Powiat Giżycko: 17 maja – Światowy Dzień Nadciśnienia Tętniczego

Dziś obchodzimy Światowy Dzień Nadciśnienia Tętniczego. Główną przyczyną tej choroby jest niewłaściwa dieta. Ryzyko zachorowania można zminimalizować poprzez zmianę stylu życia.

Czym jest nadciśnienie tętnicze?

Nadciśnienie tętnicze jest definiowane jako przewlekle utrzymujące się podwyższenie ciśnienia krwi, czyli ciśnienia tętniczego powyżej 140/90 mmHg.

Chorobę tę rozpoznaje się na podstawie kilkukrotnych pomiarów ciśnienia krwi, wykonywanych zazwyczaj w kilkudniowych lub kilkutygodniowych odstępach. Pamiętaj, że nadciśnienia tętniczego nie można zdiagnozować, opierając się na pojedynczym pomiarze ciśnienia krwi.

Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: NFZ) w 2021 r. na nadciśnienie tętnicze cierpiało ponad 10 mln Polaków. Ważne jest, że choroba ta bardzo często nie daje objawów, dlatego jest wykrywana późno, kiedy dochodzi już do rozwoju powikłań. Z tego powodu rzeczywista liczba osób chorujących na nadciśnienie tętnicze jest z pewnością większa. Z najnowszego opracowania NFZ wynika, że nadciśnienie tętnicze dotyczy niemal co trzeciego dorosłego Polaka. Najwięcej chorych jest w wieku 55-74 lat.

Jakie są przyczyny powstania nadciśnienie tętniczego?

W zależności od przyczyn wywołujących przewlekle utrzymujące się podwyższone ciśnienie krwi, nadciśnienie tętnicze możemy podzielić na pierwotne oraz wtórne.

Nadciśnienie tętnicze pierwotne (inaczej zwane samoistnym) oznacza, że przyczyna nadciśnienia jest złożona i jeszcze nie w pełni poznana. Tego rodzaju nadciśnienie stanowi niemal 90% wszystkich przypadków. Badania naukowe wykazują, że wpływ na jej powstanie mają czynniki takie jak: nadmierne spożycie sodu, genetyka, przewlekle utrzymujący się stres, starszy wiek czy też otyłość.

Natomiast nadciśnienie tętnicze wtórne, zwane objawowym oznacza, że podwyższone ciśnienie tętnicze jest u chorego tylko objawem innej choroby. Taka sytuacja ma miejsce najczęściej przy zaburzeniach nerek, gruczołów wydzielających substancje regulujące wysokość ciśnienia krwi (np. choroby tarczycy, przytarczyc, nadnerczy). Właściwie przeprowadzone badania umożliwiają wykrycie i usunięcie przyczyny wywołującej wzrost ciśnienia krwi, a tym samym wyleczenie i trwałe uzyskanie prawidłowego ciśnienia tętniczego.

Jak rozpoznać nadciśnienie tętnicze?

Najprostszy sposób wykrycia choroby to systematyczny pomiar ciśnienia tętniczego. Należy go przeprowadzać raz w roku, nawet u osób z prawidłowym ciśnieniem. Stwierdzenie w jednorazowym, przygodnym pomiarze umiarkowanie podwyższonego ciśnienia krwi nie zawsze świadczy o nadciśnieniu tętniczym, ale powinno skłonić pacjenta do wykonania dalszych pomiarów oraz zgłoszenia się do lekarza w celu przeprowadzenia właściwej oceny wysokości ciśnienia tętniczego.

Osoba, u której stwierdzono nadciśnienie tętnicze, powinna się zaopatrzyć w aparat do pomiaru ciśnienia i nauczyć (pod kierunkiem lekarza lub wyszkolonej pielęgniarki) samodzielnie mierzyć ciśnienie krwi. Samodzielne pomiary ciśnienia tętniczego są bardzo ważne, dlatego lekarz w przypadku podejrzenia nadciśnienia tętniczego zaleca pacjentowi prowadzenie dzienniczka pomiarów ciśnienia.

Ważna jest także technika wykonania pomiaru ciśnienia. Oprócz pomiarów domowych, lekarz na wizycie także dokonuje pomiaru ciśnienia tętniczego. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić 24-godzinny automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego (holter).

