Pierwsza walka ułanów piotrogrodzkich pod Oleckiem

Pierwsza walka ułanów piotrogrodzkich pod Oleckiem (Marggrabowa)

Generał Wasilij Gurko (генерал-лейтенант Василий Иосифович (Ромейко-Гурко) był dowódcą 1 Dywizj Kawalerii (1-я кавалерийская дивизия) podległej I Armii Frontu Północno – Zachodniego. W skład 1 Dywizji Kawalerii wchodziły dwie brygady.  1 Brygada (z Tweru) z 1 Pułkiem lejb-dragonów (1-й лейб-драгунский Московский Императора Петра Великого полк)  i 1 Pułkiem ułanów (1-й уланский Санкт-Петербургский генерал-фельдмаршала князя Меншикова полк), 2 Brygada (z Moskwy) z 1 Pułkiem Sumskich Huzarów (1-й гусарский Сумской генерала Сеславина полк) i  1 Pułkiem Kozaków Dońskich (1-й Донской казачий генералиссимуса князя Суворова полк) oraz 1 Konno-artyleryjski Dywizjon z Tweru  (1-й конно-артиллерийский дивизион). 

Generał Wasilij Gurko (генерал-лейтенант Василий Иосифович (Ромейко-Гурко).

Na początku wojny generałowi Gurko została podporządkowana 5 Brygada Piechoty (5-я стрелковая бригада).  W skład 5 Brygady Piechoty wchodziły: 17 Pułk Piechoty, 18 Pułk Piechoty, 19 Pułk Piechoty, 20 Pułk Piechoty i 5 Strzelecki Dywizjon Artylerii.

Oddział suwalski pod dowództwem  generała Gurko 6 sierpnia, wieczorem rozmieszczony został na lewej (południowej) flance I Armii wzdłuż linii jezior od wsi Przerośl do Raczek. Miejscem dyslokacji 1 Brygady Strzelców była wieś Olszanka, 2 Brygady wieś Skazdub, a 5 Brygady wsie Jemieliste i Filipowo -17 Pułk Strzelców.  Na północ od oddziałów suwalskich rozmieszczony był II Korpus a na południe IV Korpus. Między oddziałami łączność utrzymywano przy pomocy linii telegraficznej i radiostacji iskrowej. W krótkim czasie zorganizowano zwiady w głąb Prus Wschodnich w celu ustalenia wielkości położenia sił przeciwnika.

Generał Wasilij Gurko wspomniał, że wydał rozkaz przekroczenia granicy, aby 14 sierpnia przeprowadzić kolejne rozpoznanie przy jego bezpośrednim udziale. W trakcie tego rozpoznania podjęta została próba zdobycia dokumentów z poczty w Margrabowie oraz uszkodzenia linii kolejowej na odcinku Gołdap – Margrabowa.

Kierunki marszu oddziałów rosyjskich oraz koncentracja oddziałów niemieckich, między Jeziorami Sedraneckie i Oleckie Wielkie 14 sierpnia 1914 roku.

14 sierpnia 1914 roku o godzinie 7.00 oddział (przy którym był generał Gurko) przekroczył granicę i doszedł do wsi Szczecinki.  Oddziałem dowodził pułkownik Tarnowski.

Zachowały się wspomnienia z 14 sierpnia 1914 roku zapisane przez Władimira Jewgieniewicza Skalskiego (Скальского Владимира Евгеньевича) sztabrotmistrza 1 Ułańskiego Piotrogrodzkiego Pułku ((1-й уланский Санкт-Петербургский генерал-фельдмаршала князя Меншикова полк)). Sztabrotmistrza tak opisuje te wydarzenia:

Kierunek ataku 1 Pułku Ułanów Piotrogrodzkich (1-й уланский Санкт-Петербургский генерал-фельдмаршала князя Меншикова полк), 14 sierpnia 1914 roku. Военно-топографическая карта европейской России 1:126 000. Ze zbiorów The Library of Congress, Washington, DC, USA.

 „ 1 i 5 szwadron ułanów piotrogrodzkich, z przydzielonymi im plutonem karabinów maszynowych korneta Podberezenskowo, pod dowództwem ogólnym pułkownika Pankratiewa, zajął pozycję na przesmyku między dwoma jeziorami. (Między jeziorami Sedraneckie i Oleckie Wielkie). Brzeg jeziora po lewej stronie był porośnięty lasem (Jezioro Oleckie Wielkie), a po prawej stronie (Jezioro Sedraneckie) brzeg był bagienny, poprzecinany szerokimi i głębokimi rowami (dolina rzeki Legi). Na wprost było strome podejście, a za nim – pole.

Szwadrony ustawione były plutonami w kolumnach. Wysłano ochronę strażniczą. Od strony Margrabowy było słychać silny ogień z karabinów i karabinów maszynowych, zagłuszany hukiem naszych i niemieckich dział.

Atak rosyjskich ułanów pod Oleckiem

Artyleria i kawaleria na pozycjach koło Olsztyna.

