W dniu 1 października b.r. Sejm uchwalił obszerną nowelizację ustaw podatkowych, zwaną Polskim Ładem (ustawa z dnia 1 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw – druk nr 1532). Znowelizowane przepisy zawierają szereg rozwiązań, które z punktu widzenia pracodawców mogą zwiększać ryzyko prowadzenia działalności i skłaniać do weryfikacji stosowanych w zakładzie pracy rozwiązań.
Ograniczenie szarej strefy
Jedną z kluczowych zmian będzie obciążenie pracodawcy wszelkimi konsekwencjami świadczenia przez pracownika pracy “na czarno”. Projektodawcy zakładają, że prawo powinno chronić pracownika, a nie pracodawcę, ponieważ to ten ostatni dyktuje warunki zatrudnienia. Obecnie, w przypadku wykrycia procederu pracy w szarej strefie, pracownik musi uiścić niezapłacony od swojej pensji podatek z odsetkami, a ponadto odpowiada karnie za niezadeklarowanie podatku. Polski Ład zakłada, że w przypadku stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia lub zaniżenia podstawy wymiaru składek pracowników, składki na ubezpieczenia społeczne (oraz na ubezpieczenie zdrowotne) należne od wynagrodzenia nielegalnie zatrudnionego pracownika oraz wynagrodzenia wypłacanego „pod stołem” będą w całości finansowane przez pracodawcę. To oznacza, że pracodawca ureguluje nie tylko składki w części należnej zarówno od niego, ale również od pracownika.
Kolejną sankcją jest to, że wynagrodzenie za pracę w szarej strefie i zapłacone od niego składki na ubezpieczenia nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodu – w ten sposób pracodawca, niejako przejmie ciężar opodatkowania podatkiem dochodowym wynagrodzenia osoby fizycznej. Pracodawcy zostanie ponadto przypisany dodatkowo przychód w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przychodem dla pracodawcy będzie również przychód z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz przychód ze stosunku pracy w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym.
Co najistotniejsze, powyższy mechanizm ma działać retrospektywnie, to znaczy, że pracownik nie będzie ponosił negatywnych konsekwencji „wstecz”. Autorzy zmian oczekują, że pracownicy będą ujawniać, że byli zatrudnieni na czarno nie tylko w 2021 r., ale też w latach wcześniejszych i zgłaszać ten fakt odpowiednim służbom. W konsekwencji zmowa pracownika i pracodawcy, która miała na celu „oszczędzanie” na składkach na ubezpieczenie społeczne będzie sporo kosztowała pracodawcę, bowiem pracownik nie będzie miał nic do stracenia. Zaproponowane przepisy stanowią niejako podwójną sankcję za nielegalne zatrudnienie pracowników, bowiem aktualnie przepisy Ordynacji Podatkowej przewidują sankcje z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania (do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik).
Niemożliwość odliczenia składki zdrowotnej od PIT
Kolejną istotną zmianą proponowaną przez Polski Ład, która wpłynie na zakład pracy jest brak możliwości odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od PIT. Powyższa zmiana spowoduje realny spadek wynagrodzenia netto. Najboleśniej odczują to dobrze zarabiający specjaliści, którym nie będzie przysługiwać tzw. ulga dla klasy średniej (o której poniżej). Pracownicy otrzymają zatem mniejsze świadczenie (wynagrodzenie netto), a zatem spodziewać się należy, że będą oczekiwali od pracodawcy wyrównania różnicy.
Ulga dla pracowników (klasy średniej)
Autorzy proponowanych zmian twierdzą, że brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku zostanie zrekompensowany innymi rozwiązaniami. Znowelizowane przepisy zakładają wprowadzenie ulgi dla osób osiągających przychody z tytułu szeroko pojętego stosunku pracy w przedziale od 68.412 do 133.692 zł rocznie i przewidziana jest możliwość jej rozliczania na bazie miesięcznej i rocznej. Ulga polega na odliczeniu od dochodu pewnej kwoty, której wysokość uzależniona jest od poziomu rocznych przychodów. Celem wprowadzenia tej ulgi ma być sztuczne obniżenie dochodu dla określonego przedziału dochodowego, aby zniwelować stratę spowodowaną zniesieniem obliczalności składki zdrowotnej.
Adresatami tego rozwiązania są podatnicy zatrudniani na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy. Ulga nie będzie zatem przysługiwała osobom osiągającym przychody z tytułu umów cywilnoprawnych, czy działalności wykonywanej osobiście. Przypuszczam, że intencją ulgi jest także zniechęcanie do zawierania tzw. umów śmieciowych, co istotne znaczenie będzie mieć jedynie w przypadku osób znajdujących się w ww. przedziale. Jak wskazano w uzasadnieniu do zmian „Ulgę skierowano do pracowników, bowiem ta forma działalności zarobkowej znajduje się pod szczególną ochroną państwa, które sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.”
Składka na ubezpieczenie zdrowotne dla członków zarządu
Polski Ład zakłada objęcie członków zarządów – osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie – składką na ubezpieczenie zdrowotne. Składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie liczona według stawki 9% od kwoty całego wynagrodzenia wypłacanego z tytułu powołania. Składka nie będzie podlegała odliczeniu od PIT, jak już wyżej wskazano. Dotychczas wynagrodzenie członka zarządu wypłacane w związku z powołaniem do pełnienia funkcji, na podstawie uchwały odpowiedniego organu spółki, nie podlegało obowiązkowej składce na ubezpieczenie zdrowotne. Autorzy zmian w treści uzasadnienia do projektu wskazali, że „Objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym tej grupy osób, będzie skutkowało zapewnieniem dodatkowych środków w systemie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz pełniejszą realizacją zasady solidaryzmu społecznego.“ Powyższa zmiana oznacza również istotny spadek wynagrodzenia netto członków zarządu, co należy przypuszczać, spowoduje oczekiwanie pokrycia różnicy przez pracodawcę (spółkę).
Wprowadzenie odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek zapłaconych na rzecz związków zawodowych
Polski Ład proponuje wprowadzenie nowego odliczenia od dochodu dotyczącego składek zapłaconych na rzecz związków zawodowych przez członków tych organizacji. Odliczeniu podlegać będą zapłacone w roku podatkowym składki członkowskie na rzecz związku zawodowego, udokumentowane dowodem wpłaty, w wysokości dokonanej wpłaty w roku podatkowym, nie więcej jednak niż 300 zł. Celem ww. rozwiązania jest zainteresowanie obywateli członkostwem w związkach zawodowych, tak aby miały bardziej stabilne podstawy finansowania działalności związkowej i większą liczebność. Należy zatem spodziewać się aktywizacji związków zawodowych i poszerzenia ich struktur z uwagi na poszerzenie struktur i zwiększenie zasobów finansowych.
To tylko kilka subiektywnie wybranych zmian, które będą miały wpływ na sytuację pracodawców i realnie mogą odbić się na strukturze zatrudnienia w zakładzie pracy. Większość uchwalonych przepisów ma wejść w życie 1 stycznia 2022 r. Ustawa trafi teraz do Senatu. Aby ww. termin okazał się realny, ustawa musi być ostatecznie uchwalona, podpisana przez Prezydenta i opublikowana do końca listopada br. To oznacza, że pracodawcom zostało niewiele czasu, aby zweryfikować strukturę zatrudnienia, ocenić ryzyka i przygotować się na nadchodzące zmiany.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS