 15 lat więzienia, z którego zwolniono go na mocy amnestii w 1956 r. Zrehabilitowany został dopiero w 1991 r. Bolesław Pajączek zmarł 24 października 2007 r. Jego grób znajduje się w Pruszkowie na cmentarzu Żbikowskim.