W drugiej połowie dnia ordynans konno przekazał pułkownikowi Pankratiewu polecenie dołączenia szwadronami do pułku. Zdjęto straże. Wysłane patrole i oddzielne osłony polowe zaczęły wracać do swoich szwadronów. Zabrano z pozycji także karabiny maszynowe. W oczekiwaniu na rozwój wydarzeń wszyscy oficerowie na koniach zgromadzili się na czele kolumny aby zapalić papierosy i podzielić się wrażeniami. W tym momencie, nagle, bardzo blisko, gruchnęła salwa z karabinów, po której nastąpił ciągły ogień karabinowy. Stało się jasne, że niemiecka piechota, wykorzystując osłonę lasu i usunięcie naszych straży, była w stanie zbliżyć się do naszych spieszonych szwadronów i zaczęła strzelać z odległości 250-300 kroków. (od strony lasu koło Dworku Mazurskiego).

Ktoś, prawdopodobnie pułkownik Pankratiew, rozkazał: “Prosto, biegiem do koni”. Ułani rozproszyli się i zaczęli wspinać się po zboczu, aby dobiec do stojących za wzgórzem koniowodów (koniowody – to żołnierze pilnujący koni). Niemiecki ogień się nie ustawał.  Nagle ułani usłyszeli głos kapitana Makiedonkskowo: “To jest kawaleria … Na koń … Do ataku! “.

Trudno opisać, co się wtedy wydarzyło. Z lasy wyskakiwali jeźdźcy z lancami z przodu i ruszali na oślep pod górę na spotkanie z tymi naszymi ułanami, którym udało sie wsiąść na konie i ruszyć galopem na spotkanie z niemiecką kawalerią. Po kilku sekundach wszyscy byli już na koniach i zaatakowali pod górę, natychmiast zatrzymując Niemców. Walka konna, a raczej bitwa, trwała nie dłużej niż pół minuty. Próbując uciec, niemieccy kawalerzyści oddalili się galopem wzdłuż bagnistego brzegu jeziora.  Ci, których dogonili nasi ułani, zostali powaleni uderzeniami szabel lub lancą. Konie rozbiegły się bez jeźdźców. Zapominając o swoich karabinach maszynowych, z szablą w ręce galopował także kornet Podbiereskij.

 Rosyjscy ułani.

 Niespodziewanie pojawił się oddział kozaków 1 Pułku Dońskiego i wziął udział w walce z Niemcami. Kozacy rzucili się z jakimiś okrzykami. Jeden z nich krzyczał, próbując dogonić jakiegoś Niemca: “Zatrzymaj go… Zatrzymaj!”.

Resztkom niemieckiej kawalerii udało się uciec. Uciekli wszystkimi siłami swoich koni. W pędzie przeskakiwali przez rowy. Wiele koni naszych ułanów utknęło w rowach, bo nie mogli ich pokonać. Klacz Jeżiewa z 5 szwadronu uderzyła głową na oślep w środek kanału, zanurzając się pod wodę. Kiedy została wyciągnięta, była już uduszona.

Kawaleria rosyjska.

Wzięto kilku jeńców. Nasze straty były nieznaczne. Ranny został lancą w rękę chorąży Tairow z 10 szwadronu. Zginęło, jak się wydaje, dwóch ułanów i rannych było sześciu lub ośmiu. Po południu nasze szwadrony (1 i 5) wzięły udział w ofensywie na Margrabowo, dokąd weszły już wieczorem.”

Przeciwnikiem 1 Pułku Ułanów Piotrogrodzkich  w tej walce był 147 Pułk Piechoty (2. Masurisches Infanterie-Regiment Nr. 147) z Giżycka.

Скальский Владимир Евгеньевич (1891-1970). Wstąpił do wojska jako ochotnik. Został awansowany na oficera w 1914 r. (należał do niewielkiej grupy oficerów po Sankt Petersburskim Instytucie Politechnicznym. Sztabrotmistrz 1 Pułku Ułanów Piotrogrodzkich (1-й уланский Санкт-Петербургский генерал-фельдмаршала князя Меншикова полк), sztabrotmistrz w kawalerii, był stopień oficerskim pośrednim między stopniem porucznika i kapitana. Potem był w Siłach Zbrojnych na południu Rosji. W. J. Skalskij zmarł w 1970 r.

Grzebanie zabitych żołnierzy, w rosyjskiej kwaterze wojennej, na cmentarzu ewangelickim w Olecku w 1915 roku.

Mundur żołnierza 1 Pułku Ułanów Piotrogrodzkich (1-й уланский Санкт-Петербургский генерал-фельдмаршала князя Меншикова полк).

 Dolina rzeki Legi między Sedrankami i Jeziorem Oleckie Wielkie w 1936 r. W tekście rzeka określana jest jako kanał.

Literatura:

Василий Гурко. Война и революция в России. Мемуары командующего Западным фронтом. 1914-1917. Центрполиграф.

Рогвольд В. Конница 1-й армии в Восточной Пруссии: (Авг.-сент. 1914 г.) / В.Рогвольд; Штаб РККА. Упр. по исслед. и использованию опыта войн. — Л.;М.: Изд. Воен. тип. ГУРККА, 1926., стр 3-4.

Рогвольд В. Усиленная разведка Маркграбова 14/1 августа 1914 г. (влияние мирной подготовки на боевые действия войск). Издание Военной Типографии Гуркка 1926.

https://topwar.ru/115974-1-ya-kavaleriyskaya-v-vostochnoy-prussii-letom-osenyu-1914-goda-chast-1.html

Скальский В. Е. Из воспоминаний (Материалы к истории 1-го уланского Петроградского полка)  ВИВ. Париж, 1963. No 22. С. 11.

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