Portret toruńskiego artysty z czasów zarazy

Pasożyt przeciwko wyborom

Protest Pasożyta na toruńskiej Starówce Marek Krupecki

Od 3 maja przez kilka dni artysta występujący pod pseudonimem Pasożyt chodził po toruńskich ulicach ze swoim obrazem „NIEwybory”. Jego jednoosobowy protest przeciwko głosowaniu kopertowemu sprowokował policję do interwencji. – Dostałem pouczenie od policji, że nie mogę wyjść na ulicę z jakimkolwiek przekazem politycznym – opowiadał toruński malarz i performer. – Zostałem poinformowany, że od zmiany ustawy dotyczącej zakazu zgromadzeń publicznych nawet jedna osoba nie może wychodzić w przestrzeń publiczną z transparentem politycznym. Policjant dodał także, że jeśli byłby to obraz z neutralnym politycznie napisem typu „piękna pogoda”, to wtedy byłoby to prawnie akceptowalne działanie.

Artysta po konsultacjach z prawnikami uznał, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby kontynuować protest. – Będę zabierać głos względem ważnych dla mnie spraw publicznych, czyli w tym przypadku przeciwko bezprawnemu głosowaniu korespondencyjnemu – tłumaczył Arek Pasożyt.

Podczas kolejnych akcji spontanicznie dołączali do niego przechodnie, ale policja już nie podejmowała interwencji. – Dodam, że nie chcę jednak tak zostawić tej sprawy policyjnej interwencji z 3 maja – mówił artysta. – Będę chciał złożyć pismo z prośbą o uzasadnienie mojego zatrzymania i pouczenia z udzieloną mi informacją, że jak będę dalej szedł z odsłoniętym obrazem z widocznym politycznym przekazem, to skończy się przesłuchaniem, zeznaniami i sprawą w sądzie. Chciałbym wiedzieć, dlaczego zostały naruszone moje prawa obywatelskie i czemu musiałem poczuć się jak przestępca.

Malarzowi zawiesił się system

Aktywnie ten czas spędził również Stefan Kornacki. Grafik, performer i lider zespołu Ser Charles trzymał się jednak z dala od polityki i wyborów. Kornacki przez dwie godziny malował portrety żużlowców na stronie warszawskiej galerii Śmierć Frajerom. – Chciałem przygotować pierwszą relację malarską na żywo, gdy nie ma żużla, i namalować pierwszego rudego żużlowca na świecie – mówił.

Kornacki namalował sobie maseczkę ochronną na twarzy i przygotował z tego materiał fotograficzny. – Od samego początku kwarantanny zamknięcie powodowało nieznośne poczucie, że trzeba koniecznie coś zrobić, bo wszystko właśnie tracimy: zlecenia, wystawy, pracę. Może swoich bliskich – pisał toruński artysta w ankiecie na fanpage’u Domie. – Zacząłem robić rzeczy komentujące najbardziej oczywiste sprawy, które zazwyczaj były tematem memów. Zacząłem też robić rzeczy, korzystając z sytuacji, która może nigdy się już nie wydarzyć.

I dodawał: – Moja rada, chociaż bardzo subiektywna i dla wielu oczywista. Zachować umiar z przebywaniem w necie. Natłok treści konstruowanych w ten sam sposób miażdży. Mnie zawiesił się system przez chwilę.

Kornacki dał też improwizowany koncert w warszawskim metrze.

Dokument naszych czasów

Toruńscy fotograficy z fundacji For Photography tworzyli zbiorowy portret torunian w obliczu koronawirusa. Artyści zaprosili mieszkańców Torunia do fotografowania wszystkiego, co w danej chwili ich zainteresowało, zasmuciło lub zdziwiło podczas epidemii. – W czasie olbrzymiego kryzysu i niepewności inaczej myślimy i zachowujemy się, ale mamy również niesamowitą możliwość rejestracji nas, naszych zachowań i wszystkiego tego, co nas otacza, za pomocą obrazu fotograficznego – opowiada Marek Czarnecki, prezes fundacji. – Tworzone w tym trudnym czasie zdjęcia oprócz pamiątki czy informacji staną się dokumentem o nas i naszych problemów, smutków oraz drobnych radości, które przecież zawsze na zmianę są obecne w naszym życiu.