U niektórych osób występuje tzw. efekt białego fartucha, czyli wzrost ciśnienia tętniczego w trakcie pomiaru wykonywanego przez lekarza lub pielęgniarkę. Dlatego bardzo ważne jest mierzenie samodzielnie ciśnienia w domu i prowadzenie dziennika zgodnie z wskazaniami lekarza.

Jakie zagrożenia wynikają z nadciśnienia tętniczego?

Nadciśnienie tętnicze na ogół przez długi czas nie powoduje dolegliwości (czasem może powodować objawy, które trudno pacjentowi powiązać z nadciśnieniem tętniczym, np. ból głowy, zaburzenia snu lub łatwe męczenie się), rozwija się skrycie i po latach prowadzi do niekorzystnych zmian w sercu (np. zawału lub niewydolności serca), mózgu (udaru mózgu), a także w naczyniach krwionośnych i nerkach. Uszkadzając niektóre narządy, podwyższone ciśnienie krwi zaburza ich funkcję, czyli prowadzi do rozwoju tzw. powikłań narządowych nadciśnienia tętniczego.

Jak zapobiegać nadciśnieniu?

Profilaktyka jest skuteczna, a jej zasady proste. Przy odrobinie samozaparcia i zdroworozsądkowego podejścia możemy uchronić się przed rozwojem choroby. Kluczowym czynnikiem w zapobieganiu wystąpienia choroby jest modyfikacja stylu życia:

– zmiana sposobu odżywiania,
– wprowadzenie odpowiedniej aktywności fizycznej do planu dnia,
– porzucenie nałogów.

Nadciśnienie tętnicze – zalecenia

Jeśli źle się czujesz, od jakiegoś czasu masz podwyższone ciśnienie i podejrzewasz, że możesz chorować na nadciśnienie, nie bagatelizuj tego i udaj się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Tylko szybkie rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia uchroni cię przed niekontrolowanym rozwojem choroby i powikłaniami. Jeżeli rozpoznano u ciebie nadciśnienie, to ważne dla twojego zdrowia jest, aby stosować się ściśle do zaleceń lekarzy, przyjmować leki zgodnie ze schematem oraz stawiać się na zaplanowane wizyty i badania.

Jak się odżywiać aby zapobiec nadciśnieniu tętniczemu?

• Zastąp sól innymi przyprawami – np. pieprzem czy przyprawami korzennymi. Pamiętaj, że sól jako tani i powszechnie dostępny konserwant jest dodawana do większości przetworzonych produktów spożywczych, w tym pieczywa, serów i wędlin. Unikaj również słonego jedzenia typu fast food, a także chrupek, chipsów, krakersów i słonych paluszków.
• Jedz duże ilości owoców i warzyw, zwłaszcza świeżych i bogatych w potas (banany, pomidory, ziemniaki, fasola, groch, szpinak).
• Spośród różnych rodzajów mięsa wybieraj mięso z drobiu – gotowane (nie smażone!) – lub ryby.
• Jedz gruboziarniste kasze i brązowy ryż.
• Zrezygnuj z deseru; ewentualnie wybierz sałatkę owocową lub budyń przygotowany z chudego mleka.
• Na śniadania i kolacje wybieraj pieczywo pełnoziarniste lub chrupkie, płatki kukurydziane, chude sery i jogurty oraz białko jajek.
• Jedz orzechy włoskie i migdały.
• Pij mleko niskotłuszczowe, soki z warzyw (ale uważaj na gotowe soki! – kupiony sok z pomidorów zawiera dwa razy więcej soli niż zalecana dzienna dawka) oraz herbatę bez cukru.
• Nie musisz całkowicie eliminować kawy, bezpiecznie możesz spożywać 3–4 filiżanek dziennie.

Zachęcamy do skorzystania z bezpłatnych porad, których udziela Centrum Dietetyczne Online: https://ncez.pzh.gov.pl/poradnia/

Spróbuj zdrowego menu przyrządzonego przez NFZ według międzynarodowych standardów (DASH). Dzięki zbilansowanej diecie nabierzesz sił i ochoty do większej aktywności fizycznej. Gotowe zestawy ćwiczeń, które wykonasz samodzielnie w domu, znajdziesz na kanale Akademia NFZ w serwisie YouTube.

Źródło informacji:
www.spzoz.bychawa.pl
https://www.facebook.com/MZGOVPL
https://ncez.pzh.gov.pl/poradnia/
https://diety.nfz.gov.pl/local/diet/login.php
https://www.youtube.com/channel/UC9Jc30vlzRL367GWhD9erVA