Polska kontra UE. Morawiecki: Jestem ostrożnym optymistą

Rząd nie ma moralnego i formalnego prawa do składania wniosków o rewizję Krajowego Planu Odbudowy. Jak można zmieniać coś czego nie ma – mówili we wtorek politycy Lewicy. Wezwali rząd do wycofania się z proponowanych zmian w KPO.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej skierowało do konsultacji propozycje rewizji Krajowego Planu Odbudowy. Uwagi można było zgłaszać do 9 maja. Zmiany dotyczą m.in. rezygnacji z obowiązkowego oskładkowania wszystkich umów cywilnoprawnych, obniżenia wskaźnika wybudowanych mieszkań dla gospodarstw domowych o niskich i średnich dochodach, planu RePowerEU czy rezygnacji z budowy jednolitego systemu biletowego na kolei.

“Uważamy, że ten rząd, przez który nie ma w Polsce realizowanego KPO, nie ma żadnego moralnego, ani formalnego prawa do tego, żeby składać jakiekolwiek wnioski o rewizję” – powiedział poseł Lewicy Dariusz Wieczorek na konferencji prasowej.

Poinformował, że klub Lewicy negatywnie zaopiniował rewizję KPO. “Jak można zmieniać coś czego nie ma. Przecież formalnie KPO nie wszedł w życie. Polski rząd nie przedstawił do Brukseli pierwszych wniosków o płatność. Polski rząd nie realizuje KPO. Dzisiaj rząd konsultuje na papierze czysto teoretycznie zmiany w tym planie wynikające tylko z tego, że ten KPO nie jest realizowany” – mówił Wieczorek.

Dodał, że w planie KPO sprzed lat wskazano 54 inwestycje i 48 reform, a w rewizji KPO zmienia się 49 inwestycji i 13 reform. “Można więc powiedzieć, że pojawia się nowy KPO” – stwierdził.

Inny polityk Lewicy Dariusz Standerski zaapelował do rządu o wycofanie się z propozycji rewizji KPO. “Rząd nie ma zarówno mandatu do zmian w KPO, jak i nie ma uzasadnienia do wprowadzenia wielu z nich (…) Negatywnie oceniamy to i apelujemy o wycofanie się z wielu proponowanych przez rząd zmian” – powiedział.

Dodał, że Lewica negatywnie ocenia “wycofanie się z ograniczenia segmentacji rynku pracy (…), wycofanie się z dofinansowania pracy zdalnej (…) wycofanie się z reformy planowania przestrzennego”. “Negatywnie oceniamy zmiany w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Rząd chce okroić ważny program budowy tanich mieszkań komunalnych z 78 tys. mieszkań do 12 jedynie tys. mieszkań” – powiedział Standerski.

KE na początku czerwca ub. roku zaakceptowała polski KPO, co było krokiem w kierunku wypłaty przez UE 23,9 mld euro dotacji i 11,5 mld euro pożyczek w ramach Funduszu Odbudowy, jednak pieniądze nie zostały wypłacone. KE zaznaczyła, że polski KPO “zawiera kamienie milowe związane z ważnymi aspektami niezależności sądownictwa, które mają szczególne znaczenie dla poprawy klimatu inwestycyjnego i stworzenia warunków dla skutecznej realizacji” i że “Polska musi wykazać, że te kamienie milowe zostały osiągnięte przed dokonaniem jakichkolwiek wypłat w ramach Funduszu Odbudowy”.

Pod koniec kwietnia minister ds. UE Szymon Szynkowski vel Sęk mówił w Studiu PAP, że rewizja KPO jest prowadzona we wszystkich krajach członkowskich UE; przyjęte Krajowe Plany Odbudowy muszą być zaktualizowane, dostosowane do bieżących warunków, a także zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej – stwierdził.

MFiPR podkreśliło, że rewizja KPO nie zmienia jego zasad, w tym obowiązku zrealizowania Planu do czerwca 2026 r., jest natomiast podstawą do zmiany alokacji. Podstawą do rewizji są kolejne unijne rozporządzenia, zakładające m.in. zwiększenie dla Polski o 2,756 mld euro bezzwrotnego wsparcia finansowego na potrzeby REPowerEU, redukcja części dotacyjnej KPO dla Polski o 1,330 mld euro do 22,520 mld euro, czy możliwości zmiany decyzji wykonawczej Rady UE zatwierdzającej KPO ze względu na obiektywne okoliczności uniemożliwiające realizację poszczególnych kamieni milowych i wskaźników.

autor: Mateusz Mikowski