Fot. dr Marek Czarnecki

Twórcy akcji zauważają, że nasze domy i mieszkania stały się w przeciągu kilku dni miejscem pracy małżonków, szkołą dla dzieci, miejscem odpoczynku. – Jeżeli wyobrazimy sobie podobną sytuację w epoce przedinternetowej, nie tak aż odległej w czasie, to do dyspozycji pozostałaby możliwość oglądania pojedynczych kanałów telewizyjnych i słuchania radia – mówi Czarnecki. – Prasa mogłaby być niedostępna, bo wymagałaby wyjścia na ulicę. Na szczęście żyjemy w dobie mediów cyfrowych i dzięki nim poprzez łącza internetowe możemy obserwować świat, kontaktować się z rodziną i znajomymi i współpracownikami.

Marek Czarnecki podczas epidemii zaczął także tworzyć panoramiczne zdjęcia wyludnionego Torunia. – Panoramiczna prezentacja miasta umożliwi udowodnienie faktu, że torunianie nigdy się nie poddają, a nawet w ciężkich czasach tworzą i publikują dokumenty o swoim mieście, pozostając dumnymi z jego wyglądu i życia w nim. Zło przeminie, a dokument pozostanie, będąc swoistą atrakcją turystyczną, z możliwością porównania wyglądu miasta z kwietnia 2020 do normalnego życia, które pojawi się po zarazie – tłumaczył artysta.

Film katastroficzny od środka

„Jesteśmy w tym razem” – tak nazywa się akcja, podczas której toruńskie fotograficzki przygotowały reportaż, jak wyglądało nasze życie podczas epidemii. Pomysł akcji wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych i w krótkim czasie przeniósł się na nasz rodzimy grunt. Powstają fotograficzne świadectwa wspólnot miast, miasteczek i wsi w całej Polsce. – Chcemy fotografować was u progu waszych domostw, na balkonach, w oknach, w bramach i na progach. Chcemy być blisko was, choć nie najbliżej jak się da. Jeszcze nie teraz. Chcemy pokazać, że wspólnota to siła, wasza wspólnota w rodzinie albo duchowa z bliskimi, gdy musicie pozostać w domach sami. Albo zawodowa, gdy pracujecie, byśmy my mogli pozostać bezpieczni w domach, albo gdy poświęcacie się w imię wspólnoty nas wszystkich – w przychodniach, sklepach, restauracjach – mówiły organizatorki akcji.

Fot. nadesłane

W przedsięwzięciu wzięły udział: Joanna Ziółkowska, Monika Ciaiolo, Katarzyna Łęgowska, Iwona Ochotny, Monika Marszałek, Sonia Tlili i Magdalena Wendt. – Lubię wspierać swoją pracą różne akcje, jeśli widzę w nich jakiś sens. Cieszę się, że zostałam zaproszona do tego projektu i miałam możliwość być jego niewielką częścią. Poza tym miałam okazję poznać kilka nowych osób oraz po prostu wyjść z domu nie tylko po bułki – opowiada Sonia Tlili.

Znana toruńska fotografka mody nie uważa, żeby projekt miał dla niej jakąkolwiek wartość terapeutyczną. – Nie mam też poczucia misji, ale oczywiście lepiej mi z myślą, że zrobiłam coś pożytecznego i w jakimś wymiarze, powiedzmy, że przydatnego społecznie, jeśli chodzi o aspekt dokumentacyjny. Być może powstanie fotograficzna kronika, która trafi do Książnicy Kopernikańskiej, Biblioteki Głównej UMK, Urzędu Miasta Torunia – opowiada artystka.

Tlili przyznaje, że przez kilka tygodni czuła ogromną presję, aby podczas lockdownu robić „inspirujące i rozwijające rzeczy”. – Przeglądając Instagrama, miałam wrażenie, że wszyscy świetnie bawią się zamknięci w domach, oglądają same „ambitne filmy”, czytają „dobre książki”, podnoszą swoje kwalifikacje na kursach internetowych, a w przerwach ćwiczą online ze swoimi trenerami – mówi Tlili. – Chwilami zastanawiałam się, co u mnie poszło nie tak, że podczas gdy ci mityczni „wszyscy inni” zdążyli już zrobić kratę na brzuchu albo nauczyć się nowego języka, ja od dwóch tygodni maluję ściany w kuchni i brak mi zapału, aby to skończyć.

