Wczoraj, 5 lipca 2023 roku spacerowaliśmy we wnętrzach kościoła pw. WNMP w Kcyni. Tam właśnie odbył się kolejny Spacer z historią w tegorocznej edycji. W kościele powitał nas ks. Stanisław Gajek, natomiast prowadzącą spacer była pani dr Agnieszka Wysocka, zajmująca się historią sztuki i kulturoznawstwem, pracownik naukowy UKW w Bydgoszczy. Temat spaceru brzmiał: Plakietki wotywne kościoła pw. WNMP w Kcyni. Pani Agnieszka Wysocka nie tylko omówiła zagadnienia związane z plakietkami wotywnymi zawieszonymi w ołtarzu głównym, ale także przedstawiła informacje na temat kcyńskiej Kalwarii, wyjątkowego zabytku w regionie. Z bliska obejrzeliśmy plakietki wotywne i poznaliśmy ich genezę.
Zwyczaj przynoszenia wot wywodzi się ze Starożytności – to wtedy w świątyni w Delfach składano ofiary bóstwom, próbując w ten sposób zyskać ich przychylność i błogosławieństwo. Te pierwsze wota dziękczynne wykonywane były najczęściej z materiałów nietrwałych: gliny bądź wosku – wskazywała prelegentka. Zwyczaj składania wot przeniesiono do chrześcijaństwa, w odniesieniu do miejsc świętych w tej religii. Pielgrzymowano nie tylko do miejsc związanych z działalnością Jezusa Chrystusa, ale także do ważnych miejsc związanych z życiem świętych. Te wędrówki pokryły swoistą siecią sanktuariów całą katolicką Europę. Ten najbardziej popularny szlak wiódł do Santiago de Compostela, do Sanktuarium św. Jakuba. Ponieważ nie każdy mógł pielgrzymować do Ziemi Świętej zaczęły powstawać sanktuaria lokalne, gdzie wierni udawali się z pielgrzymką, z intencją uzyskania pomocy czy otrzymania konkretnych łask. Jednym z takich ważnych miejsc w regionie, oprócz Skępego czy Pakości była Kcynia. Pielgrzymi, w poczuciu wdzięczności czy też aby wesprzeć swoje prośby materialnym gestem, zamawiali wykonanie srebrnych czy pozłacanych plakiet, które w przypadku Kcyni umieszczali na figurze Jezusa. Pierwotnie wota były właśnie zawieszone bezpośrednio na Krucyfiksie.
Pani Agnieszka Wysocka zwróciła uwagę, że w Kcyni wcześniejszy wobec kultu Cudownej figury Kcyńskiego Pana Jezusa był kult obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Z tym być może należy wiązać fakt, że wśród zawieszonych wot są takie, które swoim kształtem przypominają koronę bądź włosy, które mogły dekorować obraz. Obecnie w ołtarzu głównym znajduje się 133 plakietki wotywne. Ilość plakiet wotywnych znajdujących się w kcyńskim ołtarzu świadczy o tym, ze ten kult w Kcyni wciąż jest silny – powiedziała pani Agnieszka Wysocka. Prowadząca spacer przywołała stwierdzenie wybitnego historyka sztuki, znawcy kultury sarmackiej prof. Tadeusza Chrzanowskiego: Wota to jest taka srebrna modlitwa. Podkreśliła, że na tych niewielkich rozmiarowo tabliczkach zostały umieszczone nadzieje, lęki, prośby zamawiających je osób. Może i dobrze, że tak jest, że są one niewielkie. Bo tak naprawdę drodzy Państwo każda z tych tabliczek niesie jakąś osobistą historię. I my tak do końca nie wiemy czy ci, którzy składali te wota chcieli, by inni o ich kłopotach czy osobistych historiach wiedzieli inni- wskazywała Agnieszka Wysocka.
Spacery z historią to wakacyjna propozycja Dźwiękowego Archiwum Kcyni. Po raz pierwszy odbyły się w 2013 roku. Bezpłatne poznawanie zabytków Kcyni czy też wybranych tematów z historii regionu odbywa się w terenie, towarzyszą mu zadania dla uczestników i nietuzinkowe podejście do przedstawianych treści. Zazwyczaj spacery te przygotowuje i prowadzi Justyna Makarewicz, odpowiedzialna za Dźwiękowe Archiwum Kcyni. W bieżącym roku prowadzą je zaproszeni goście, fachowcy w swoich dziedzinach, którzy pomagają nam spojrzeć na Kcynię z innej perspektywy. Spacery z Historią finansowane są z budżetu Gminy Kcynia. Wkrótce na stronie www Dźwiękowego Archiwum Kcyni pojawi się dźwiękowy zapis wczorajszego Spaceru… poświęconego plakietkom wotywnym – dla tych, którzy nie mogli osobiście w nim uczestniczyć. Za tydzień, 12 lipca ostatnia w tym roku okazja, by wziąć udział w Spacerze – gościć będziemy Łukasza Golasa, znawcę średniowiecznych Pałuk, który omówi temat Kcynia w Średniowieczu.
tekst: Justyna Makarewicz/Dźwiękowe Archiwum Kcyni
fot. Justyna Makarewicz, Iwona Hernet
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS