Papieska bulla zakopana w błocie. Średniowieczny zabytek w Kamieniu Pomorskim

Na niewielki przedmiot natknęli się przy dawnym browarze członkowie Stowarzyszenia im. Św. Korduli. Jak się okazało to fragment średniowiecznej ołowianej bulli papieża Innocentego.

Była tam deska z beczki od piwa, przechodziłem obok z wykrywaczem i dostałem sygnał, że coś tam jest. Odrzuciłem deskę, zacząłem kopać, ale nic tam nie było. Sprawdziłem wykrywaczem urobek i okazało się, że ten przedmiot był właśnie tam. Oczyściliśmy to z kolegą jak mogliśmy, od początku wyglądało to na jakąś pieczęć – mówi Jacek Ukowski ze Stowarzyszenia im. Św. Korduli z Kamienia Pomorskiego.

Zachowała się połowa bulli. Na rewersie pierwotnie umieszczone było przedstawienie dwóch apostołów i napis S(anctus)PA(ulus)S(anctus)PE(trus) – zachował się jedynie wizerunek św. Piotra. Na awersie bulli znajdowało się imię papieża, niestety zachowało się tylko kilka liter z tego napisu: IN(NO)CE(NTIIUS)PP, nie zachowała się rzymska cyfra. 

Zaskoczyło nas miejsce odkrycia bulli, na którą natrafiono ok. 4 metrów od budynku po byłym browarze Voerkeliusów. Prawdopodobnie ziemia, w której odkryto zabytek została nawieziono z innego miejsca – mówi Grzegorz Kurka z Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej, pod którego nadzorem na miejscu prowadzone są prace ziemne. 

 Dla badaczy, archeologów to bezcenna rzecz. To przyjechało kiedyś z Rzymu z jakimś dokumentem. Ktoś tę pieczęć złamał, by dostać się do listu, a resztę wyrzucił – dodaje Jacek Ukowski.

To już drugi zabytek tego typu odkryty w Kamieniu Pomorskim. W 2020 roku dwie kobiety natrafiły na ołowianą bullę papieża Benedykta XIII (1334-1342). Na terenie kraju odkryto tylko kilkanaście tego typu zabytków i uchodzą one za wyjątkowe, m.in. zostały odkryte w Gdańsku na terenie Starego Miasta, Kołbaczu na terenie opactwa, Krakowie na Wawelu, Poznaniu na Ostrowie Tumskim, Grodnie na zamku, Wrocławiu na Nowym Targu, w Grzybowie niedaleko Kołobrzegu. 

Bulla to okrągła pieczęć urzędu papieskiego z podobiznami świętych Piotra i Pawła z jednej strony i imieniem papieża na odwrocie, była zawieszaną na sznurkach jedwabnych i dołączana do wydawanych przez Stolicę Apostolską dokumentów. Z czasem zaczęto tak nazywać każdy dokument papieski opatrzony tą pieczęcią.

Nie wiadomo niestety, który z papieży noszących imię Innocenty odcisnął tę konkretną pieczęć. W historii było ich aż dwunastu. Historycy szacują, że znaleziona w Kamieniu bulla pochodzi z XIII-XV wieku.