Fotografka zawsze lubiła oglądać wszelkie filmy katastroficzne, o trzęsieniach ziemi, tornadach, zarazach i innych katastrofach naturalnych. – Teraz ciekawym przeżyciem jest uczestnictwo w takim filmie niejako od środka. U mnie to coś pomiędzy „O, popatrzę sobie, jak statek tonie”, a myślą „Halo, ja też tu jestem”. Jednak nawet ja z moją katastroficzną wizją świata jestem daleka od tego kolektywnego umartwiania się. Myślę, że ten kryzys kiedyś minie i wszystko się ułoży. Pewnie inaczej niż sobie wyobrażaliśmy – opowiada.

Didżej w domu

Ewa Pachnowska jest didżejką i regularnie pojawia się w toruńskich i włocławskich klubach jako DJ Wea. Podczas epidemii, kiedy lokale odwołały wszystkie swoje imprezy, postanowiła na żywo nadawać ze swojego mieszkania. Dlaczego? – Pierwszy powód to własna potrzeba, ze zwykłej miłości do muzyki, tęsknoty za emocjami, ludźmi. Drugi powód – robię to dla innych, bo ludzie chcieli chwili z muzyką w całej tej dezorientacji i strachu. Sporo osób pytało, kiedy zacznę transmisje na żywo. I tak szczerze myślę, że spora część z nas potrzebuje teraz muzyki – opowiada didżejka.

Fot. Ewa Pachnowska

Jej internetowe sety powstawały spontanicznie i oddawały jej nastrój, jaki miała tego konkretnego wieczora. – Chciałam przekazać, że damy radę i wszystko wróci w końcu do normalności – mówi torunianka.

Co sprawiło jej największą radość podczas tych transmisji? – Gdy widziałam, że mój przekaz muzyczny działa. Gdy moja 50-letnia sąsiadka przy mocniejszych utworach pisała mi: „Nie wiem, jak się to tańczy, ale będę wygimnastykowana. Dawaj, Ewa!” – mówi.

Soundtrack do apokalipsy

Nie próżnowali muzycy – epidemia nie pokrzyżowała ich planów wydawniczych. Manchester w warunkach domowej izolacji nagrał klip do utworu „Bo życie ma smak”. Antywyborczą piosenkę „Krwawe wybory” nagrał Rupi, a w rozmaite akcje dobroczynne zaangażowali się Joanna Czajkowska i Bartosz Staszkiewicz. Atem i Tacher dali koncerty na Facebooku.

W kwietniu ukazała się „Matka wszystkich bomb”, druga płyta zespołu Nietrzask. – Album jest krótki, ale solidny – zapowiadają muzycy. – Najlepszy materiał, jaki mogliśmy nagrać w tym budżecie. Płyta zaangażowana – ekonomicznie, społecznie i chyba nawet politycznie, jeśli się dobrze wsłuchać. Mamy nadzieję, że nie będzie waszym soundtrackiem do apokalipsy, ale nie da się ukryć, pasuje jak ulał.

Debiutancką płytę w maju wydał zaś zespół Bladysolo. „Wschód” promuje w internecie klip do piosenki „Wschód”.

Formacja 3. Piętro zaprosiła zaprzyjaźnionych muzyków do zabawy – mieli przygotować minutowy fragment, z którego zespół zmontował później piosenkę do wiersza Marcina Jurzysty.

Związani z Toruniem artyści chętnie też brali udział w #Hot16challenge – to wyzwanie polegające na nagraniu 16 wersów i nominowaniu kolejnych osób do akcji, które mają nagrać i udostępnić swój kawałek w 72 godziny. Druga edycja rapowanej akcji to nie tylko nagrywanie muzyki, ale również pomoc w walce z koronawirusem. Zarówno nominowani, jak i fani mogą wpłacać pieniądze na pomoc pracownikom służby zdrowia. W Toruniu w akcję zaangażowali się m.in. Małpa, Bryndal, Paweł Jaworski.

W przedsięwzięciu nie wzięli udział muzycy Jesieni, których do zabawy nominowała formacja Wczasy. – Uznaliśmy, że zabawa doszła do nas w momencie, w którym topiła się już w sosie z żenady oraz słabego kabaretu – napisali artyści na swoim Facebooku.

Od akcji wymówił się także Tomasz Organek. – Szczera akcja została w ostatnim czasie skrajnie upolityczniona, wykorzystana do prowadzenia kampanii wyborczej oraz stała się nośnikiem mowy nienawiści i dezinformacji. Nie godząc się na podobne zachowania i postawy, wybieramy ciszę. Całej służbie zdrowia życzymy siły, wytrwałości i refluksu z budżetu TVP. Dziękujemy za Waszą wspaniałą pracę – napisał z muzykami ze swojego zespołu.

Zgłoś naruszenie/Błąd