Kiedyś wiadomości przekazywano za pomocą znaków dymnych, następnie w użyciu znalazły się gołębie, które wszystkie ważne informacje potrafiły dostarczyć nawet na ogromne odległości. Największą zmianę i udogodnienie w życiu ludzi wprowadziło jednak powstanie poczty.
Początkowo przekazywaniem informacji zajmowali się gońcy i pocztylioni na koniach, a następnie pojawiły się dyliżanse, czyli wozy pocztowe służące do transportowania towarów oraz ludzi.
W 1744 roku w Bielsku powstał Urząd Pocztowy. Tego samego roku mieszkańcy Skoczowa doczekali się narodzin stacji pocztowej przeprzęgowej, która miała na swoim wyposażeniu konie pocztowe i wozy. Każdą stacją kierował poczmistrz, a jego zarobek zależny był od odległości, na jaką wysyłane były listy czy towary. Jednostką specjalnego kursu pocztowego była wówczas „1 poczta”, czyli 2 mile austriackie (15 km).
Bogaty może więcej
Usługi pocztowe były w tamtych czasach dość drogą przyjemnością, z której korzystała tylko bogatsza część społeczeństwa. Od października 1810 roku za list krajowy o wadze 1 łuta trzeba było zapłacić 16 krajcarów (na odległość 4 stacji) lub 32 krajcary (na większe odległości). Zapłacić za przesyłkę musieli po połowie główni zainteresowani, czyli adresat i nadawca lub tylko nadawca. W roku 1788 wprowadzono opcję listu poleconego, płatnego dodatkowo 6 krajcarów, a nawet listu z potwierdzeniem zwrotnym (3 krajcary przy odbiorze).
12 września 1750 roku dekretem cesarzowej Marii Teresy stacja przeprzęgowa w Skoczowie otrzymała status stacji pocztowej nr 22 (licząc od Wiednia) i zagwarantowane 4 konie oraz płacę i dodatki dla poczmistrza. Pierwszym skoczowskim poczmistrzem został Jerzy Jakub Foytzik. W tamtych czasach poczta codziennie przychodziła w południe z Cieszyna, a po południu odchodziła w kierunku Cieszyna i Brna. Stacja w Skoczowie była także przystankiem na trasie pospiesznej poczty listowej i towarowej do Wiednia.
Bo nie ma gospody…
Po I rozbiorze Polski i przyłączeniu jej południowych części do Austrii, cesarz zdecydował o budowie nowej głównej drogi pocztowej z Frydka przez Cieszyn i Skoczów, aż do granicy w Bielsku. Budowa rozpoczęła się w 1782 roku, a dwa lata później trasę wizytował gubernator Śląska i Moraw. W swoim sprawozdaniu niezbyt przychylnie oceniał zarówno sam Skoczów, jak i poczmistrza Foytzika. „Stacja pocztowa Skoczów jest zlokalizowana w złym miejscu, nawet bez porządnej gospody. Nadto, zatrudniony tutaj poczmistrz, z powodu swej ułomności cielesnej, nie jest w stanie spełniać należycie swej powinności i utrzymuje tylko trzy konie przy tej tak bardzo uczęszczanej trasie. Skoczów nie leży też pośrodku między Cieszynem a Bielskiem. Odcinek do Bielska jest o 5,5km dłuższy niż do Cieszyna. Pomiędzy Cieszynem a Bielskiem w środku leży natomiast Pogórz, miejscowość z porządną gospodą, bardziej nadająca się na lokalizację stacji pocztowej”.
Uwagi do skoczowskiego poczmistrza miał również urząd powiatowy. Foytzikowi zarzucano, że jest stary, schorowany i nie potrafi sobie ze wszystkim sam poradzić. W lutym 1785 roku Foytzik przeszedł na emeryturę. Nie zgodzono się jednak, aby stację prowadził jego syn. 1 lipca tego samego roku nową stację w Pogórzu poprowadził Antoni Habel. W tym miejscu stacja funkcjonowała jednak tylko niespełna 2 lata – lokalizacja okazała się niekorzystna, a gospoda nieodpowiednia dla zakwaterowania ludzi. W 1787 roku stacja pocztowa na powrót znalazła się w Skoczowie.
Wszyscy zarabiali
Ruch towarów i osób na trasie galicyjskiej przynosił miastu Skoczów dochody, a stacja pocztowa gwarantowała pracę i dobry zarobek rzemieślnikom oraz kupcom. Przykładowo – kowal zarabiał rocznie 300 guldenów za podkuwanie koni, siodlarz oraz rymarz otrzymywali 240 guldenów za naprawę starej uprzęży lub zrobienie nowej, stelmach za naprawę wozów pocztowych otrzymywał 150 guldenów, a powroźnik za nowe powrósła 30 guldenów.
Poczmistrz Antoni Habel za pieniądze swoje, żony i pożyczkę, wybudował nowy dom pocztowy z mieszkaniem, stajniami, szopami i stodołą. Kiedy zorientował się, że dochody były niższe od spodziewanych, próbował sprzedać stację i starał się o objęcie urzędu poczmistrza w Cieszynie. Bezskutecznie. Po jego śmierci w 1801 roku stację prowadziła wdowa po poczmistrzu (po oficjalnej zgodzie cesarza Franciszka II). Już rok później poślubiła emerytowanego porucznika piechoty Józefa Ertel von Seana, który w 1803 roku został zaprzysiężony na nowego skoczowskiego poczmistrza.
Niszczycielski pożar
19 września 1802 roku w pożarze spłonęły szopy, stodoły, zapas paszy, a częściowo również wyposażenie poczty. Straty oszacowano na zawrotną kwotę 3651 guldenów, a Paulina Habel, właścicielka, długo starała się o pożyczkę na remont. Dopiero w 1803 roku otrzymała tysiąc guldenów do spłaty w 10 ratach. Ze sprawozdania księgowości dworskiej wynika, że skoczowska stacja przynosiła w tamtych czasach około 130 guldenów zysku z opłat listowych, około 680 guldenów za przejazdy osób, 12 guldenów z zasiłków i ok. 340 guldenów z dyliżansu. Cały roczny zysk poczty w Skoczowie miał wynosić ok. 1090 guldenów i 32 krajcary.
Skoczowski urząd objął następnie Maksymilian Habel (syn Antoniego i Pauliny), który znany był jako wielki dobroczyńca. Cały swój majątek zostawił dla szpitalika i domu ubogich w Skoczowie. Od 1888 roku poczta w Skoczowie mogła się pochwalić połączeniem z koleją, a od 1905 roku pierwszą centralą telefoniczną (już w nowym budynku na ulicy Kolejowej).
W tekście wykorzystano informacje pochodzące z książki „Skoczów. Szkice do monografii” H. Szotek.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS